5 برداشت نادرست در مورد برنامه هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی : در حالیکه به ضرب الاجل تعیین شده برای خاتمه مذاکرات هسته ای بین گروه 1+5 و ایران نزدیکتر می شویم، درک مواضع هر دو طرف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مورد برنامه هسته ای ایران پنج باور غلط وجود دارد:

1.رهبر معظم ایران مانع از رسیدن به یک توافق نهایی مطلوب خواهد شد:

برداشت عمومی در غرب این است که رهبری ایران پرچم دار جناح تند رو و مانعی برای رسیدن به یک توافق نهایی می باشد. این برداشت با واقعیت موجود فاصله زیادی دارد. در واقع رهبری ایران از بسیاری جهات عامل تعدیل کننده ای در دو قطبی شدن بحثهای داخلی در مورد برنامه هسته ای بوده است .ایشان به کرات تاکید کرده اند که تیم مذاکره کننده هسته ای  را حمایت می کنند اما تذکر داده اند که نباید انتظار زیادی از این مذاکرات داشته باشیم . این موضع گیری نیز به دلیل عدم وجود اعتماد بین ایران و امریکاست. رهبری ایران با درخواست از جناح تند رو مبنی بر کاهش انتقادات خود از رییس جمهور و وزیر امور خارجه ایران، مسیر رسیدن به یک توافق نهایی را برای تیم مذاکره کننده ایران هموارتر کرده است.

2-   فتوا علیه سلاح های هسته ای جعلی است:

تهران اعلام کرده که طبق قوانین اسلامی" تولید، ذخیره و استفاده" از سلاح هسته ای حرام است و رهبر ایران نیز علیه این مسئله فتوا صادر کرده اند. بسیاری در غرب اعتبار و کاربرد این فتوا را زیر سوال برده اند. این در حالی است که فتوای مزبور می تواند به خدمت یک هدف اصلی در مذاکرات در آید. سخن جای عمل را نمی گیرد و اعتماد بدون تصدیق و تحقیق حاصل نمی شود اما این فتوا می تواند اهرم مکملی برای اعتماد سازی باشد. فتوای مزبور و تصریح آن توسط شماری از مقامات مذهبی و سیاست گذاران ایران تغییر موضع ایران در این رابطه را عملا سخت و غیرممکن کرده است. تکرار مکرر مسئله حرام بودن سلاح هسته ای  در طول بیش از یک دهه و سپس شکستن حرمت فتوا در رابطه با آن  هزینه سیاسی سنگینی به دنبال داشته و شدیدا مشروعیت حاکمیت را در داخل زیر سوال می برد.

3. هدف ایران فقط چالش  با جامعه جهانی است:

 جامعه بین الملل نگرانیهای ایران را اغلب  به عنوان نشانه ای از عدم تعهد ایران به مسئولیتهای بین المللی تلقی کرده و آن را نادیده می گیرد. به گفته علی اصغر سلطانیه، سفیر سابق ایران در سازمان بین المللی انرژی اتمی ،ایران میتوانست بعد از وقوع انقلاب از پیمان عدم اشاعه هسته ای کنار بکشد و این مسئله با توجه به تغییر رژیم امری طبیعی و قابل درک بود  اما ایران ترجیح داد در این پیمان باقی بماند. ایران حتی پس از مدتی آمادگی خود را در چهار چوب برنامه همکاری تکنیکی با آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد. ایران در تلاش برای مبارزه با جامعه بین الملل نیست بلکه نگرانی های مشروعی دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد .

4-   ایران حتی نیازی به انرژی اتمی ندارد:

برای گروه های تند رو در غرب و انقلابیون ایران کاربرد برنامه هسته ای برای کشوری که "ابرقدرت انرژی"محسوب می شود سوال برانگیز بود . اما اکنون انقلابیون ایران به این نتیجه رسیده اند که برنامه هسته ای ضرورتی برای کشور می باشد و این درحالی است که منتقدان غربی به مخالفت خود با برنامه هسته ای ایران ادامه می دهند. به اظهار آنها ایران با ذخایر عظیم گاز و نفت خود نیاز به انرژی هسته ای ندارد و تنها هدف ایران از برنامه هسته ای رسیدن به سلاح هسته ای است. اما همانطور که ابر قدرتهای دیگر انرژی  نشان داده اند ( منجمله شماری از همسایگان ایران )داشتن ذخایر گاز و نفت  نمی تواند دلیلی برای عدم بهره گیری از منابع انرژی دیگر باشد. متنوع کردن منابع کسب انرژی مسئله مورد علاقه همه کشورهاست. اما تهران علاوه بر انرژی هسته ای به دنبال تولید رادیو ایزوتوپها برای اهداف پزشکی نیز می باشد. علاوه بر آن یکی از مواردی که هنوز در مورد آن بحث زیادی صورت نگرفته برنامه نمک زدایی آب شور است که برای تکمیل آن نیاز به انرژی زیادی است. با توجه به کاهش فزاینده آب در ایران ، تهران باید بطور جدی در این مورد برنامه ریزی کند.

5-   کشورهای منطقه از برنامه هسته ای ایران در هراسند:

هر چند که نمی توان ترس کشورهای دیگر را در این رابطه انکار کرد اما به دلایلی که  مقام های امریکایی اغلب بیان می کند، لزومی برای این ترس دیده نمی شود. بسیاری از کشورهای منطقه تبدیل ایران به یک کشور هسته ای را تهدیدی برای خود نمی بینند بلکه ترمیم روابط غرب و ایران برای آنها تهدید محسوب می شود. انزوای سیاسی و اقتصادی ایران به کشورهایی چون عربستان سعودی کمک زیادی کرده است. این کشور می ترسد که با بهبود روابط ایران و کشورهای غربی آنها روابط و امتیازهای نظامی ، اقتصادی و سیاسی خود با امریکا را از دست بدهند.

منبع: بوستون گلوب