ابهاماتی ساختگی درباره برنامه هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: یک روز بعد از آن که ایران تحت فشار آژانس بین اللمللی انرژی اتمی برای مشخص کردن وضعیت برنامه هسته ای اش قرار گرفت، این کشور روز سه شنبه اعلام کرد که سوء ظن نسبت به ساخت سلاح هسته ای نشان دهنده ی «ابهامات ساختگی» است. بهروز کمالوندی مقام ارشد ایرانی در سخنرانی ای که در اجلاس سالیانه آژانس بین المللی انرژی اتمی که در حضور 162 کشور برگزار شد، گفت ایران متعهد به حل مناقشه هسته ای از طریق مذاکره است.

معاون سازمان انرژی اتمی در ادامه گفته است «اقداماتی مانند تحریم ها و رویکرد استاندارد دوگانه مطمئناً باعث بی اعتمادی بیشتر می شود و به مذاکرات صدمه می زند» وی به قدرت های جهانی –که از هفته ی پیش برای مذاکره در نیویورک حضور دارند- توصیه کرد که به «روش های سازنده و واقع بینانه» روی بیاورند و به طور کامل به حقوق هسته ای ایران احترام بگذارند تا این بحران که به زعم وی «غیرضروری» است، پایان یابد.

ایالات متحده و اتحادیه اروپا در بیانیه ای که روز دوشنبه در نشست آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شد، از ایران درخواست کردند تا با آژانس برای بررسی اتهامات درباره ساخت سلاح هسته ای، همکاری کند. ایران از زمان روی کارآمدن حسن روحانی- که به عنوان یک فرد عملگرا دیده می شود-  با رد اتهامات بی اساس یک توافق همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی امضا کرده است. اما گزارش آژانس که اوایل سپتامبر منتشر شده، نشان می دهد که ایران نتوانسته تا مهلت 25 آگوست به سوالات آژانس اتمی سازمان ملل درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای اش پاسخ دهد.

28 کشور اتحادیه اروپا در نشست آژانس اعلام کردند «همکاری کامل ایران با آژانس انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای اش، ضروری و فوری است» مقامات غربی می گویند این اقدام برای آن که مذاکرات دیپلماتیک با شش قدرت بزرگ به موفقیت بینجامد و در ازای محدود کردن برنامه هسته ای، تحریم ها که به اقتصاد وابسته به نفت ایران صدمه زده است، لغو شوند، ضروری است.

ایران می گوید برنامه هسته ای اش صلح آمیز و برای مصارف تولید برق است. اما آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی که در سال 2011 منتشر کرد اعلام نمود که ایران در سال 2003 تحت فشارهای بین المللی برنامه تحقیقاتی اش درباره سلاح هسته ای را متوقف کرده است. گزارش اطلاعاتی آژانس این نکته را هم اضافه کرده بود که ایران ممکن است بعضی از این فعالیت ها را در آینده هم انجام دهد. این گزارش مشخص کرده بود که 12 مورد نیاز به روشن شدن دارند.

اتحادیه اروپا در نشست آژانس اعلام کرد «برای رسیدن به یک توافق بلند مدت و جامع، حل و فصل همه ی مسائل باقی مانده ضروری است» سه کشور عضو گروه 5+1 – بریتانیا، فرانسه و آلمان- که در حال مذاکره با ایران هستند، عضو اتحادیه اروپا هستند. کمالوندی می گوید «ایران همکاری کاملی با آژانس داشته است و با وجود این که فعالیت های هسته ای مسالمت آمیز داشته با حسن نیت و تلاش واقعی برخی ابهامات را برطرف کرده است»

انتخاب روحانی موجب افزایش امیدها به پیدا کردن راه حلی برای توقف دشمنی با غرب و جلوگیری از افزایش تنش و هراس از وقوع جنگ در خاورمیانه شد. در همین راستا توافق موقت میان ایران و شش کشور در ژنو در نوامبر گذشته شد. اما آنها نتوانستند تا پایان جولای که برای رسیدن به توافق نهایی تعیین کرده بودند، به توافق برسند و این مهلت را 24 نوامبر تمدید کردند.

درحالی که غرب به دنبال محدود کردن ابعاد برنامه هسته ای ایران در آینده است، آژانس درحال بررسی تحقیقات گذشته ی ایران درباره ساخت سلاح هسته ای است. مقامات غربی می گویند شانسی برای این که تحقیقات آژانس بین المللی انرژی اتمی تا قبل از پایان مهلت توافق، به پایان برسد، وجود ندارد. البته این موضوع بستگی به همکاری ایران با آژانس دارد.

منبع: رویترز/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/20