اوباما سزاوار جایزه صلح نوبل بود

نویسنده: پیتر وبر

دیپلماسی ایرانی: از هر جهت سال 2015 می توانست برای رئیس جمهور اوباما سال گندی باشد. پس از واگذاری سنا به جمهوری خواهان در انتخابات میان دوره ای 2014، فضای سیاسی به گونه ای شد که می توانست دوره دوم ریاست جمهوری اوباما را نابود کند و در بهترین حالت وی می توانست با حق وتوی خودش جلوی از بین رفتن بسیاری از دستاوردهایش را بگیرد.

حدود یک ماه بعد، اوباما و رائول کاسترو، رئیس جمهور کوبا به طور غیر منتظره ای اعلام کردند که پس از 50 سال به دشمنی آشکار و پنهان میان ایالات متحده و کشور کوچک کمونیستی همسایه پایان می دهند. در مقطع فعلی هم مذاکره کنندگان اوباما به توافقی خیره کننده برای ممانعت از ساخت سلاح هسته ای توسط ایران به مدت حداقل 15 سال شدند. بعد از ماه نوامبر، اوباما توانسته است با دو تا از بزرگترین دشمنان آمریکا در دوران معاصر صحبت کند.

در طول هشت ماه گذشته، اوباما پیروزی های دیگری هم به دست آورده است -پیروزی در نبرد بر سر لایحه همکاری های فراآتلانتیک، رای دیوان عالی به نفع بیمه درمانی اوباما و ازدواج همجنس گرایان- اما توافق ایران موجب شد تا در نهایت تصمیم پیش از موعد کمیته نروژی نوبل برای اعطای جایزه صلح نوبل سال 2009 به اوباما، توجیه پیدا کند.

کمیته نوبل در هنگام اعطای جایزه به اوباما به «دیدگاه و اقدامات رئیس جمهور برای جهانی عاری از تسلیحات هسته ای» اشاره کرده بود. اما تا روز قبل از توافق، عملکرد اوباما در زمینه خلع سلاح در بهترین حالت بینابین بود.

از یک سو وی توانسته بود پیمان استارت جدید را با روسیه که موجب کاهش تسلیحات هسته ای می شد در سال 2010 به دست آورد. از سوی دیگر برنامه هسته ای کره شمالی بود که به سمت جلو پیشرفت داشت و براساس گزارش بولتن داشمندان اتمی، امسال حرکت به سمت روز قیامت دو دقیقه بیشتر شد و این سیاره و بشریت برای نابودی تنها به سه دقیقه زمان نیاز دارد.

بنابر گفته کاخ سفید مانع شدن از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای، شانس ایجاد جهنم هسته ای در خاورمیانه پرآشوب را به طور محسوسی کاهش می دهد و یک پیروزی بزرگ برای خلع سلاح هسته ای محسوب می شود.

کمیته نوبل در سال 2009 تنها بر روی مسئله هسته ای تمرکز نکرده بود بلکه از تلاش های فوق العاده اوباما برای تقویت دیپلماسی و همکاری بین المللی هم قدردانی نمود. توافق ایران هم در زمره این تلاش ها قرار می گیرد. کمیته نوبل در رابطه با جایزه اوباما گفته بود:

«اوباما به عنوان رئیس جمهور فضایی جدید را در سیاست بین الملل به وجود آورده است. دیپلماسی چند جانبه با تاکید بر نقش سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی، موقعیتی محوری به دست آورده است. گفتگو و مذاکره به عنوان ابزاری برای حل حتی سخت ترین منازعات بین المللی ترجیح داده شده اند.»

مهم نیست که شما چه فکری درباره توافق ایران می کنید، اما مطمئناً این توافق پیروزی دیپلماسی چند جانبه است. بازیگران این مذاکرات طولانی و سخت علاوه بر تهران و واشینگتن، پنج کشور دیگر -روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا- هم بودند. این توافق شاهکار دیپلماسی و این بازی طولانی مدت بود.

کمیته نروژی، جایزه صلح نوبل را به خاطر نجات جهان به اوباما نداد. آنها این جایزه را به این خاطر دادند که وی یکی از افتخارات جهان در زمینه ایجاد صلح با استفاده از همکاری بین المللی است. اوباما با استفاده از اقدامات دیپلماتیک و بدون خشونت حتی سخت ترین منازعات بین المللی را هم حل می کند.

اوضاع شبیه یک قمار است. پس از توافق برجسته هسته ای، کمیته نروژی نوبل می تواند نفس راحتی بکشد، چون اوباما سزاواری دریافت سکه طلای بزرگ را به دست آورد.

منبع: ویک/ مترجم: حسین هوشمند