سرکوب مسلمانان در چین موجب ظهور داعش می‌شود

دیپلماسی ایرانی: 300 نفر از شهروندان چینی که اویغور هستند اخیراً به خاورمیانه سفر کرده اند و به گروه داعش پیوسته اند. این دسته از اویغورها بخشی از مهاجران مسلمانی هستند که بیش از هزار سال در استان غربی سین کیانگ زندگی می کنند و مورد سرکوب دولت قرار دارند. اگر چه آنها تجزیه طلبی اسلامی را مورد تعدیل قرار داده اند، اما سیاست چین در منطقه باعث به وجود آمدن زمینه مناسبی برای افراط گرایی اسلامی شده است.

در سال 1949، 82 درصد مردمی که در سین کیانگ زندگی می کردند اویغور بودند. در دهه های پس از آن دولت از گسترش قبیله هان در این منطقه برای تغییر ترکیب قومی حمایت کرد. براساس سرشماری جمعیت سال 2010، سین کیانگ 10 میلیون نفر اویغور داشت که تنها 46.3 درصد جمعیت این منطقه را تشکیل می دادند.

اویغورها مدعی اند که دولت مجوزهایی را به قوم هان داده است تا شروع به برداشت از منابع طبیعی منطقه مانند زغال سنگ، نفت، گاز و آهن کنند. خشم اویغورها تبدیل به خشونت شده است. در دهه 1990 و مجدداً در اواخر دهه 2000، شورش های قومی و اعتراضات بالا گرفت. خشونت های خیابانی ای که در جولای 2009 به وقوع پیوست، مرگبارترین درگیری در چین پس از انقلاب فرهنگی بود. در نتیجه ی این شورش ها بیش از 180 نفر که اکثراً از قوم هان بودند کشته شدند. دولت چین در پاسخ آغاز به سرکوب کردن کرد که تا امروز هم ادامه دارد. در طول چند سال گذشته، دولت چین به طور ویژه بر روی تهدید آموزه های اسلامی اویغور به عنوان یک تهدید بالقوه ویرانگر تمرکز کرده است.

در ماه جولای که ماه رمضان بود، دولت نه تنها ممنوعیت مذهبی اعمال کرد، بلکه بسیاری از مسلمانان را مجبور به غذا خوردن می کرد. به طور مثال بعضی از دانشجویان مجبور به خوردن ناهار همراه با استادانشان بودند. ریش و سبیل ممنوع شد. زنان از پوشیدن حجاب و پوشش سر در بسیاری از اماکن عمومی سین کیانگ، از جمله ارومچی، مرکز استان محروم شدند.

براساس چندین گزارش، این سرکوب ها موجب شده است تا اسلام محافظه کار به صورت موازی در این منطقه ظهور کند. ممکن است این اتفاقات منجر به وقوع این امر شده باشد. تنها یک دهه پیش حجاب در سین کیانگ امری نادر بود. اما این روزها تبدیل به یک نماد محبوب برای از خود گذشتگی مذهبی و نافرمانی سیاسی شده است.

در نتیجه سرکوب ها، ترور به صورت عمومی افزایش یافته است. در مارس 2014 یک اویغور در ایستگاه قطار کامینگ، 1500 مایلی جنوب ارومچی، با استفاده از چاقو 31 نفر را کشت. رادیو آزاد آسیا روز دوشنبه گزارش داد که یک بمب گذار انتحاری هشت نفر را در جنوب سین کیانگ کشت. اقدام تلافی جویانه دولت به این حوادث هم وحشیانه بوده است. در آگوست، رسانه های دولتی چین گزارش دادند که افسران پلیس 59 تروریست را کشته اند و 215 نفر را در پاسخ به حمله تروریستی ماه جولای که 37 نفر کشته و 13 نفر زخمی شده بودند، بازداشت کردند.

بسیاری از اویغورها دست به مهاجرت زده اند. بلومبرگ ماه گذشته گزارش داده بود که 260 هزار اویغور در قزاقستان زندگی می کنند، آنها به خاطر پیدا کردن آزادی مذهبی از سین کیانگ فرار کرده اند. به طور مشابه، المانیتور هم گزارش داده است که حدود 6 هزار اویغور در شرایطی بد در ترکیه زندگی می کنند. در میان این مهاجران، 300 نفر هم به داعش پیوسته اند. به طور مثال المانیتور در گزارشی که از یک خانواده که به مناطق تحت تصرف داعش مهاجرت کرده بودند، منتشر کرده نشان می دهد که آنها پس از عدم رضایت از وضعیت زندگی در این منطقه به ترکیه بازگشتند، اما برنامه ای برای بازگشت به چین ندارند.

این مسائل نشان می دهد که مقامات چینی نباید از این که سین کیانگ و چین از تهدید داعش به دور هستند، مطمئن باشند. ممکن است اویغورهایی که به داعش پیوسته اند، روزی به خانه برگردند.

منبع: بلومبرگ ویو/ مترجم: حسین هوشمند