قاعده مرگ خنده‌آفرینان پاریس

دیپلماسی ایرانی: القاعده در شبه جزیره عرب (شاخه القاعده فعال در یمن و عربستان سعودی) مسئولیت حمله به دفتر هفته نامه فکاهی شارلی ابدو در پاریس را بر عهده گرفت.

به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، یکی از اعضای القاعده در شبه جزیره عرب که خواست نامش فاش نشود، تصریح کرد: «القاعده یمن اهداف خود را با دقت و در خونخواهی بی احترامی به پیامبر اسلام بر می گزیند. فرانسه در پی نقش آشکارش در جنگ علیه اسلام و سرکوب ملت ها هدف قرار گرفت. جرائم کشورهای غربی و در صدر آن ها آمریکا، انگلیس و فرانسه، در همین کشور ها تلافی خواهد شد.» وی همچنین هشدار داد: «سیاست های ایمن الظواهری رهبر القاعده در ضربه زدن به دشمنان تا زمان عقب نشینی غرب، ادامه خواهد یافت.»

القاعده یمن موسوم به «القاعده در شبه جزیره عرب (AQAP)» را می توان فعال ترین شاخه این گروه تروریستی در حملات علیه غرب دانست. این گروه فعالیت خود را ابتدا در عربستان سعودی آغاز کرد؛ اما پس از حمله سال ۲۰۰۳  این گروه به محل سکونت غربی ها در ریاض و سرکوب آن از سوی دولت عربستان، بیشتر اعضای آن به یمن فرار کردند. در سال ۲۰۰۹، جنگجویان القاعده در عربستان سعودی و یمن با یکدیگر متحد شدند و شاخه القاعده در شبه جزیره عرب را تشکیل دادند که شمار اعضای آن احتمالا به هزار نفر می رسد. هدف اصلی این گروه ایجاد کشوری برای اجرای قوانین اسلامی به شیوه ای افراطی و قطع نفوذ خارجی ها و غربی ها در منطقه است. این گروه قدرت خود را با تضعیف دولت یمن و ناتوانی دولت این کشور در برخورد با گروه های شورشی، به دست آورد.

بیل روگیو سردبیر نشریه «جنگ طولانی» که گاهشمار فعالیت های نظامی را منتشر می کند، تصریح کرد شاخه القاعده در یمن منطقه ای را در داخل این کشور تحت سلطه خود درآورده است و گروه های افراطی که در سوریه، عراق و دیگر مناطق فعالیت می کنند، را آموزش می دهد و از آن ها حمایت می کند.

آمریکا این گروه را تهدیدآمیز ترین شاخه القاعده می داند. القاعده در شبه جزیره عرب به سفارتخانه های کشورهای خارجی در منطقه حمله کرده است که به عنوان نمونه می توان به بمبگذاری در سفارت آمریکا در صنعا در سال ۲۰۰۸ و حملات به سفارت های انگلیس و ایتالیا در یمن اشاره کرد. این گروه همچنین در ماه دسامبر سال ۲۰۰۹ عمر فرخ عبدالمطلب نیجریه ای را مسئول بمبگذاری در پرواز آمستردام به دیترویت آمریکا کرد، اما بمب منفجر نشد.

گروه القاعده در شبه جزیره عرب اولین گروه افراطی است که برای جلب حمایت در غرب، مجله ای انگلیسی زبان تحت عنوان «اینسپایر» (الهام بخشیدن) منتشر کرد (سال ۲۰۱۰).

در این حال، حمله به نشریه فکاهی شارلی ابدو فرانسه موفقیت آمیز ترین حمله خارجی القاعده یمن در خارج از این کشور محسوب می شود. القاعده یمن پیش تر نیز چندین مرتبه نشریه شارلی ابدو و دیگر نشریه های فکاهی را که کاریکاتورهایی از حضرت محمد منتشر کرده بودند، تهدید کرده بود.

القاعده و شاخه هایش

القاعده در ابتدا به صورت گروهی برای مقابله با نیروهای شوروی در افغانستان و تحت عنوان «مجاهدین» شکل گرفت. هزاران نفر از سرتاسر خاورمیانه برای شرکت در جنگ در دفاع از برادر مسلمان خود، به افغانستان شتافتند. در نیمه دهه ۱۹۸۰ اسامه بن لادن به تامین کننده مالی گروه تبدیل شد. وی پس از خروج نیروهای شوروی از افغانستان، به زادگاه خود عربستان سعودی بازگشت و سازمانی را برای کمک به کهنه سربازان جنگ افغانستان تاسیس کرد و بدین ترتیب پایه های سازمان تروریستی القاعده شکل گرفت. بن لادن در میانه حمله عراق به کویت، به تصمیم دولت عربستان سعودی مبنی بر درخواست کمک از آمریکا برای اعزام نیرو به منطقه اعتراض کرد و در سال ۱۹۹۱ به اتهام فعالیت علیه دولت عربستان سعودی، از این کشور اخراج شد. بن لادن پس از اخراج از عربستان، مقر فرماندهی القاعده را در خارطوم در سودان تاسیس کرد.

در این حال، تفاوت عمده القاعده با دیگر سازمان های تروریستی این است که این سازمان از گروه های تروریستی محلی حمایت مالی و لجستیکی می کند. به علاوه، بسیاری از گروه های تروریستی محلی برای مطرح شدن بیشتر، عملیات خود را به نام القاعده انجام می دهند. القاعده شبه جزیره عرب یکی از با نفوذ ترین شاخه های این گروه محسوب می شود، چرا که رهبر آن ها برای مدت زمانی طولانی به عنوان دستیار بن لادن فعالیت می کرد.

