خشم علوی‌های ترکیه از اردوغان

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تدریج به سمتی می رود که بر شمار دشمنانش افزوده شود و هر کس به بهانه ای به فردی متخاصم با او تبدیل شود. بعد از آن که صحبت از بستن تویتر و فیسبوک، شبکه های اجتماعی محبوب مردم به ویژه جوانان ترکیه زد و موج تازه ای از انتقادها را متوجه خود کرد حالا علوی ها، یکی از بزرگ ترین اقلیت های ترکیه نیز به سمتی می روند که دشمنی خود را با او علنی کنند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، این در حالی است که داستان فساد اقتصادی ترکیه که اخیرا منجر به استعفا و بازداشت شماری از وزرا و فرزندان آنان و عده ای از دیگر مقام های ترک شد و موجی از دستگیری ها و تصفیه ها را در نهادهای قضایی و پلیس ترکیه به وجود آورد، به اندازه کافی برای اردوغان تنش ایجاد کرده و جایگاه اجتماعی او را به لرزه در آورده است.

اکنون با افشای نوار صوتی ضبط شده از مکالمه اردوغان با یکی از وزرایش موج تازه ای از انتقادها متوجه نخست وزیر ترکیه شده است. در این مکالمه تلفنی که ظرف چند روز گذشته در فضای اینترنتی بسیار دست به دست شده است، در چارچوب اختلافات میان اردوغان با مشاورانش بر سر اعتراض های خیابانی مخالفان، اردوغان به سعد الله ارگین، وزیر دادگستری سابقش حرفی را می زند که علوی ها آن را توهین به خود قلمداد کرده اند. در این مکالمه اردوغان از وزیر دادگستری خود می خواهد که وی به دلیل زیر پا گذاشتن قانون با شبکه های تلویزیونی مخالف برخورد کند. وزیر سابق می گوید که نمی تواند در این زمینه کاری از پیش ببرد چرا که احکام مربوطه را قاضی ای علوی صادر می کند. این اظهار نظر را نمایندگان طایفه علوی محکوم کرده و آن را اهانتی به خود قلمداد کرده اند.

هم اردوغان و هم وزیر سابقش ارگین صحت این مکالمه تلفنی را تایید کرده اند اما اردوغان گفته که طبیعی است نخست وزیر با وزیرش درباره دادگاه های جاری بحث کند.

این در حالی است که ماه گذشته میلادی روزنامه "طرف" اسنادی را منتشر کرد که فاش می ساخت در فرایند استخدامی کشور تبعیضی علیه علوی ها وجود دارد و نسبت به استخدام آنها ممانعت می شود. در این اسناد آمده که دولت اقدام به غربال متقاضیان کار بر اساس وابستگی های دینی و طایفه ای شان کرده است.

جمعیت علوی ها در ترکیه بین 10 تا 15 میلیون نفر از جمعیت 76 میلیون نفری ترکیه است. آنها در میان جمعیت اکثرا سنی ترکیه به گروهی روشنفکر و باز در عقاید شناخته می شوند.

علوی ها از هیچ فرصتی برای محکوم کردن و انتقاد از دولت فعلی دریغ نمی کنند و تمسک به عقاید دینی شان را حق خود می دانند و افشای این مکالمه تلفنی را تبیعضی از سوی دولت اردوغان علیه خود می دانند و نسبت به آن بسیار خشمگین هستند.

یکی از موسسان جمعیت "علوی ها – بکتاسی" به خبرگزاری فرانسه گفت: «دولت جبهه جدیدی را در جنگی که علیه علوی ها انجام می دهد، گشوده است.»

وی که نخواست نامش فاش شود نسبت به سیاست های تبعیض آمیز دولت در برابر علوی ها شکایت کرد و گفت: «آنها موفق شده اند که اکثریت علوی ها را از کارهای عمومی مثل ارتش و نهادهای قضایی دور کنند و کاملا روشن است که درصددند باقی افراد وابسته به طایفه علوی را نیز اخراج کنند.»

فعالیت های دینی علوی ها با اهل تسنن متفاوت است. آنها که به باز بودن در عقاید مشهور هستند مردان و زنانشان در یک جا نماز می خوانند و در ماه رمضان روزه نمی گیرند اما مقام های ترکیه همچنان امکان مذهبی و عبادتگاه های آنها را به رسمیت نمی شناسد.

جعفر سولگون، نویسنده علوی ترک نیز در این باره گفت: «افشای این مکالمه تلفنی به روشنی تبعیض علیه علوی ها را نشان می دهد. این بدان معنا است که از علوی ها در هیچ زمینه ای از کارهای عمومی استقبال نمی شود. در طول دوران حکومت اردوغان از هیچ ابزاری برای قلع و قمع علوی ها دریغ نشده است.»

در سال 1993 فعالان اسلام گرا هتلی را در شهر سیواس در شمال شرقی ترکیه آتش زدند که باعث کشته شدن 37 نفر شد که از این تعداد 33 نفر از فرهنگیان علوی بودند که به مناسبت یک جشنواره فرهنگی در آن هتل جمع شده بودند.

در ماه اکتبر سال گذشته میلادی علوی ها از این که دولت از به رسمیت شناختن حقوق آنها خودداری می کند و اماکن مذهبی و عبادتگاه های آنها را به رسمیت نمی شناسد و طایفه آنها را از دریافت کمک های مالی محروم کرده در حالی که هم زمان اصلاحاتی دموکراتیک در حق اقلیت های کرد آغاز کرده است، ابراز انزجار کردند.

اردوغان همچنین سومین پل بر روی تنگه بوسفور را به نام سلطان سلیم نامیده که باعث خشم علوی ها شده است. سلطان سلیم اول که از سال 1512 تا 1520 پادشاه حکومت عثمانی بود جنایت های هولناکی را علیه علوی ها مرتکب شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11