عراقچی: امضای توافق، قطعنامه شورای امنیت است

"عباس عراقچی" معاون وزیر امور خارجه ایران طی سخنانی به تشریح آخرین تحولات و پیشرفت های مذاکرات هسته ای پرداخت.

وی طی سخنانی که از شبکه یک پخش شد، گفت: فضای مذاکرات بسیار جدی و بحث ها به صورت فشرده و گسترده در جریان است و 20 روز است که در وین مستقر هستیم. ما مقید هستیم که در مهلت زمانی به توافق برسم و فکر نمی کنیم طولانی شدن مدت به نفع مذاکرات باشد اما اسیر در زمان نیستیم و برای ما توافق خوب و منصفانه که منافع ما را تامین کند ملاک است.

سخنان عراقچی را در ادامه می خوانید:
 

• به هر حال مهلت زمانی ما 9 تیر بود و به این مهلت رسیدیم و نتوانستیم در این مدت به توافق برسیم و قرار شد که مذاکرات 7 روز تمدید شود و هر چه به روزهای اخر برسیم بحث ها فشردتر می شود و برخی از موضوعات بحث های جدی و کلانی است که هنور حل نشده است و برخی از موضوعات هنوز درباره جزئیات آن در حال مذاکره هستیم. ما در لوزان هیچ توافقی نداشتیم بلکه به یک سری راه حل رسیدیم و یک مجموعه راه حل کلی برای رسیدن به راه حل جامع. برای برخی از موضوعات در لوزان راه حل هایی پیدا شد و در حال نگارش جزئیات هستیم و کاری که الان می کنیم رسیدن به توافق جامع در یک مرحله است.
• توافق نهایی ما یک متن 20 صفحه ای با 5 ضمیمه است که مجموعه این توافق با ضمایم حدود 70 تا 80 صفحه خواهد بود. تمام جزئیات باید مورد دقت قرار بگیرد. در مورد هر جمله گاهی ساعت ها صحبت انجام می شود. کارشناسان حقوقی هر کلمه و هر جمله را بررسی می کنند به خصوص مسئله تحریم ها این موضوع وجود دارد. در روزها آخر از ساعت 8 صبح تا حدود 10 و 11 شب و برخی اوقات بیشتر جلسات ادامه دارد. فضای جدی در مذاکرات هست  و همه طرف ها عزم رسیدن به توافق را دارند اما ما به دنبال یک توافق خوبی که چارچوب ها و خط قرمزهای ما در آن وجود داشته باشد، هستیم.
• متون مورد مذاکره ابتدا در سطح کارشناسی بررسی می شود تا به نقطه ای برسند که به متن اصلی برسند که تصمیم گیری درباره موارد اختلافی به سطح بالاتری از سطح سیاسی منتقل می شود و این کار هم اکنون آغاز شده است. موضوعات کارشناسی به جز یک مورد در سطح معاونین رسیده است البته در حال حاضر کارشناسان وجود دارد و احتمالا در هر متنی یک یا چند مورد وجود داشته باشد که در سطح وزیران تصمیم گیری شود. هیچکدام از متون ما چه اصلی و ضمایم تمام نشده است و برخی ها جلوتر بوده و در حال اتمام و برخی هنوز در حال کار کردن بر روی آن هستیم. وزیران هر روز جلسه دارند و درباره کار کارشناسان و معاونان جلسه برگزار می کنند.
•  ما تلاش داریم که موضوعات طی یکی دو روز آینده در سطح معاونین نهایی شود و فقط مواردی که در سطح وزیران باقی مانده تصمیم گیری شود. فکر نمی کنیم که تمدید مذاکرات به نفع اهداف ما باشد اما اگر لازم باشد این کار را می کنیم. وقتی که به اهداف خود رسیدیم می توانیم بگوییم توافق خوبی حاصل شده است.
• ما هیچوقت در مذاکرات این مقدار جلو نبودیم که وارد نگارش متن اصلی شویم. بسیاری از مسائل کلان را از را حل کردیم برخی از آنها در لوزان راه حل برای آن پیدا شد و برخی در طول دوران مذاکرات راه حل برایش پیدا شده است و برخی هنوز راه حلی برای آن پیدا نشده است و هنوز در حال کار کردن بر روی آن هستیم. در موضوع تحریم ها بحث همزمانی هنوز حل نشده و هنوز در حال کار بر روی آن هستیم. یک مشکل فنی در این زمینه وجود دارد. کاری که ما باید انجام دهیم چند ماه طول می کشد و کاری که آنها باید انجام دهند نیاز به زمان ندارد و این دو موضوع از لحاظ فنی همزمان کردن و متناظر کردن آن یک مقدار مشکل است. اصل همزمانی برای ما مهم است. اصل متناظر بودن اقدامات دو طرف باید رعایت شود.
• در حوزه هسته ای همچنان موضوعات مهم باقی مانده است. یکی از موضوعات تحقیق و توسعه است و کلان این موضوع مورد توافق شده است تحقق و توسعه ما در خصوص ماشین های پیشرفته سانتریفیوژ آی آر 8 همچنان ادامه می یابد. اما برخی جزئیات در این باره هنوز مورد بحث و بررسی قرار دارد و محدودیت ها فقط بر روی ماشین های سانتریفیوژ است.
• در توافق مجموعه حوزه همکاری هسته ای مشخص می شود و کشورهای دنیا با ایران در این حوزه ها وارد همکاری می شوند همانند رآکتورهای قدرتی، تحقیقاتی و آب شیرین کن ها و دیکر موارد وارد همکاری با ایران می شوند. بودن این موضوع در توافق، ما را از یک برنامه غیر قانونی از نظر شورای امنیت به یک برنامه قانونی از نظر شورای امنیت تبدیل می کند و این یعنی تثبیت برنامه هسته ای ایران از نظر شورای امنیت است که این برای تعداد معدودی از کشورها روی داده است و این یکی از دستاورهای خوب مذاکرات خواهد بود.
• تمدید مذاکرات گزینه مطلوب هیچ کدام از طرف های مذاکرات نیست و تمام همت ما این است که در این دوره به سرانجام برسد و کار تمام شود اما به صراحت نمی توانم بگویم که این اتفاق می افتد یا خیر. اما تلاش خود را می کنیم و تمدید مذاکرات را به نفع جریان مذاکرات نمی بینیم اگر به 16 تیر برسیم و آن چیزی که مورد خواست ما باشد و خطوط قرمز ما را رعایت می کند برسیم، توافق می کنیم و در غیر این صورت ترجیح می دهیم دست خالی به تهران برگردیم تا توافق خوب حاصل شود اما حاضر هستیم که در وین حضور داشتیه باشیم و مذاکرات را ادامه دهیم.

