انتظار نداشته باشید ایران یک شبه تغییر کند

روزنامه واشنگتن پست نوشت نباید انتظار داشت که به محض امضای توافق هسته ای، سیاست های ایران تغییر کند.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، این روزنامه آمریکایی امروز در پایگاه اینترنتی خود در مقاله ای به قلم فرید زکریا نوشت دولت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا در حصول توافق هسته ای با ایران با دقت به این نکته اشاره کرد که این توافق فقط در مورد مسائل هسته ای است. ایران یک رژیم سرکش است که شعار مرگ بر آمریکا سر می دهد و به گروه های تروریستی ضد آمریکایی در سراسر خاورمیانه (غرب آسیا) کمک های مالی می کند.

منتقدان و حامیان توافق هسته ای معتقدند این حرکت کاملا با رویکردی که ریچارد نیکسون در قبال چین داشت فرق دارد.

در ژوئیه 1971 که هنری کسینجر سفر مخفیانه ای به پکن انجام داد، مائو تسه تونگ، رهبر چین یک ضد آمریکایی تندرو بود که از گروه های شبه نظامی در سراسر آسیا و فراتر از آن حمایت می کرد. گرچه پکن فریاد مرگ بر آمریکا سر نداد اما از حامیان اصلی ویتنام شمالی بود و به آنجا نیرو، تجهیزات و پول برای جنگ و کشتن نظامیان آمریکایی می فرستاد. در ابتدا، نزدیک شدن به چین هیچ یک از این رویکردها راتغییر نداد. در زمان مذاکرات میان نیکسون، کسینجر، مائو و نخست وزیر چین، چینی ها نه فقط حمایت های خود را از رژیم ویتنام شمالی کاهش ندادند بلکه افزایش هم دادند. اما به مروز زمان چین حمایت خود را از جنبش های انقلابی در کشورهایی مانند اندونزی، مالزی و تایلند کاهش داد و به دلایلی رابطه اش با ویتنام خراب شد که قطعا برقراری روابط حسنه با آمریکا یکی از آن دلایل بود.

نویسنده این مقاله در ادامه نوشت نزدیک شدن چین به غرب به علت اختلاف با جمهوری شوروی و شاید انزوای کلی آن بود. اما ایران با چنین تهدید امنیتی سختی مواجه نیست و به عنوان یک کشور نفت خیز که حتی تحت تحریم ها نیز دهها میلیارد دلار درآمد دارد، هرگز به طور کامل منزوی یا فقیر نمی شود. نسل جدیدی از مقامات ایران که نفوذی در این کشور دارند اما کنترل کامل ندارند خواستار بازگشت وضعیت نرمال تری برای ایران هستند.

آیا این به معنای میانه روی در سیاست خارجی تهران است؟ تاریخ نشان می دهد هر چقدر که کشورها بیشتر به جامعه بین المللی و اقتصاد جهانی نزدیکتر می شوند ، انگیزه کمتری برای خرابکاری کردن و انگیزه بیشتری برای حفظ ثبات دارند. به همین علت است که تندروها در ایران با توافق هسته ای مخالفند. آنها معتقدند این توافق ایران را به مسیر اشتباهی هدایت خواهد کرد و ممکن است لحن خصمانه و انقلابی این رژیم را ملایم کند.

البته ایران منافع ملی خود را دنبال خواهد کرد و گاهی با سیاست آمریکا مبارزه خواهد کرد. اما در مورد چالش برانگیزترین مشکل آمریکا در خاورمیانه (غرب آسیا) که شامل خطر دولت اسلامی (گروه تکفیری صهیونیستی داعش)، ثبات دولت های عراق و افغانستان است، آمریکا و ایران منافع مشترکی دارند.
نویسنده در خاتمه این مقاله افزود قرار نیست تغییر قابل توجهی در چند ماه آینده در ایران روی دهد، همانطور که در چین روی نداد. اما در ده سال آینده، اگر تماس ها، ارتباطات، روابط تجاری و سرمایه داری بیشتری میان ایران و بقیه جهان برقرار شود، به طور حتم ایرانی ها شاهد آن خواهند بود که کشورشان تبدیل به بخشی از جهان مدرن خواهد شد.