تنگناهای هسته‌ای در غیاب اشتون
هرچند «کاترین اشتون» بیش از هرچیز نقش هماهنگ کننده داشته است و نه تصمیم گیرنده اما نزدیکی او به همتای ایرانی خود و همچنین مدیریت مذاکرات باعث تمجید از او در جامعه بین الملل شده و بنا به گفته «رویترز» «سکوت بسیاری از منتقدانش را به همراه داشته است.» «اشتون» از زمان سپرده شدن مسوولیت مذاکرات هسته ای به ظریف، رابطه خوبی را با او برقرار کرده است به گونه ای که به نوشته «رویترز» «ظریف گاهی او را کتی خطاب می کند.»
به گزارش شرق، هرچند در مذاکرات هسته ای بر اساس منافع ملی تصمیم گیری خواهد شد اما خود این امر –رابطه دوستانه «اشتون» و ظریف- باعث شده این مذاکرات مسیر بهتری را طی کند و به باور «کلیف کوپچان» تحلیلگر خاورمیانه گروه اوراسیا «... خروج «اشتون» از این مذاکرات حداقل در حاشیه می تواند باعث ضربه زدن به فضای مذاکرات و روند پیشرفت آن شود.»
پرسش اصلی این است که چه کسی قرار است جایگزین «اشتون» شود؟ هرچند کسی خبر ندارد و چه بسا تا لحظات آخر نیز رسما معرفی نشود اما بسته به اینکه مسوول جدید سیاست خارجی از کدام کشور باشد می توان پیش بینی کرد که چه مشکلاتی پیش خواهد آمد. چراکه مسوول جدید باید موضع خود نسبت به روسیه، چین و ایران را مشخص کند. همچنین بالعکس ممکن است که هرکدام از کشورهای ایران، روسیه و چین نسبت به انتخاب او واکنش نشان دهند.
نکته دیگر اینکه چه بسا مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا منش و رفتار متفاوتی نسبت به «اشتون» داشته باشد و با توجه به حساسیت موضوع هسته ای ایران این خود احتمالا باعث برخی مشکلات خواهد شد.
بنا به تحلیل «رویترز»، یکی از دلایل انتخاب «اشتون» این بود که او فردی آرام، با طمانینه و کم حرف است و نسبت به مواضع خود افراط ندارد؛ «او صدای وفاق و اعتدال است.»
اما از دونفر به عنوان جانشین های احتمالی «اشتون» نام برده می شود؛ اولی وزیر امورخارجه سوئد «کارل بیلت» و دیگری همتای لهستانی او «رادوسلاو شیکورسکی» است. هردو اینها بنا به گزارش «رویترز» «شخصیت های پرسروصدایی هستند که راجع به همه چیز -از تحریم های اقتصادی گرفته تا تجارت و سیاست دفاعی- اظهارنظر می کنند» که همین امر می تواند باعث تحریک ایران شود.
این دونفر مسوول سیاست خارجی کشورهای مطبوعشان هستند. از این رو انتظار زیادی است که از آنها تنها انتظار مسوولیت هماهنگ کننده داشته باشیم و نه تصمیم گیرنده. چراکه به نظر می رسد آنها بیشتر تمایل به «نشستن در صندلی راننده و هدایت آن دارند» و این بدون شک واکنش آمریکا، چین، روسیه و ایران را به همراه خواهد داشت.
مساله مهم تر این است که به احتمال قریب به یقین با رفتن «اشتون»، دستیاران او نیز خواهند رفت که این خود نیز می تواند به مشکلات پیش رو دامن بزند. به ویژه در موارد تکنیکی که تا به امروز «هگل اشمت»، مذاکره کننده ارشد آلمانی تیم «اشتون» با رابطه حسنه ای که با گروه ایرانی برقرار کرده بود از عهده آن بر آمده بود. اما آخرین موردی که «رویترز» به عنوان مشکلات احتمالی بعد از تمام شدن مسوولیت خارجی «اشتون» پیش خواهد آمد، مساله حقوق بشر است. چراکه حداقل تا به امروز «اشتون» راجع به آن موضع نگرفته است و همت خود را در راستای حل مناقشه هسته ای ایران با غرب به کار گمارده است، اما به گمان تحلیلگر «رویترز» در صورت برداشته شدن تحریم ها و با توجه به علاقه شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در ایران، جانشین «کاترین اشتون» در آن صورت نوع مواجهه با ایران را مشخص خواهد کرد.
نظر شما :