چرا ترکیه از بهبود روابط ایران و غرب نگران است؟

با این که در روزهای اخیر، مباحث مربوط به حمله احتمالی آمریکا به سوریه، ضمن ایجاد تنش در منطقه، دیگر مسائل سیاسی را تحت تأثیر قرار داده، روند کلی سیاست خارجی دولت جدید ایران همچنان در محافل گوناگون مورد بحث است. در این میان، کار شناسان ترکیه ای در گفت و گو با تودی زمان، از دلایل نگرانی این کشور نسبت به سیاست خارجی دولت روحانی سخن گفته اند.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «تودی زمان» ترکیه در مطلبی به بررسی دیدگاه دولت ترکیه نسبت به سیاست خارجی دولت جدید ایران و تلاش دولت روحانی برای بهبود روابط با غرب پرداخته و می نویسد، در صورت وقوع چنین چیزی، نقش ترکیه در منطقه به مثابه یک بازیگر مؤثر محدود خواهد شد.

«عارف کیسکین»، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در این زمینه می گوید: «اصلاح طلبان ایران بر این باورند که تنش های موجود میان ایران و غرب به نفع دیگر کشور ها، از جمله ترکیه است. هرچه این تنش بیشتر فروکش کند، اهمیت ترکیه در چشم غرب، از جمله آمریکا بیشتر کاهش می یابد».

کیسکین می افزاید: ایران سیاست خارجی ترکیه را توسعه طلبانه می بیند و اعتقاد دارد که این کشور می خواهد وارد حوزه نفوذ ایران در خاورمیانه و دیگر مناطق شود.

روزنامه تودی زمان اشاره می کند، ایران یک بازیگر مهم منطقه است که اگر کشورهای غربی بتوانند آن را به عنوان متحدی برای خود «جذب کنند»، بسیار به سودشان خواهد بود. ایران، کشور شیعه، بر بسیاری گروه ها از عراق گرفته تا افغانستان نفوذ دارد و می تواند برای غرب اتحادهایی را در این کشور ها شکل دهد.

بنا بر این گزارش، در سال های اخیر، رقابت ضمنی میان ایران و ترکیه تشدید شده، زیرا آنکار روابط خود را با گروه هایی همچون حماس که پیش از این به ایران وابسته بودند، تقویت کرده است. حمایت بی حد و مرز ترکیه از مخالفان دولت بشار اسد در سوریه، عامل دیگری است که به تقابل ایران و ترکیه منجر شده است.

کیسکین در ادامه تحلیل خود به تودی زمان می گوید به اعتقاد وی، هم اکنون ایران سخت ترین دوره خود را از لحاظ سیاست های داخلی و خارجی می گذراند، زیرا تحریم های شدید غرب، به اقتصاد این کشور صدمه زده و مسائل متعددی را به وجود آورده است.

وی می افزاید: «به قدرت رسیدن روحانی، حلقه نجاتی برای ایران بود که در سیاست داخلی و خارجی خود مشکل داشت؛ اما باید پرسید که آیا ایران در همکاری خود با غرب جدی هست یا خیر». به باور این تحلیلگر، میانه روی روحانی می تواند فضای تنفسی را برای «تندرو ها» در ایران نیز فراهم کند.

از این لحاظ، پیشرفت های قابل توجه نظامی و هسته ای ایران در دوره ریاست جمهوری خاتمی که از سوی غربی ها به عنوان میانه رو ترین رئیس جمهور ایران شناخته می شد، این گمان را پدید آورده که در دوره روحانی نیز ممکن است چنین روندی اتفاق بیفتد.

به هر حال، دیدگاه های این تحلیلگر ترکیه ای، دقیقاً منطبق بر نظریاتی است که پیش از این نیز از سوی شماری از صاحب نظران داخلی و خارجی مطرح شده است. هرچند تودی زمان در ادامه مطلب خود، دیدگاه های دیگری را نیز بازتاب داده که معتقدند ترکیه مخالفتی با بهبود روابط ایران و غرب ندارد، اما کمتر کسی است که تردید داشته باشد، شماری از کشور ها، به ویژه کشورهای عرب منطقه و ترکیه، از روند تقابلی موجود میان ایران و غرب سود می برند.