تا زمانی که مراحل قانونی در کشورهای مربوطه طی نشود توافقی امضا نخواهد شد

• اگر ما به توافق برسیم و مجموعه اسناد مورد توافق همه قرار بگیرد توافق وجود نخواهد داشت تا زمانی که مراحل قانونی در کشورهای مربوطه طی شود. مثلا کنگره آمریکا خواسته وقتی توافق حاصل شد درباره آن رای گیری کند و روال خود را طی کند و مجلس ما در مصوبه اخیر درخواست داشت زمانی که توافق به جمع بندی رسید ارائه شود به مجلس برای بررسی و احیانا تصمیمگیری درباره آن. ممکن است در 16 تیرماه اگر به جمع بندی از توافق برسیم هنوز توافقی نداشته باشیم تا روال قانونی در کشورها طی شود و انجام شود و پس از آن کشورها و دولت ها اعلام می کنند که مراحل را طی کردیم و پس از آن در یک روز مشخص توافق به دست آمده قابل اجرا خواهد بود و با توجه به روال مجلس و کنگره آمریکا فکر می کنم حدود یک ماه الی یک ماه و نیم این مسیر زمان بگیرد و پس از آن به روز توافق خواهیم رسید و در آن روز طرف های غربی و آمریکایی باید تحریم های خود را بردارند و لغو کنند و پس از آن جمهوری اسلامی مقدمات کاری را که باید انجام دهد آغاز می کند.
• ما اگر 16 تیر به توافق برسیم متن توافق حتما منتشر می شود اما آن روز توافق نمی شود البته شورای امنیت در همان مرحله قطعنامه را صادر می کند و توافق را اعلام می کند. مذاکرات درباره شورای امنیت همچنان ادامه دارد اما ترجیح ما این است که روزی که جمع بندی انجام شود و توافق اعلام شود شورای امنیت بعد از آن یا همزمان قطعنامه جدید خود را صادر کند و اما توافق پس از یک ماه و نیم روز امضا خواهد شد و کشورها اقدامات خود را آغاز خواهند کرد.
• اگر تا چند روز آینده بتوانیم به توافق برسیم اعلام خواهد شد و به عنوان یک توافق که به یک جمع بندی رسیدیم اعلام  می شود و پس از آنکه شورای امنیت آن را اعلام کند به یک سند بین الملی تبدیل می شود و روزی که این توافق اجرا می شود روزهایی است که بعدا مشخص خواهد شد.

