شورای حکام تا ماه نوامبر به ایران فرصت می دهد

دیپلماسی ایرانی: بحران سوریه از سویی و توصیه تحلیلگران و سیاستمداران از سوی دیگر موجب شده تا نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که از فردا (دوشنبه) آغاز به کار می کند، بر خلاف روال سابق به یک گردهمایی برای صف آرایی علیه ایران تبدیل نشود.هرچند در جدیدترین گزارش آژانس به افزایش ظرفیت غنی سازی در ایران اشاره شد، اعضای شورای حکام قصد ندارند در این نشست قطعنامه ای علیه ایران به تصویب برسانند تا مبادا تلاش های دیپلماتیک به منظور حل مناقشه هسته ای جمهوری اسلامی با خطر جدی مواجه شود.

پیش از این بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کردند که هرگونه اعمال فشار مضاعف بر ایران می تواند موضع دولت جدید ایران که خواستار توافق هسته ای است را ضعیف کند و به این ترتیب شانس معامله کاهش یابد.

این در حالی است که مقامات تهران و آژانس بین المللی انرژی اتمی تصمیم گرفته اند مذاکرات هسته ای خود را در تاریخ 5 مهر از سر بگیرند. مذاکراتی که تا کنون هیچ نتیجه ای به همراه نداشته و آَژانس می گوید تمرکز گفت و گو ها بر بازرسی از سایت نظامی پارچین خواهد بود.

همچنین قرار است کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران که هم اکنون مسئولیت مذاکرات هسته ای بر دوش وی است نیز در تاریخ 31 شهریورماه و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با هم ملاقات کرده و زمینه را برای از سرگیری مذاکره های هسته ای تهران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) فراهم کنند. در همین حال دفتر اشتون نیز می گوید پیشنهاد های جدیدی برای ایران آماده شده است. پیشنهادهایی که باید برای جلب نظر تهران در مقایسه با بسته های پیشنهادی که پیش تر روی میز مذاکره گذاشته شده، جذاب تر باشد.

رویترز با اشاره به نشست شورای حکام به نقل از دیپلمات ها می نویسد، اگر پیشرفتی واقعی در مذاکره با ایران حاصل نشود، آژانس در نشست فصلی بعدی خود که در ماه نوامبر برگزار می شود، فشار را بر ایران افزایش می دهد. یک دیپلمات غربی در این زمینه اظهار داشت: اوضاع در ایران متحول شده است. رئیس جمهور و دولت جدیدی در ایران روی کار آمده و لحن تهران نیز تغییر کرده است که ما از آن استقبال می کنیم. به گفته وی، تا ماه نوامبر فرصت است تا ایران در دو جبهه مذاکره با آژانس بین المللی انرژی اتمی و گروه 1+5، محک زده شود.

این همان توصیه ای است که کارشناسان برای آمریکا و متحدان اش داشتند. آنها تاکید می کردند که با توجه به تغییر دولت در ایران باید فرصتی در اختیار رئیس جمهور جدید قرار گیرد تا صحت اظهارات خود در مورد تمایل به بهبود روابط با جامعه بین المللی و تعدیل تنش ها را به اثبات برساند. کیمبال و دونپورت از انجمن کنترل تسلیحاتی می گویند: این به نفع همه است که از فرصت روی کار آمدن دولتی جدید در ایران استفاده کنند. به گفته آنها هر دو طرف باید انعطاف پذیری و پراگماتیسم از خود نشان دهند . از سوی دیگر واشینگتن نیز باید از تصویب تحریم های جدید، پیش از آغاز مذاکرات هسته ای، خودداری کند.

این در حالی است که نمایندگان کنگره آمریکا پس از بازگشت از تعطیلات تابستانی، دو موضوع مهم را در دستور کار دارند. یکی بحث بر سر صدور مجوز حمله به سوریه و دیگر تصویب بسته جدید تحریم ها که ماه گذشته مجلس نمایندگان به آن رای داد. هرچند گمانه زنی ها در مورد رای مثبت یا منفی کنگره به درخواست اوباما برای اقدام نظامی علیه سوریه همچنان ادامه دارد، برخی می گویند شاید رئیس جمهور بدون این مجوز نیز دست به حمله بزند.

این در شرایطی است که به گفته بسیاری از تحلیلگران مانور نظامی ایالات متحده در سوریه هرچند محدود می تواند به روند تلاش های دیپلماتیک در مورد ایران آسیب بزند. همانگونه که رای مثبت کنگره به تحریم های جدید ایران می تواند به طور مستقیم موضوع مذاکره با جمهوری اسلامی را تحت تاثیر قرار دهد.

برخی بر این گمانند که شرایط جاری در سوریه یکی از بدترین اتفاقاتی بود که می توانست پیش روی دولت روحانی قرار گیرد.در شرایطی که خطر جنگی دیگر منطقه را تهدید می کند، تمرکز تهران و طرف های مذاکره کننده هسته ای اش بر مذاکرات هسته ای بسیار دشوار خواهد بود. به همین دلیل گروهی از تحلیلگران توصیه می کنند که ایران و آمریکا باید نخست در مورد سوریه توافق کنند تا همکاری های منطقه ای زمینه را برای حل مساله هسته ای فراهم کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10