توافق کلی با۱+۵ به نفع ایران است؟

توفیق توافق در گرو توقف تحریم‌ها

۰۲ آذر ۱۳۹۳ | ۱۸:۳۰ کد : ۱۹۴۱۱۶۱ اخبار اصلی پرونده هسته ای
دکتر فرهاد شهابی کارشناس مسائل بین‌الملل و خلع سلاح در گفتاری برای دیپلماسی ایرانی بر این عقیده است که اگر طرفین خواهان دستیابی به توافق کلی هستند باید مساله لغو تحریم های ایران در آن گنجانده شود.
توفیق توافق در گرو توقف تحریم‌ها

دیپلماسی ایرانی: بر اساس آنچه در رسانه ها به نقل از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای اعلام شده، مذاکره کنندگان به دنبال توافق بر سر یک چارچوب کلی هستند تا پس از آن جزئیات توافق را به دقت تنظیم کنند. در واقع مذاکره کنندگان به دنبال چیزی غیر از " توافق جامع " هستند. در صورت یک توافق کلی، گفت و گو درباره جزییات مورد بحث به آینده موکول شده و گام ها بصورت مرحله ای برداشته خواهد شد. در این باره بیان چند نکته حائز اهمیت خواهد بود:

  1. نخست آنکه پرسشی در رسانه ها مطرح می شود مبنی بر اینکه حصول توافق کلی آیا به نفع ایران خواهد بود یا نه؟ پیش از پاسخ به این پرسش باید این واقعیت را در نظر گرفت که رژیم صهیونیستی نگران اینست که ایران بعد از توافق و لغو تحریم، کشوری قدرتمند در منطقه خواهد بود. به زعم مسئولان رژیم صهیونیستی ایران تحریم شده توانسته اقدامات و نفوذ قابل توجهی در منطقه به خصوص در کشورهای سوریه، لبنان و عراق داشته باشد، حال اگر توافق حاصل و تحریم ها لغو شود، ایران دست برتر در منطقه را خواهد داشت. بنابراین ادعای ایران هسته ای تنها یک بهانه است. از این رو توجه به این  نکته ضروری است که منظور از توافق کلی چیست و اساسا توافق کلی در چه زمینه ای صورت می گیرد؟ اگر زمینه های توافق کلی مثبت و سازنده باشد، می تواند گام خوبی در نظر گرفته شود. بنابراین توجه به محتوای توافق کلی نیز حائز اهمیت خواهد بود. آنچه در توافق کلی باید مورد تاکید قرار گیرد، لغو تحریم هاست. کشورهای طرف مذاکره باید در توافق کلی لغو تحریم ها را مدنظر قرار دهند.
  2. دوم آنکه در صورت حصول توافق کلی، سپردن بررسی جزئیات به آینده درحالیکه دولت آمریکا با کنگره ای جمهوری خواه مواجه می شود، تا چه حد به نفع ایران و اثرگذار در حل مساله است؟ شاید امید چندانی برای دستیابی به یک توافق کلی وجود نداشته باشد، اما اگر طرفین به دنبال چنین چیزی هستند، کار ساده ای نیست، زیرا توافق کلی چراغ راه آینده است که بر اساس آن حدود مذاکرات درباره جزئیات را بیان می کند. اگر جزئیات به آینده موکول شود، خطرات خود را خواهد داشت. به همین دلیل باید مساله لغو تحریم ها ظرف 6 ماه تا یک سال در توافق کلی گنجانده شود. در این صورت می توان وارد جزئیات شد. طرح اصلی - توافق کلی - راهنماست بنابراین باید جزئیات بر اساس طرح اصلی بررسی و تنظیم شود. طرف مقابل باید هرچه سریعتر نسبت به لغو تحریم ها اقدام کند. آنها باید بدانند که ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست. فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی بر این مساله تاکید دارد. این فتوا جامع تر از مقررات بین المللی است. بر اساس بند یازدهم ان پی تی، هر یک از کشورهای عضو می توانند با ارایه اعلامیه ای عضویت خود را از ان پی تی لغو کنند، اما فتوای مقام معظم رهبری جایی برای خروج ندارد. همه می دانند که ایران هیچگاه به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نیست. حتی اگر فتوایی در این زمینه صادر نمی شد، ایران در پی ساخت و استفاده از آن نبود.
  3. سوم آنکه، تا به امروز سناریوهای مختلفی درباره مذاکرات مطرح شده است. اینکه کدام سناریو محتمل تر از دیگری است، جای بحث دارد. اما با وجود همه سناریوهای مطرح شده بیان این نکته ضروری است که تیم مذاکره کننده ایران طی دیدارهای دوجانبه با مسئولان طرف های مذاکره کننده به خصوص کشورهای آلمان، انگلستان و فرانسه، این نکته را گوشزد کرده و این صورت مساله را مطرح کند که ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست و آنها را متوجه توطئه های اسرائیل و دروغ پراکنی های آنها کند. اسرائیل خواهان ادامه تحریم ها علیه ایران است. باید این مساله برای طرف های مذاکره کننده روشن شود که نگرانی آنها در خصوص ساخت سلاح هسته ای در ایران نگرانی باطلی است. آنها می توانند برای رفع نگرانی خود از طریق آژانس بین المللی انرژی اتمی به بازرسی بپردازند. اگر این صورت مساله برای آنها مشخص شود، در این صورت راه حلی نیز در توافق کلی به دست می آید که بر اساس آن می توانند خط قرمزها و چراغ سبز ها را مشخص کنند تا در مدت زمان خاصی به نتیجه برسند. اگر صورت مساله یاد شده را نپذیرند، حال چه راه حل کلی و چه به صورت جزئی در نظر گرفته شود، طرفین بازنده خواهند بود. زیان این مساله بیشتر متوجه کشورهای غربی است، زیرا روسیه و چین از شرایط کنونی ایران منتفع هستند. 

کلید واژه ها: توافق کلی مذاکرات هسته ای فرهاد شهابی


نظر شما :