به ایران بروید اما تحریم‌ها را دریابید

نویسنده: اسکات پترسون

دیپلماسی ایرانی: ایران می گوید برای استفاده از فرصت طلایی پیش آمده آماده است؛ از زمان توافق هسته ای تاریخی در وین و صحبت از برداشته شدن تحریم ها علیه ایران، نمایندگان تجاری کشورهای مختلف برای نفر اول صف بودن در دیدار از ایران با هم رقابت می کنند.

البته که این امیدواری واقع بینانه است؛ برای یک کشور ٨٠ میلیون نفری و با تحصیلات و برخوردار از ذخایر نفت و گاز عظیم.

کشوری که بعد از سالها ایزوله شدن هم اکنون سرمایه گذاران آن را یک بازار بکر می یابند. اما بنا به گفته متخصصان دریافت نقدی آسان نبوده و همراه با ریسک خواهد بود. یکی از بزرگترین مشکلات ادامه تحریم های غیرهسته ای ایالات متحده علیه ایران است؛ تحریم های وابسته به تروریسم و حقوق بشر. مسئله دیگر عدم قطعیت ذاتی نظام سیاسی مبهم ایران است.

این اشتیاق و نگرانی در دومین گردهم آیی ایران-اروپا در ژنو در هفته گذشته آشکار بود؛ جایی که مقامات ایرانی، رایزن های غربی، مشاوران حقوقی و سرمایه گذاران مستعد برای اولین بار از زمان توافق هسته ای ایران گردهم آمده بودند.

چارلز هولیس مدیرعامل یک شرکت مشاور سرمایه گذاری در واشنگتن (FTI) می گوید: «ایران بازار پر جاذبه و پر خطری است اما سرمایه گذاران نباید انتظارات بیش از حد داشته باشند.» در کشوری با بحث جنجالی درباره مسئله هسته ای ریسک سیاسی نیز همواره وجود دارد.

آقای هولیس در ادامه این گردهم آیی گفت: «توافق هسته ای به روشنی به اصلاح طلبان در تهران قدرت بخشیده است اما تندروها در جنگ سنگر به سنگر بسیار تبحر دارند. ایران [فرصتی] خوب خواهد بود، اما درخشان نخواهد بود. فضای تجارت مانند میدان مین است. بنابراین اولین نصیحت من این است که تحریم ها را دریابید.»

با اشاره به زمان برداشته شدن تحریم های کلیدی اروپا و تحریم های بانکی از ابتدای سال آینده مقامات ایرانی اظهار داشته اند که درهای ایران برای تجارت باز است.

بیش از ١٠٠ کمپانی درجه یک فرانسوی در هفته گذشته از ایران بازدید کرده اند. در مجموع حدود ١٣٠ گروه از مقام رسمی و غیررسمی از زمان امضای توافق هسته ای وارد ایران شده اند. ایتالیا در حال برنامه ریزی برای فرستادن گروهی متشکل از ٤٠٠ کمپانی به ایران در آخر ماه نوامبر برای ساخت راه آهن است. دولت ایتالیا امیدوار است که صادراتش به ایران از کمتر از یک میلیارد یورو در حال حاضر به سه میلیارد یورو در سال ٢٠١٨ برسد.

ایران به عنوان سومین قدرت اقتصادی خاورمیانه (با تولید نا خالص ملی ۴۰۰ میلیارد دلار در سال ٢٠١٤) بعد از ترکیه و عربستان سعودی این توانایی را دارد که از نظر اقتصادی به مرکز قوه محرکه منطقه تبدیل شود و آلمان و یا کره جنوبی منطقه خود باشد.

اما در عین حال که شرکت های مختلف برای سرمایه گذاری در ایران بسیار اشتیاق نشان داده اند باید بدانند که فضای تجارت در ایران فریبنده است. با وجود اینکه تحریم های اروپا و سازمان ملل قرار است که از ابتدای سال ٢٠١٦ برداشته شوند ایالات متحده تنها با تعلیق تحریم های وابسته به مسئله هسته ای (که شامل تحریم های نفتی و بانکی می شود) موافقت کرده است و لغو کامل تحریم ها تا سال ٢٠٢٣ انجام نخواهد گرفت. تحریم های غیرهسته ای همچنان به قوت خود باقیست و در صورت تخلف ایران همه تحریم ها دوباره اعمال خواهد شد.

یکی از شرکای ACL (یک شرکت مشاور سرمایه گذاری و متخصص بازار سرمایه در ایران) می گوید از دیدگاه ایالات متحده " تغییر بسیار اندکی رخ خواهد داد" و با وجود فشارهای کنگره جنگ بر سر تحریم ها همچنان ادامه خواهد داشت. بانک های بین المللی تا زمان شفافیت کامل به تعامل [با ایران] تمایل خاصی نشان نخواهند داد. همچنین کمپانی ها باید از اینکه شرکای ایرانی آنها مستقیما و یا غیرمستقیم مشمول تحریم های غربی نیستند اطمینان حاصل کنند که این مسئله شامل افراد و یا شرکت های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می شود.

یک مشاور سرمایه گذاری می گوید: کار کردن در ایران آسان تر از کار کردن در روسیه، سودان و یا میانمار است به این دلیل که ایران بازاری توسعه یافته و پیشرفته است. ایرانیان به طرز فکر غربی نزدیک هستند و تعامل با آن ها آسان است و در صورت برگزیدن شریک تجاری مناسب تجربه بسیار خوبی خواهی داشت.

با این حال همه سرمایه گذاران از حمایت دولت حسن روحانی برخوردار خواهند بود. روحانی از زمان انتخابش در سال ٢٠١٣ وعده داده است که اقتصاد را تقویت کند.

منبع: کریستین ساینس مانیتور/ مترجم: پریسا فرهادی