یکی دیگر از شاخه های القاعده، القاعده در مغرب اسلامی است که در سال ۲۰۰۶ شکل گرفت و به طور عمده در الجزایر، مالی، نیجریه و موریتانی فعالیت می کند. شمار جنگجویان این گروه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر برآورد شده است. القاعده در مغرب اسلامی، گروهی سنی است که هدف براندازی دولت الجزایر و دیگر دولت های منطقه و تاسیس کشوری اسلامی با قوانین افراطی را دنبال می کند. این گروه در اصل از «گروه سلفی برای موعظه و مبارزه» نشات گرفت که در جنگ داخلی الجزایر در دهه ۱۹۹۰ فعال بود و در سال ۲۰۰۶ به یکی از شاخه های القاعده تبدیل شد.

از جمله اقدامات این گروه، بمبگذاری انتحاری در ساختمانی دولتی در الجزایر در ماه آوریل سال ۲۰۰۷ و حمله به پاسگاه پلیس در حومه پایتخت بود که ۳۵ کشته و صد ها زخمی بر جا گذاشت. این گروه در ماه دسامبر سال ۲۰۰۷ نیز در نزدیکی دفتر سازمان ملل و ساختمانی دولتی در پایتخت الجزایر دو بمبگذاری کرد که مجموعا ۶۰ کشته بر جای گذاشتند.

گروه الشباب که سال ۲۰۰۴ در سومالی  تشکیل شد، یکی دیگر از شاخه های القاعده است. این گروه مبارزات خود را علیه دولت انتقالی در سومالی و برای بازگرداندن دولت اسلامی در این کشور آغاز کرد. شمار جنگجویان الشباب بین ۷ تا ۹ هزار نفر برآورد شده است. از جمله اقدامات این گروه، حمله و گروگانگیری در فروشگاهی در نایروبی در کنیا در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۳ بود که ۷۰ کشته و ۱۷۵ زخمی بر جا گذاشت. الشباب اعلام کرد این حمله را به تلافی حضور نیروهای نظامی کنیا در سومالی انجام داده است.

بوکو حرام در نیجریه که در سال ۲۰۰۲ تشکیل شد نیز شاخه دیگری از القاعده است. شمار جنگجویان بوکو حرام به ۹ هزار نفر می رسد. این گروه با تحصیلات، فلسفه سیاسی و جامعه غربی مخالف است و سعی دارد دولت نیجریه را براندازد و دولتی اسلامی را جایگزین آن نماید. اخراج مسیحیان از نیجریه نیز یکی از اهداف اصلی این گروه محسوب می شود. بوکو حرام در اصل با القاعده در مغرب اسلامی در ارتباط است و گفته می شود برخی از اعضای این گروه در اردوگاه های القاعده آموزش دیده اند. این گروه در ماه آوریل سال ۲۰۱۴ حدود ۲۸۰ دختر را از مدرسه ای در شمال نیجریه ربود. این آدم ربایی انتقادهای بین المللی و تظاهرات ضد دولتی در نیجریه را در پی داشت.

دولت اسلامی عراق و شام (داعش) تشکیل شده در سال ۲۰۱۳، یکی از جدید ترین گروه های وابسته به القاعده محسوب می شود که شمار جنگجویان آن ۱۲ هزار نفر برآورد شده است. داعش که در ابتدا تحت عنوان «القاعده در عراق» شناخته می شد، هدف تشکیل دولتی با قوانین افراطی را در خاورمیانه دنبال می کند.

با این حال، اقدامات خشونت آمیز و ناهنجاری های این گروه در برابر مسلمانان سبب شد القاعده خود را از این گروه مجزا اعلام کند. جنگجویان داعش در ماه های اوت و سپتامبر سال ۲۰۱۴ دو خبرنگار آمریکایی، یک امدادگر و یک خبرنگار انگلیسی را سر بریدند. این گروه همچنین رفتاری خشونت آمیز با زنان و دختران دارد. داعش در ماه ژوئن سال ۲۰۱۴ شهر موصل در عراق و مناطق وسیعی را در شمال و مرکز سوریه اشغال کرد.

گروه جماعت اسلامی، یکی دیگر از شاخه های القاعده، در سال ۱۹۹۳ تشکیل شد و در اندونزی، تایلند، سنگاپور، مالزی و فیلیپین فعالیت می کند و تعداد اعضای این گروه بین چهارصد تا هزار نفر است. هدف اصلی این گروه بنیان کشوری اسلامی در جنوب شرقی آسیاست.

جبهه النصره، تشکیل شده در سال ۲۰۱۲ و فعال در سوریه، یکی دیگر از شاخه های وابسته به القاعده محسوب می شود. شمار اعضای این گروه بین پنج تا شش هزار نفر برآورد شده است. ابوبکر البغدادی رهبر القاعده در عراق در اواخر سال ۲۰۱۱ برای کمک به نیروهای مخالف بشار اسد رئیس جمهور سوریه شماری از جنگجویان عراقی را به سوریه فرستاد. هدف این گروه تشکیل کشور مسلمان سنی در سوریه بود. این گروه تاکنون کشورهای غربی را هدف قرار نداده، اما نام آن در فهرست گروه های تروریستی آمریکا و سازمان ملل قرار گرفته است.