اکنون این ترکیه است که باید به دنبال ایران برود

هرچند در عرف روابط دیپلماتیک، سفر مقامات ارشد یک کشور به دیگر کشور ها، به ویژه کشورهای همسایه، کاملاً مرسوم است، هنگامی که پای روابط ایران و ترکیه (دو همسایه با روابط همواره پر افت و خیز) به میان می آید، بر اهمیت ماجرا افزوده می شود. در این میا ن، کار شناسان ترکیه ای حتی درباره زمان بندی و نحوه سفر اردوغان به تهران نیز بحث های جالبی مطرح می کنند.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «تودی زمان» در مطلبی به تحلیل سفر رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به تهران پرداخته که قرار است در چند روز آینده انجام شود؛ سفری که نخستین دیدار اردوغان با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از زمان انتخابات خرداد ماه ریاست جمهوری به شمار می رود.

به باور این روزنامه، مهم ترین جنبه این سفر، طرح یک قرارداد مهم همکاری راهبردی میان ایران و ترکیه است که قرار است در این سفر به امضای مقامات ارشد دو کشور برسد.

«بایرام سینکایا»، کار شناس مسائل ایران در این زمینه می گوید: «ترکیه با بیشتر همسایگان نزدیک خود قراردادهای همکاری راهبردی امضا کرده؛ اما پیش از این به امضای چنین قراردادی با ایران هرگز اشاره نشده بود. این نشانه ای از گسترش روابط نزدیک تر میان دو کشور است».

وی می افزاید: «بی گمان برای ترکیه، اینکه ایران در حال بهبود بخشیدن به روابط خود با کشورهای غربی است و غرب هم تحریم ها علیه ایران کاهش داده، به معنای گشایش راهی برای روابط بهتر و نزدیک تر با این کشور است».
 
به باور سینکایا، روابط ایران و ترکیه از زمان انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران شاهد بهبودی بوده است. از این زمان، لحن دو کشور نسبت به یکدیگر، به ویژه در مواردی چون اختلاف نظر بر سر مسأله سوریه، بهتر شده است؛ هرچند ترکیه و ایران از طرف های متفاوتی در سوریه حمایت می کنند، هر دو نگرانی مشترکی درباره ظهور دوباره فرقه گرایی در منطقه داشته و توافق دارند که علیه تهدیدات فرقه ای با یکدیگر همکاری کنند.

اما نکته مهم دیگری که کار شناسان ترک به آن اشاره می کنند، این است که تا پیش از این، به واسطه وجود تحریم های شدید جهانی علیه ایران، این ایران بود که به ترکیه نیاز داشت، ولی با روی کار آمدن روحانی و توافق هسته ای میان ایران و غرب، نیاز ایران به ترکیه به عنوان کانالی برای برقراری ارتباطات بین المللی به شدت کاهش یافته است.
 
ماه گذشته، احمد داوداوغلو، وزیر خارجه ترکیه، از عزم ترکیه برای توسعه روابط نزدیک با ایران، از جمله انجام دیدارهای متعدد میان مقامات ارشد دو کشور سخن گفت. وزارت خارجه ترکیه همچنین اعلام کرد، قرار است روحانی در ماه فوریه و بلافاصله پس از آمدن اردوغان به تهران، سفری به آنکارا داشته باشد.

دیدار اردوغان از تهران در ۲۸ ژانویه، نخستین دیدار میان وی و روحانی خواهد بود. زمانی که داو داوغلو در اواخر نوامبر سال گذشته به تهران سفر کرد، اعلام نمود که روحانی در ماه دسامبر به ترکیه سفر خواهد کرد تا در مراسم بزرگداشت سالگرد درگذشت مولانا شرکت کند.
اما اندکی بعد اعلام شد که به جای رئیس جمهور، وزیر خارجه ایران در این مراسم شرکت خواهد کرد، ولی این دیدار نیز به واسطه فشردگی برنامه های محمد جواد ظریف لغو شد. پس از آن، ایران با فرستادن دعوت نامه ای رسمی، از اردوغان دعوت کرد تا پیش از سفر روحانی به آنکارا به ایران سفر کند. ظریف روز چهارم دسامبر اعلام کرد: «رئیس جمهور ما از اردوغان دعوت کرده تا وی اول به ایران سفر کند».

«گوکهان باچیک»، استاد روابط بین الملل در دانشگاه «ایپک» آنکارا تأکید می کند که تغییر برنامه سفر ها از سوی روحانی و درخواست از اردوغان برای اینکه اول وی به ایران سفر کند، موضوعی بسیار جالب توجه است.

باچیک می گوید: «این موضوع از نظر من بسیار معنادار است». البته وی توضیح بیشتری در این زمینه نمی دهد و بر این باور است که موضوع بسیار روشن است و نیاز به توضیح ندارد.
اما سینکایا نظر متفاوتی در این زمینه دارد و بر این باور است که مشکل خاصی در اینکه اردوغان اول به تهران سفر کند، نیست.

وی می گوید: «همتای روحانی در ترکیه، عبدالله گل است، نه اردوغان. گل در سال ۲۰۱۱ به ایران سفر کرد. سفر روحانی همچنان در دستور کار است. بنا بر پروتکل های دیپلماتیک، آن ها از اردوغان خواستند که اول سفر کند. من مشکلی در این زمینه نمی بینم».
 
به باور وی، هم اکنون مهم ترین موضوع ، بهبود روابط ایران و ترکیه و رسیدن آن به سطحی است که از امضای قرارداد همکاری راهبردی سخن به میان می آید. وی اظهار می دارد که این موضوع، یعنی امضای چنین قراردادی از سوی دو کشور، تحولی بسیار مهم به شمار می رود.