در برابر تهران از حصار تحریم بگذرید

دیپلماسی ایرانی: نماینده سابق انگلیس در آژانس بین المللی انرژی اتمی در تازه ترین یادداشت خود نحوه توافق هسته ای با ایران را تشریح کرده است. آنچه در زیر می خوانید نظر پیتر جنکینز است که اخیرا لوب لاگ آن را منتشر کرده است.خوش بین نبودن در مورد مذاکرات هسته ای پیش رو دشوار است. در طرف ایرانی، مذاکرات تحت هدایت دیپلمات های کارآزموده ای قرار دارد که نحوه پیشرفت امور را به حسن روحانی گزارش می دهند. رئیس جمهوری که به دنبال حل مساله هسته ای است و مقام معظم رهبری، که تصمیم گیری نهایی در مورد سیاست هسته ای بر عهده ایشان است را در جریان جزئیات  مذاکرات قرار می دهد. مقامات عالی جمهوری اسلامی بر این باورند که پایبندی ایران به پیمان منع اشاعه هسته ای باید در مقایسه با نقش این پیمان امتیازهای بیشتری برای تهران به دنبال داشته باشد.

در طرف غربی، این احساس وجود دارد که رئیس جمهور جدید ایران توانسته است یک چهره میانه رو از خود به نمایش بگذارد و به همین دلیل مقامات غربی می توانند هزینه سیاسی تعامل با وی را پرداخت کنند.بنا بر تعهدات ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران باید به بازرسان آژانس اجازه دهد به اسناد، اماکن و شخصیت های حقیقی و حقوقی مورد نظر دسترسی داشته باشند. همچنین ایران باید به طور داوطلبانه در تولید اورانیوم غنی شده با خلوص پایین محدودیت هایی ایجاد کند تا به جامعه بین المللی نشان دهد به دنبال تولید مواد مورد نیاز برای سلاح هسته ای نیست.

همچنین ایران باید ریسک های ناشی از راکتور هسته ای اراک را اگر از بین نمی برد، آنها را کاهش دهد. برخی کارشناسان بر این باورند که این راکتور در صورت فعال شدن می تواند راه ایران را برای تولید سلاح هسته ای هموارتر کند.در مقابل غرب باید از آژانس بین المللی انرژی اتمی بخواهد بخشی از فعالیت های هسته ای ایران که گفته می شود در سال ها قبل کاربرد تسلیحاتی داشته را برای جامعه بین المللی روشن تر کند.

غرب همچنین باید راهی برای جلوگیری از سوء قصد و حفاظت از دانشمندان هسته ای ایران بیابد تا پس از اینکه بازرسان آژانس با آنها مصاحبه می کنند، امنیت آنها تامین باشد. واقعیت این است که محرمانه بودن اسناد آژانس به شدت زیر سئوال است، چرا که سرویس های جاسوسی در مرکز داده های آژانس نفوذ کرده اند. برخی بر این باورند که سوء قصد به جان دانشمندان ایرانی نیز از نشت همین اطلاعات به بیرون، ناشی شده است.

علاوه بر این ، غرب باید از حصار خود خارج شود و برای ایران تردیدی باقی نگذارد که در صورت به نتیجه رسیدن روند دیپلماتیک، تمامی تحریم ها را لغو می کند و از حقوق ایران تحت پیمان ان پی تی، حمایت می کند.

در نهایت، غرب باید از رویکرد همراه با اکراه خود در زمینه تعدیل تحریم ها علیه ایران دست بردارد، چرا که اگر خواستار برداشتن گام هایی از جانب تهران است، خود نیز باید گام هایی بردارد.مدت هاست که تفکر غربی ها در مورد تحریم ها بر این مبناست که اگر بر روی ایران فشاری اعمال نشود، تهران از عمل به تعهدات خود دست می کشد. این تفکر از آنجایی ناشی می شود که این گروه از ناظران بین المللی بر این باورند ، جمهوری اسلامی هیچ تمایلی به اثبات ماهیت صلح آمیز برنامه های هسته ای اش ندارد. در واقع، خلاف این تفکر صحیح است. ایران از اینکه بتواند ثابت کند برنامه های هسته ای اش تهدیدی برای دیگران نیست، نفغ می برد.

واقعیت این است که در صورت موافقت ایران با برداشتن گام های اعتمادساز، غرب نیز باید در جهت لغو تحریم ها حرکت کند و در این بین اتحادیه اروپا نیز باید با ایالات متحده، همسو باشد.در صورتی که به این نکته ها در جریان مذاکرات توجه نشود، احتمال شکست گفت و گو ها و از دست رفتن فرصتی نادر برای حل مساله هسته ای ایران، وجود دارد. این سرنوشت منافع استراتژیک، اقتصادی، تجاری و انسانی غرب را تامین نمی کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10