در روز توافق تمامی تحریم های آمریکا و اروپا و شورای امنیت لغو یا متوقف می شود

• در روز توافق تمامی تحریم های اقتصادی و مالی اتحادیه اروپا و آمریکا و شورای امنیت همه یکجا لغو یا متوقف می شود و همزمان اقدامات ما نیز آغاز می شود و در اینجا یک مشکل وجود دارد که همزمانی دو طرف باید به گونه ای حل شود تا همزمانی و متناظر حل شود .اما روز توافق باید تمامی تحریم های مالی و اقتصادی لغو شود.  از نظر ما امضای توافق، قطعنامه شورای امنیت است.
• بخش اعظمی از تحریم مرتبط با هسته ای هستند و تحریم های مرتبط با موضوعات دیگری اندک هستند. بانک های ما به دلیل هسته ای در تحریم قرار دارند و فقط یک بانک ما به دلیل ادعای واهی حمایت از تروریسم در تحریم قرار دارد. مثلا تحریم نفتی که خریدار نفت ایران حق ندارند از ایران بخرند که باعث کاهش فروش نفت ما شد. تحریم بانکی و تبادلات مالی تحریم هسته ای است. تحریم پتروشیمی و کشتی رانی و بیمه مرتبط با هسته ای است. در حوزه حقوق بشر و تروریسم عمدتا با تحریم افراد و موسسات مواجه هستیم. تحریم های اصلی مرتبط با هسته ای است که انشالله در اثر این توافق حل می شود.
• تحریم های چند منظوره در قوانین آمریکا است که دلایل صدور آن را چند دلیل عنوان کرده و این یکی از موارد سخت مذاکرات ما است. انشالله در سند نهایی و در زمینه تحریم ها که یک فهرست بلند بالایی از قوانین تحریمی آمریکا ذکر شده و تاثیرات آن در صحنه عمل نیز ذکر می شود و سعی شده که راه سوء استفاده از تحریم های چند منظوره برداشته شود.

کنگره توافق را رد کند ایران با قدرت به برنامه هسته ای خود باز خواهد گشت

• زمانی که قطعنامه صادر شود از نظر حقوق بین الملل جنبه الزام آور پیدا خواهد کرد و از نظر ما به لحاظ حقوق بین الملل یک الزام حقوقی برای 1+5 و ایران ایجاب می کند اما برای کشورها با قوانین داخلی برتری حقوقی ندارد و آنچه که برای ما مهم است این می باشد که بر اثر توافق ملزم به اجرای الزامات بین المللی خود خواهند شد.
• وجود قطعنامه شورای امنیت برای مجلس ما یک الزامی ایجاد نمی کند و مجلس می تواند نظر خود را اعلام کند و دولت ملزم به پیگری مصوبات مجلس است و قطعنامه شورای امنیت ضامن اجرای توافق بین المللی است و ضمانتی برای اجرایی شدن توافق نهایی خواهند بود و طبق مصوبه کنگره آمریکا، اگر کنگره آن را رد کند دولت آمریکا باید آن را وتو کند و اگر کنگره وتوی رئیس جمهور را رد کند جمهوری اسلامی ایران حقوق خود را حفظ خواهد کرد و با قدرت به برنامه هسته ای خود باز خواهد گشت.
• مرحله اول همان روزی اسنت که ما به یک توافق برسیم که اعلام خواهد شد و پس از آن منتظر می مانیم که روال قانونی در کشورها سپری شود و پس از آن منتظر آمادکی کشورها برای روز توافق خواهیم بود و در آن روز طرف های مقابل ما شروع به لغو تحریم ها خواهند کرد. تا زمانی که اقدامات ما به مرحله طبق توافق برسد و در آن روز توافق رسما اجرا خواهد شد . بین روز توافق و اجرایی شدن یک فاصله زمانی وجود خواهد داشت. اقدامات نظارتی و پروتکل الحاقی از روز لغو تحریم ها آغاز می شود.

آژانس نقش مهمی در راستی آزمایی فعالیت های ایران خواهد داشت

• آژانس در طول اجرای دوره نهایی نقش مهمی در راستی آزمایی فعالیت های ایران خواهد داشت. مرجع بین المللی در اینکه آیا کشوری به تعهدات خود عمل می کند آژانس است و آژانس اعلام خواهد کرد که آیا ما پایبند بودیم یا خیر. اما در طول اجرای برنامه جامع اقدام مشترک از نظر کمی اقدامات ایران را بررسی می کند و نه کیفی. مثلا آژانس اعلام می کند که آیا تعداد سانتریفیوژها به تعداد مورد نظر رسیده یا خیر یا میزان اورانیوم ایران به میزان مورد توافق رسیده یا خیر.اما اگر آژانس یا هر یک از 1+5 بازی سیاسی در بیاورند ایران توان بازگشت به توانایی هسته ای خود را خواهد داشت.
• دکتر ظریف قصدی ندارد که پیش از توافق نهایی به تهران بازگردد و طبق دستور العمل و چارچوب ها رفتار خواهد شد ما به طور مستمر با شیوه های ایمنی که وجود دارد با تهران در تماس هستیم و گزارش را ارائه می کنیم و فکر نمی کنیم که نیاز به سفر آقای ظریف به تهران باشد.