بارقه امید بعد از دیدار ظریف و سعود الفیصل

دیپلماسی ایرانی: کدام یک از دیگری سبقت می گیرد، تفاهم عربستانی – ایرانی یا تهاجم رو به افزایش "داعشی" که می رود راه خود را به جرود عرسال بگشاید و از آن طرف به شرق برود و از دیگر سو به سواحل شمالی امتداد یابد، کدام یک احتمالش بیشتر است؟  

شرایط سلبی و ایجابی هر دو وجود دارند و می توانند بر این رقابت پر تلاطم تاثیر بگذارند، کما این که همه می دانند که گام اول در بهبود روابط ایران و عربستان  برداشته شد و اولین دیدار میان وزرای امور خارجه عربستان و ایران، سعود الفیصل و محمد جواد ظریف در مقر سازمان ملل در نیویورک انجام شد.

به ناچار باید آن را گامی روشن برای پر کردن خلاء پست ریاست جمهوری موجود در لبنان نیز دانست که انتظار می رود تا قبل از پایان مهلت قانونی دوره نمایندگان مجلس تکلیف آن روشن شود.

بسیار روشن است که اوضاع لبنان به طور کلی، با همه ترکیبات و مشکلات و تعطیلی نهادهای آن، به نوعی به روابط تهران و ریاض بستگی دارد و بدیهی است که این مساله مورد توجه هر دو وزیر مسئول در سیاست خارجی نیز بوده است.

اما از نشانه های بسیار مهمی که باعث می شود بسیاری نسبت به روابط ایران و عربستان خوش بین باشند و دیدار دو وزیر امور خارجه را به فال نیک بگیرند و حتی بعضی ها بگویند "برویم تبریک" بگوییم، اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران است که در پایان دیدر روز یکشنبه با همتای عربستانی اش گفت: «صفحه جدیدی از روابط دو کشور گشوده شده است.» این اظهار نظر به اعتقاد بسیاری بشارت می دهد که خبرهای خوبی در راه است و طبیعتا باید منتظر بارقه های امیدی در این زمینه باشیم که نتایح آن را مثلا در لبنان خواهیم دید.  

طبیعی است که در این "صفحه جدید" سهم سوریه محفوظ خواهد ماند. البته بسیار سخت می توان فهمید که پرونده سوریه به کدام سمت و سو متمایل خواهد شد. پیش از این نتیجه ایجابی نخستین دیدار طرف ایرانی با طرف عربستانی را در جده دیدیم که در عرصه سیاسی عراق تاثیر مثبت گذاشت. این بار ظریف می گوید: «باید جلوی اشتباهات گذشته را بگیریم تا مانع موفقیت های ما نشود.» به روشنی مشخص است که منظور آثار حملات داعش در عراق است. برای همین دیدیم که او به اظهاراتش افزود: «امیدواریم که این صفحه تاثیرات ایجابی در برقراری صلح و امنیت در منطقه و جهان داشته باشد.»

این صحیح است که عربستان و ایران نفوذی قوی در منطقه دارند و جهان عرب و جامعه جهانی توجه ویژه ای به دیدارهای وزرای امور خارجه این دو کشور می کنند، اما از عنوان متن آن را بخوانید. اگر بنا باشد دو طرف دیدارهای بعدی ای داشته باشند متن آن دیدارها همان چیزی خواهد بود که در نخستین دیدار ظریف و فیصل بر سر آن تفاهم شد.  

از نگاه لبنانی ها، هر گونه توافقی میان دو کشور باید در آن سهمی نیز برای لبنان در نظر گرفته شود، به ویژه در سایه تناقضات نظامی پیرامون آن و مشکلاتی که در محیط جغرافیایی آن وجود دارد و به راحتی می تواند امنیت آن را نقض کند.

همه می دانند که فرایند نجات لبنان از پر کردن خلاء انتخاب رئیس جمهوری آغاز می شود، و اگر اجازه داده شود که این خلاء همچنان به قوت خود باقی بماند و پر نشود آن گاه باید انتظار داشت که "داعش" و "النصره" و گروه های وابسته به آنها از این غفلت نهایت سوء استفاده را ببرند. برای همین همه منتظریم ببینیم که چه آینده ای در انتظار ما است.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11