اعراب باید آماده همکاری با ایران شوند

دیپلماسی ایرانی: دستاورد احتمالی مهار یک دهه ای فعالیت های هسته ای ایران تاثیری گسترده و مثبت بر امنیت منطقه ای خواهد داشت، اما این مسئله نیاز به رهبری، شجاعت و تخیلی دارد که محقق شود. در حال حاضر بلندترین صدا در جهان عرب نشان می دهد که مذاکرات هسته ای تنها یک راه برای اندازه گیری تهدید ایران است.

حتی اگر همه موافق این باشند که خطر ایران مجهز به هسته ای، برای چندین سال کاهش یافته است، ایران هنوز به خاطر مجموعه ای از برنامه های منطقه ای و بین المللی، تهدیدی بالقوه است که جهان عرب را آشفته می کند. اما رهبران عرب، به ویژه کشورهای خلیج فارس می توانند طرز فکرشان را عوض کنند. اعتماد به نفس بیشتری از خود نشان دهند، آنها به صورت دسته جمعی این شایستگی را دارند که همکار ایران باشند و استراتژی منطقه ای را ایجاد کنند تا با ایران تعاملی سازنده داشته باشند.

چنین استراتژی ای نباید بر مبنای این فرض باشد که ایران قابل اعتمادتر می شود و یا تعهد ایران برای به چالش کشیدن وضع موجود منطقه از طریق شبه نظامیان شیعه متوقف می شود و یا این که موفقیت مذاکرات هسته ای به مخاطره کشانده شود. اعراب با این واقعیت روبه رو خواهند شد که ایران با اعتماد به نفس بیشتر و حضوری موفق تر در روابط اقتصادی خود با جهان حاضر خواهد شد. آیا منطقه می تواند کانالی برای پایان تدریجی انزوای ایران و اعطای مشوق های اضافی برای رفتار خوب این کشور باشد؟

به طور خاص، در خلیج فارس، ظهور نسل جدیدی از رهبران سلطنتی و دستاوردهای قابل توجه در ملحق کردن منطقه به اقتصاد جهانی می تواند مبنایی برای پویایی، تعادل و تقارن میان ایران و جهان عرب باشد. البته جنگ فرهنگی به این زودی ها به پایان نخواهد رسید، اما همکاری های اقتصادی و سیاسی می تواند رخ دهد: ایرانی ها با غرور فرهنگ خود را برتر از جهان عرب می دانند، درحالی که اعراب سنی در مقابل شیعیان احساس تحقیر می کنند و در حقیقت احساس آنها مربوط به افتخارات تاریخ فارسی و هویت پادشاهی است.

نخبگان در جهان عرب و اسرائیل، خود را آماده بدترین سناریوها برای جنبه های منفی مذاکره احتمالی کرده اند. انکار این دستاوردهای دیپلماتیک می تواند منجر به دادن نتیجه معکوس در بسیاری از موارد شود و جهان عرب را که در حال حاضر توسط داعش و بهار عربی متلاطم شده است، غرق بدبختی کند.

به عنوان یک متضاد برای منطقی که در حال حاضر به نظر می رسد، این توافق یک فرصت بزرگ برای جهان عرب و اسرائیل به عنوان شریک مخفی اش، برای معامله جدید با ایران است. این امر نه براساس اعتماد، بلکه بر مبنای منافع شخصی متقابل و ایجاد زمینه های منفعتی مشترک است. برخی از مسائل امنیتی همچنان به عنوان منابع تنش زا باقی خواهد ماند، اما در طول زمان، معامله جدید می تواند فرصت هایی را برای دو طرف ایجاد کند تا از الگوی غیرسازنده شان که حمایت از بازیگران غیردولتی است عقب نشینی کنند تا در نهایت از مسئله افراط و فرقه گرایی تشنج زدایی صورت بگیرد.

ممکن است نیاز باشد تا ایران گام اول را بردارد و اقدامات آشتی جویانه را صورت دهد. سعودی ها و ایرانی ها دوره هایی از مباحثات نرم و حرکات آشتی جویانه را داشته اند، اما این دوره ها معمولاً کوتاه بوده است. اما مواضع جدید ریاض که سیگنال هایی از آن را ارائه داده است در کنار مواضع قبلی اسرائیلی ها، نشان می دهد که آنها خودشان را برای واقعیت توافق آماده کرده اند.

برای ایالات متحده، حمایت از همکاری های منطقه ای یک سیاست طبیعی است. همچنین مقامات آمریکایی هم از پایان یافتن انزوای ایران سود می برند. ایالات متحده می تواند یک تسهیل کننده مفید برای طرفین در این زمینه باشد. چنین اقدامات منطقی به اوایل دهه 1990 برمی گردد. یعنی زمانی که جیمز بیکر، وزیر خارجه ایالات متحده، طرحی را ترسیم کرده بود تا ایران به معماری امنیت منطقه ای جدید بپیوندد. دولت اوباما به خوبی از ترس اعراب از اتحاد استراتژیک جدید میان ایران و ایالات متحده آگاه است، اما معامله بزرگ باید در منطقه، نه در واشینگتن طراحی شود.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند