کری در وین مشتاق توافق است

نویسنده: مایکل کراولی

دیپلماسی ایرانی: جان کری در حالی در روزهای پیش رو مشغول مذاکره با مقامات ایرانی برای دستیابی به توافق هسته ای است که به دنبال چیز دیگری هم در هتل کوبورگ وین است: میراث خودش. کری در طول 30 سال زندگی سیاسی اش بیشتر از این که به نتیجه برسد، مذاکره کرده است. دستیابی به توافق هسته ای که مذاکرات آن قبل از این که وی وزیر خارجه شود، شروع شده است، می تواند موقعیت وی در تاریخ را بازتعریف کند.

جمهوری خواهان، مقامات خارجی و مقامات سابق آمریکایی این مسئله را مشکل بزرگ کری می دانند. آنها معتقدند که اشتیاق کری برای توافق موجب می شود ایرانی ها وی را به یک توافق بد بکشانند. یکی از مقامات سابق دولتی که بر روی مسئله ایران کار کرده می گوید: «من نمی دانم کسی می تواند باشد که فعالیت های دو سال اخیر کری را مشاهده کرده باشد و نظری غیر از این داشته باشد.»

متحدین کری و مقامات دولتی به شدت منکر این انتقاد هستند. یک منبع نزدیک به مذاکرات در این باره می گوید که کری امسال در دو مقطع تهدید به ترک موقت مذاکرات کرده بود. حدس و گمان درباره ذهنیات کری در حالی است که مذاکرات شش قدرت جهانی در وین تا 7 جولای یعنی یک هفته پس از مهلت 30 ژوئن تمدید شده است.

کری به شدت در حال تلاش برای رسیدن به توافق است. دیدارهای دوجانبه و متعدد وی با جواد ظریف، وزیر خارجه ایران موجب شک و شبهه دیپلمات های خارجی درباره روابط شخصی وی در این زمینه شده است. نقش شخصی کری در زمینه توافق مورد انتقاد جمهوری خواهان کپیتول هیل هم قرار گرفته است.

سناتور جان مک کین (جمهوری خواه از آریزونا) ماه مارس به ام اس ان بی سی گفته بود: «من فکر می کنم کری برای رسیدن به توافق در حال از جان گذشتگی است.» سناتور باب کورکر (جمهوری خواه از تنسی) رئیس کمیته روابط خارجی سنا هم مستقیماً به کری گفته بود: « به نظر می رسد برای رسیدن به توافق وی حاضر به دستیابی به توافق بد هم هست.»

حامیان کری می گویند این انتقادات تعهد کری به منافع ملی و همچنین درک سیاسی وی را دست کم گرفته اند. دیوید وید، رئیس دفتر سابق کری می گوید: «اگر کری به کم راضی بود، الان توافق به دست آمده بود. او بیش از اندازه در این زمینه کار کرده است.»

کری در دو مقطع در مذاکرات کله شق بازی هم در آورده است. در ماه فوریه، کری در لندن بود و قصد داشت فردا صبح برای دیدار با ظریف به ژنو برود، آن هم در بازه زمانی که اختلافاتی جدی وجود داشت. کری برنامه صبح زودش را لغو و تهدید کرد که به واشینگتن بر می گردد. ایرانی ها متقاعد شدند و کری به سوئیس پرواز کرد و سپس پیشرفت های سازنده ای صورت گرفت.

در 2 آوریل در لوزان و درحالی که مذاکرات درباره چارچوب سیاسی ادامه داشت، کری و ظریف تنها وزرای خارجه ای بودند که در لوزان حضور داشتند، پس از دو روز بحث درباره یک موضوع، کری خسته شده بود و در دیداری که شب در اتاق ظریف در هتل داشت به وی هشدار داد در صورتی که اوضاع به همین ترتیب پیش رود، به دیگر وزرای خارجه زنگ می زند تا برنامه شان برای پیوستن به مذاکرات را لغو کنند. فردا صبح، ظریف بر سر آن موضوع انعطاف نشان داد و مذاکرات پیشرفت کرد.

در مقاطع مهم مذاکرات، کری به طور مرتب با کاخ سفید تماس دارد و پیش آمده که چندین مرتبه در روز با سوزان رایس، مشاور امنیت ملی اوباما درباره آخرین وضعیت مذاکرات با ایران و دریافت مشورت درباره گام های بعدی صحبت می کند. شب قبل از توافق لوزان، کری تلفنی با اوباما و رایس گفتگو داشت. براساس گفته های یکی از افرادی که آن شب در جلسه حضور داشت، تیم اصلی اکثر شب در کاخ سفید حضور داشت و نظراتش را درباره چارچوب توافق به تیم کری منتقل می کردند.

نقش کری در مذاکرات بسیار گسترده است. وی زمانی که سناتور بود هم به دنبال دستیابی به توافق بود. وی در نوامبر 2011 به عنوان رئیس کمیته روابط خارجی سنا سفری به مسقط داشت و از سلطان عمان درخواست کرد تا میانجی مذاکرات میان واشینگتن و تهران باشد. این اقدام موجب برقراری اولین تماس های مستقیم مقامات آمریکایی و ایرانی بر سر موضوع هسته ای شد.

منبع: پولیتیکو/ مترجم: حسین هوشمند