روسیه و آمریکا در سوریه به تفاهم می‌رسند؟

دیپلماسی ایرانی: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه همکاری های نظامی خود با دولت سوریه را گسترش داده و می تواند آغاز گسترش ائتلاف به رهبری ایالات متحده برای مبارزه با داعش باشد.

ویتالی نامکین تحلیلگر روسی می نویسد پیشنهاد پوتین در چارچوب حمایت پایدار روسیه از سوریه قابل درک است و با تلاش های چند جانبه مبارزه علیه تروریسم از سوی ایران و تا حدودی چین همخوانی دارد.

اقدامات پوتین، ایالات متحده را در موضع دفاع از سیاست هایش در قبال سوریه قرار داده است. در 16 سپتامبر ژنرال لوید آستین رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده به کمیته نیروهای مسلح سنا گفت که از 5400 نیروی سوری آموزش دیده توسط ایالات متحده که 500 میلیون دلار هزینه داشته است تنها ۵۴۰۰ نفر در جنگ علیه داعش حضور داشته اند. سخنگوی فرماندهی مرکزی ایالات متحده در 25 سپتامبر اعلام کرد که نیروهای جدید آموزش دیده سوری در ازای عبور بی خطر، تجهیزات نظامی را در اختیار گروه جبهة النصرة وابسته به القاعده قرار داده اند.

با وجود اینکه عملیات پشتیبانی نظامی ایالات متحده در سوریه با شکست مفتضحانه ای مواجه شده است، واشنگتن از اگوست 2011 تاکنون بر خواسته خود مبنی بر کناره گیری اسد اصرار ورزیده است.

اسد بازی را از دست داده است ولی با حمایت روسیه، ایران و حزب الله با چنگ و دندان مانده و زمین را ترک نکرده است. استراتژی آرمانی دولت اوباما برای اسد از روزهای پر شور بهار عربی شروع شد و دیپلماسی ایالات متحده برای ایجاد تغییر در سوریه را پیچیده کرد و فضایی برای ابتکار عمل روسیه و ایران بوجود آمد. گزارش ها حاکی از آن است که اعضای هر دو حزب ایالات متحده شروع به زیر سؤال بردن سیاست ایالات متحده در قبال اسد کرده اند.

بازی قدرت روسیه در این ماه جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده را بر آن داشت تا در 20 سپتامبر به بیان اینکه نقش رئیس جمهور سوریه در انتقال سیاسی [سوریه] از طریق مذاکره تعیین خواهد شد اکتفا کند.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه بعد از دیدار با پوتین در مسکو گفت که ما می توانیم روندی بدون اسد را در نظر بگیریم و یا موقعیت اسد را به زمان انتقال موکول کنیم. اردوغان همچنین به ابتکار عملی سه گانه با مشارکت ایالات متحده، ترکیه و روسیه در مورد سوریه اشاره کرد که می تواند شامل عربستان سعودی و ایران نیز باشد.

نقش ایران در سوریه و مذاکره درباره انتقال سیاسی در این کشور حیاتی است. حسن روحانی رئیس جمهور ایران در مورد سوریه گفته است: "ما چطور می توانیم بدون وجود یک دولت [در سوریه] با تروریسم مبارزه کنیم؟ البته بعد از غلبه بر تروریسم و ایمن ساختن محیط زمان آن است که از قانون اساسی و یا رژیم آینده و گروه های اپوزیسیون صحبت شود. اما در چنین شرایطی و در زمان اشغال کشور چه گزینه هایی موجود است؟"

باربارا اسلاوین گزارش داد که روحانی به روزنامه نگاران در ۲۵ سپتامبر گفت که ایران اهداف مشترکی با روسیه در مبارزه با تروریستها در سوریه دارد. با این حال، علیرغم حضور ارتش روسیه در سوریه وی هر گونه ائتلاف میان روسیه و ایران را تکذیب کرد.

کری در دیدار با وزیر خارجه ایران در نیویورک مساله سوریه را مطرح کرد. وساطت سازمان ملل و ایران در رسیدن به راه حلی برای محاصره شورشیان زندانی توسط ارتش سوریه سودمند بوده است. بنابراین اوباما باید به زمینه های مشترک مواضع روسیه و امریکا، و نه اختلافات، توجه کند.

این در مورد اهداف روسیه هم صدق می کند. امریکا مبارزه با داعش را رهبری می کند و می باید در به پایان رساندن به اصطلاح خلافت هراس در سوریه و عراق توسط روسها استقبال کند. کری درباره علائق مشترک امریکا و روسیه در سوریه در ٢٢ سپتامبر گفت: ما هر دو می خواهیم که سوریه دولتی سکولار، با ثبات و صلح آمیز باشد و حاکمیت آن مورد احترام قرار گیرد. ما هر دو می خواهیم که داعش و هر نیروی افراطی خشن از بین رود. ما هر دو نگران جریان جنگجویان خارجی و جذب آنان به میدان نبرد و پایان دادن به آن هستیم.

گفته های کری می تواند در گفتگو با پوتین شروع خوبی برای اوباما باشد. امریکا با تشکیل ائتلاف بین المللی علیه داعش کار قابل ستایشی انجام داده است اما هیچ نشانه ای از پیروزی قریب الوقوع نیست. امریکا می باید از تلاش های روسیه علیه دشمن مشترک استقبال نماید و با او همکاری کند. این به معنی تسلیم در مورد (مساله) اسد نیست بلکه به معنای بازی هوشیارانه است که از یکسو از روس ها و ایران در مذاکرات درباره حکومت سوریه حمایت می کند و از سوی دیگر با رییس جمهور معامله می کند. امریکا نمی تواند ضعف خود را در تلاش برای مذاکره بر سر اسد پنهان کند و برای پایان دادن به این بحران تراژدیک می باید روسیه، ایران، ترکیه و عربستان را گردهم آورد.

منبع: المانیتور/ مترجم: پریسا فرهادی