چهار + یک + ایران علیه فرانسه: فرمولی جدید از ژنو

روزنامه استاندارد اتریش نوشت: جامعه ی بین المللی بعد از سه روز التهاب و هیجان با تعجب به اطراف خود می نگرد و می پرسد: «این چه بود؟ در جریان گفت وگوهای اتمی در ژنو چه گذشت؟» گرچه تمام مذاکره کنندگان و حتی ایرانی ها - که این خود به تنهایی نشان می دهد خیلی چیزها تغییرکرده است - بعد از پایان گفت وگوها هم داستان بودند که «هنوز» به پیشرفتی دست نیافته اند اما ماجرای غیررسمی، راوی قصه ی دیگری است: اگر فرانسه نبود باقی اعضای پنج به اضافه ی یک، یعنی آمریکا، انگلیس، روسیه و چین به همراه آلمان، با انجام معامله با ایران به توافق می رسیدند. چهار به اضافه ی یک به اضافه ی ایران علیه فرانسه: فرمولی جدید از ژنو.

به گزارش سرویس بین الملل سایت خبری تیک Tik.ir، چه بسا که این حرف خیلی اغراق آمیز باشد که درهایی که پشت آن ها گفت وگو انجام می شود بیش از حد معمول چفت و بست دارد و صدا را رد نمی کند: اما از یک جمله در حرف های جان کری، وزیر خارجه ی آمریکا قبل از ترک ژنو تا حدودی ناراحتی می بارید. او گفت: «امیدوارم ظرف چند روز آینده در جایی دیگر بفهمند که تلاش های انجام یافته در ژنو معقول بوده و واقعا نتیجه ای در برداشته است.» این حرف مشخصا خطاب به اسراییل و کشورهای عرب خلیح فارس است که نمایندگی آن ها را پاریس بر عهده داشت. یکشنبه جان کری به امارات رفت. یک هیات آمریکایی سعی خواهد کرد که در اسراییل مقام های این کشور را متقاعد کند در حالی که برعکس، لابی گرایی متقابلِ اسراییل در کنگره ی آمریکا تقویت می شود.

موضع سخت فرانسه در مذاکرات جدید نیست: استدلال پاریس همواره این بوده که بیشترین سخت گیریِ ممکن در برابر ایران تنها راه برای جلوگیری از حمله ی نظامی به این کشور است. وقتی آمادگی کنونی ایران را برای مصالحه در نظر بگیریم، می توان این موضع فرانسه را راه بردی کارآمد بدانیم. اما ظاهرا فرانسه منعطف نیست.

حتی در خود اسراییل نیز رد مطلق معامله ی احتمالی در ژنو که سبک تر کردنِ - برگشت پذیر - برخی از تحریم ها را پیش بینی کرده بود، بدون چون و چرا نیست؛ به ویژه به نظر می رسد که به این که موضوع چیزی بیشتر از توافق بر سر حرکت های آغازین یک بازی طولانی و نفس گیر نیست، توجه نمی شود. درست این است که این حرکت های آغازین مسیر مذاکرات را تعیین می کند و بین واقع گراها و کسانی که مطالبات حداکثری دارند نیز در مورد این پرسش که نتیجه چه باشد، اختلاف های عمیقی وجود دارد. باید یادآوری کرد که ایران در سال ۲۰۰۵ درخواست هایی مطرح کرده بود که امروز انصافا خنده دار به نظر می رسد. آن زمان نیز مذاکره کنندگان همه چیز را با هم می خواستند اما با دستانی خالی رفتند.

معنای این حرف این نیست که پرسش های تندروها موجه نیست اما در مورد رآکتورآب سنگین اراک، موضوع تولید پلوتونویم مطرح است که حتی هنوز آماده نیز نشده است. پرسش این است که چه چیزی بیشتر باعث می شود جلوی این رآکتور گرفته شود: انجام ندادنِ معامله در هر حال، راه حل نیست.

باید منتظر ماند و دید که آیا امکانی که در ژنو رخ نمود از دست رفته یا بیشتر شده است: حالت دوم کاملا امکان پذیر است. ملاقت بعدی دیگر در سطح وزیران نیست؛ این مساله می تواند نشانه ی از دست دادن شهامت باشد یا نتیجه ی درسی از یک ناکامی باشد که وقتی اتفاق افتاد، وزیران خارجه با شتاب به ژنو رفتند تا در یک عکس دسته جمعی که احتمال اش می رفت، حضور داشته باشند؛ همه غیر از مذاکره کننده ی فرانسوی که آمده بود تا مانع آن شود.