کودتای تبلیغاتی طالبان با سقوط قندوز

نویسنده: دن دولوس

دیپلماسی ایرانی: شکست ارتش افغانستان از طالبان در قندوز بازتابی از جنگ های اخیر عراق است؛ جایی که دیگر ارتش آموزش دیده توسط آمریکا علیرغم حمایت های بسیار واشنگتن سقوط کرده است. از زمان حمله ایالات متحده در سال 2001 و سرنگونی طالبان این اولین بار است که نیروهای طالبان شهری را به تصرف خود در می آورند.

سقوط قندوز تلنگری به دولت افغانستان و حامیان غربی آن است و ممکن است باعث شود اوباما از تصمیم خود برای بیرون آوردن کامل نیروهایش از افغانستان تا پایان سال آینده صرف نظر کند.

به عقیده فرماندهان آمریکایی تصمیم اوباما برای بیرون آوردن نیروهای ایالات متحده از عراق در سال 2011 یک اشتباه کورکورانه استراتژیک بوده است که با ایجاد خلا امنیتی باعث سوءاستفاده داعش شد. در کنگره ایالات متحده هم دموکرات ها و جمهوریخواهان با نگرانی از تکرار اشتباه عراق که باعث شد شبه نظامیان داعش نیروهای عراقی را به شدت سرکوب کنند، از کاخ سفید می خواهند که در رابطه با افغانستان با دوراندیشی بیشتر عمل کند. اعضای کنگره به تهدیدهای ایجاد شده از جانب طالبان و دیگر گروه های شبه نظامی که در حال حاضر داعش را نیز شامل می شود اشاره کردند.

سناتور مک کین رئیس کمیته نیروهای مسلح سنا می گوید: «شکست قندوز حاصل عقب نشینی عجولانه ای بود که می تواند منجر به تکرار وضعیت اسفناک عراق بعد از سال 2011 شود.» مقامات ایالات متحده و افغانستان پیش از این تاکید کرده بودند که طالبان تنها قدرت پیشروی در مناطق روستایی را دارد و نمی تواند به شهرهای پرجمعیت نفوذ کند. اما پرچم سفید برافراشته شده بالای ساختمان ها در مرکز شهر قندوز سؤالات بسیاری را درباره نیروهای امنیتی افغانستان برمی انگیزد. این نیروها سال هاست که توسط ایالات متحده و ناتو آموزش دیده اند و تجهیز شده اند.

ارتش های افغانستان و عراق تجهیزات جنگی و اسلحه به ارزش میلیاردها دلار از ایالات متحده دریافت کردند؛ مقامات پنتاگون مدعی هستند که هیچ تشابهی بین [عملکرد] این دو ارتش دیده نمی شود. نیروهای امنیتی افغانستان به مبارزه تمایل نشان داده اند و رگه هایی از هویت ملی در آن ها دیده می شود چیزی که در ارتش فرقه ای عراق دیده نمی شود. به گفته یک افسر آمریکایی نیروهای ارتش و پلیس افغانستان در مبارزه با حمله رعدآسای طالبان در قندوز تلفات بسیاری داده اند.

از زمانی که بخش عمده ای از نیروهای آمریکایی در سال 2014 از افغانستان عقب نشینی کرده اند و ادامه جنگ را به نیروهای دولتی افغانستان سپرده اند، قوانین جدید اجازه حمله های هوایی جهت محافظت از نیروهای آمریکایی، هدف قرار دادن بازمانده های القاعده و کمک به نیروهای افغانستان در شرایط وخیم را می دهد. اما مشخص نیست که چرا طالبان در قندوز حمله هوایی انجام نداد و مقامات ایالات متحده هم اعلام نکردند که از هواپیماهای بدون سرنشین و یا دیگر هواپیماها برای بمباران طالبان در ضدحمله استفاده خواهد شد.

مقامات افغان وعده دادند که با یک ضد حمله شدید قندوز را باز پس بگیرند. قندوز یکی از راه های اصلی رسیدن به تاجیکستان همسایه شمالی این کشور است.

برای طالبان بعد از ماه ها کشمکش به دنبال مرگ ملا محمد عمر رهبر، پایه گذار طالبان حمله به قندوز یک کودتای تبلیغاتی بود. طالبان به تازگی اعتراف کرده است که برای حفظ روحیه جنگجویان خود مرگ رهبرشان ملا عمر را به مدت دو سال پنهان کردند.

طالبان بیانبه ای به نقل از ملا اختر محمد منصور رهبر جدیدش صادر کرد؛ ملا منصور به جنگجویانش تبریک گفته و به شهروندان قندوز می گوید دلیلی برای ترس از شورشیان وجود ندارد در حالی که گزارش ها حاکی از این است که شبه نظامیان طالبان طلافروشی ها را غارت کرده اند، ساختمان های سازمان ملل را به آتش کشیده اند و صدها زندانی را از زندان های قندوز فراری داده اند.

صاحب نظران می گویند شکست قندوز همچنین باعث تردید به تدبیر اوباما در افزایش نیروهای نظامی ایالات متحده در جنوب افغانستان در سال 2009 شده است؛ توجه کمی به دیگر مناطق افغانستان از جمله استان های شمالی شده است در حالی که طالبان تلاش های قابل توجهی برای مبارزه با ارتش و دولت در این مناطق کرده است.

منبع: فارین پالیسی/ مترجم: پریسا فرهادی