شکست اردوغان نزدیک است؟

دیپلماسی ایرانی: بالاخره رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه به آن چه می خواست، رسید، تلاش ها برای تشکیل دولت ائتلافی که متشکل از حزب عدالت و توسعه با دیگر احزاب سیاسی باشد، شکست خورد و تنها راه باقی مانده اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام شد.

رئیس جمهوری ترکیه نقشه کشیده است که بتواند اکثریت مطلق آرا را به دست آورد تا بتواند دولتی انحصاری ایجاد کند تا به دنبال آن حزب عدالت و توسعه بر همه نهادهای ترکیه مسلط شود. همان طور که در طول 13 سال سابق این حزب توانسته بود به طور انحصاری دولت را در دست داشته باشد و کشور را اداره کند. دورانی که باعث خودبزرگ بینی رئیس جمهوری ترکیه شد و او را بر آن داشت تا بر حفظ انحصاری قدرت بیش از پیش اصرار کند و همچنین به فکر بازبینی قانون اساسی برای گسترش قدرت خود و خارج ساختن کشور از مسیر دموکراتیک آن بیفتد.

از جمله دستاوردهایی که رئیس جمهوری ترکیه در این مدت کوتاه اخیر به خیال خود به دست آورد، له کردن تنها حزب راه یافته به پارلمان که توانست در انتخابات اخیر 15 درصد از کل آرا را به دست آورد، از طریق حملات سهمگین به کردها بود. کردها از طریق این حزب توانسته بودند از شمار کرسی های حزب عدالت و توسعه بکاهند و خود کرسی های آن را در پارلمان تصاحب کنند. اما این طور هم نیست که همه چیز باب میل آقای رئیس جمهور باشد و باد به همان جهتی بوزد که او می خواهد. او جبهه نظامی شدیدی را علیه کردها و احزاب کردی به راه انداخته و امیدوار است بتواند اراده خود را حتی بر کردها نیز تحمیل کند. اردوغان مخفی نمی کند که تمایل بسیاری دارد جنبش های کردی را ویران کند، زمانی که گفت همه تلاش خود را کرد تا به یک راه حل مسالمت آمیز با کردها برسد اما نشد به این معنا است که او نقشه ای برای برخورد شدید با کردها کشیده و به نوعی به آنها اولتیماتوم داده است که اکنون که حاضر به آشتی نیستید مجبورم راه دیگری برگزینم.

بیشترین احتمال مورد انتظار این است که کردها بتوانند کرسی های پارلمانی ای که به دست آورده اند را همچنان حفظ کنند و چیزی را از دست ندهند، مساله ای که می تواند فرصت های شکست اردوغان را افزایش دهد. وضعیت قطب بندی ای که بر حیات سیاسی ترکیه سایه انداخته است کردها را بر آن می دارد تا صفی یکپارچه علیه طرح های رئیس جمهور اردوغان اتخاذ کنند، همان طور که دیگر احزاب مخالف ترکیه را نیز بر آن می دارد که صفی واحد در برابر زیاده خواهی ها و بلندپروازی های رئیس جمهوری ترکیه که قصد دارد استیلای کامل بر قدرت بیابد و قانون اساسی کشور را تغییر دهد و اختیارات رئیس جمهوری را افزایش دهد و ترکیه را بیش از پیش درگیر مشکلات سوریه و کردها و مصری ها و حتی غربی ها و امریکایی ها کند، به وجود آورند.

از آن جا که حزب عدالت و توسعه هیچ تلاشی برای بهبود وجهه خود نمی کند تا به موجب آن بتواند آرای بیشتری را در انتخابات زودهنگام پیش رو به دست آورد، ظن غالب بر این است که انتخابات زودهنگام نتواند تغییر چندانی در مواضع سیاسی کشور به وجود آورد، بلکه بر عکس این احتمال قوی وجود دارد که این بار اردوغان شکست در انتخابات را مجددا تجربه کند و در حزب عدالت و توسعه که روز به روز زیان بیشتری از مواضع اردوغان می بیند، شکاف ایجاد کند. شاید این بار ابتدای پایان کار حکومت فردگرا در ترکیه را شاهد باشیم.

منبع: الاهرام/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/117

انتشار اولیه: یکشنبه 8 شهریور 1394 / انتشار مجدد: شنبه 21 شهریور 1394