الآن وقت رفتن بشار نیست

دیپلماسی ایرانی: همه نظریه ها و انتظارات درباره سقوط حکومت سوریه اشتباه از کار در آمدند و اسد و حکومت سوریه ظرف یکی دو سال سقوط نکرد. جنگ داخلی در سوریه در حالی وارد چهارمین سال خود می شود که هیچ افق سیاسی یا نظامی برای حل بحران سوریه مشاهده نمی شود.

حالا صداهایی درباره لزوم نجات سوریه از شر باندها و تروریست ها شنیده می شود و عده ای می گویند که باید سوریه را از دست آنها نجات داد. معنی این حرف ها این است که حکومت بشار اسد باید در همین مرحله باقی بماند.

اکنون برای کسی که اوضاع سوریه را دنبال می کند، ممکن نیست تصور کند که حکومت بشار اسد در این وضعیت تاسف باری که بر سوریه می گذرد از قدرت کنار برود. معنای آن خیلی خلاصه این است در صورتی که بشار اسد از قدرت کنار برود و حکومتش سقوط کند این کشور عربی بزرگ و ریشه دار در افق جنگ های داخلی با تروریست ها گم می شود و در سایه تقسیم بندی های طایفه ای و درگیری های مذهبی فرو می پاشد. شاید در ظاهر این چیزی نباشد جز حمایت غیر مشروط از حکومت بشار اسد اما در اساس در حقیقت حمایت از سوریه و تضمین وحدت آن است.

سقوط حکومت بشار اسد در این لحظات حساس و دردناک بعد از آن چه بر سر سوریه گذشت به معنای پایان احتمالی کشوری عربی و نمونه برای جهان عرب مثل لیبی و یمن و عراق است. آن هم با وجود این که جامعه سوریه ترکیب اجتماعی بسیار پیچیده و تنگاتنگی با وجود اختلافات سنگین طیف های مختلف اجتماعی با یکدیگر دارد.

در این جا این سوال مطرح می شود و به طور جدی خود را در برابر کارگزاران امور سوریه مطرح می کند که باید برای سوریه چه کرد؟

قبل از هر چیز بسیار مهم است که عرصه سیاسی و نظامی به طور کامل مورد بازخوانی قرار بگیرد و متفاوت از گذشته بازبینی شود. باید اتحادیه عرب در این رابطه تحرکی از خود نشان دهد و از سیاست های سابق خود کوتاه بیاید چرا که نهادی منطقه ای محسوب می شود که نباید مواضع خصمانه علیه هیچ کدام از کشورها و جوامع عربی اتخاذ کند. بلکه حتی باید همه تلاش خود را به کار گیرد که کار غیر ممکن را ممکن کند و جلوی خونریزی را حتی اگر محال باشد، بگیرد.

کشورهای عربی فعالی هستند که اختلافاتشان با حکومت سوریه به مرحله ای از خصومت و دشمنی به دلیل سابقه رفتارهای حکومت سوریه مثلا چرایی رابطه اش با ایران و درگیر شدنش در پرونده لبنان رسیده است. در حالی که باید دریابند آن چه آینده سوریه را تهدید می کند آثار بسیاری خطرناکی بر لبنان و عراق و اردن خواهد گذاشت.

در این جا است که گزینه های جایگزین علی رغم تلخی شان مناسب ترین گزینه برای اوضاع سوریه محسوب می شوند، باید ادامه حکومت فعلی را در مرحله موقت پذیرفت تا وحدت سوریه و یکپارچگی ارتش و نهادها و موسسات کشور و دولت حفظ شوند تا سوریه به کشوری بی ارتش یا بدون نهاد تبدیل نشود که جولانگاه باندها و دارودسته های تبهکار و تروریست ها باشد.

قطعا خشم بسیاری از کارهای بشار اسد و مواضع متعدد آن وجود دارد اما چه کسی می تواند تضمین کند با نبود اسد سوریه یکپارچه می ماند؟

الآن زمان حساب و کتاب و مواخذه نیست، وقتی برای درمان زخم ها باقی نمانده است، وضعیت و مصلحت سوریه و جهان عرب بالاتر از هر چیزی است.

عجیب است که روزنامه لبنانی «الدیار» مطلبی را منتشر می کند و درباره دیدار دو جانبه ای در قاهره میان ملک سلمان، پادشاه عربستان و بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه می نویسد در حالی که تحقق چنین چیزی شبه محال است برای این که فضا برای گرد آمدن این دو مهیا نیست، به خصوص که برای بشار فرصتی برای خروج از سوریه تحت هیچ عنوانی وجود ندارد.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: شنبه 31 مرداد 1394 / انتشار مجدد: چهارشنبه 11 شهریور 1394