شانس فرمول تعلیق غنی سازی در برابر تعلیق تحریم ها زیاد است

دیپلماسی ایرانی: ماه گذشته 131 عضو کنگره آمریکا نامه ای برای اوباما فرستادند و از او خواستند دیپلماسی با ایران را تقویت کند. چندی بعد بسته تحریم های جدید در مجلس نمایندگان تصویب شد و کنگره نیز پس از تعطیلات تابستانی کار بر روی این تحریم ها را آغاز خواهد کرد. در این بین با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و تلاش برای انتقال پرونده هسته ای به وزارت خارجه، امید به حل مساله هسته ای ایران افزایش پیدا کرده است. کنث کاتزمن، کارشناس امور خاورمیانه در بخش تحقیقات کنگره آمریکا بر این باور است که باوجود دشواری ها و موانع پیش رو، فرمول تعلیق تحریم ها در برابر تعلیق غنی سازی می تواند به نتیجه برسد. او که اخیرا راهکارهای پیش روی اوباما برای تعدیل تحریم ها علیه ایران را پیشنهاد کرده، از بحث در خصوص اقداماتی که کنگره می خواهد و نمی خواهد انجام دهد، خودداری می کند، اما همچنان به ادامه مذاکرات هسته ای و حصول نتیجه امیدوار است. آنچه در زیر می خوانید متن گفت و گوی اختصاصی دیپلماسی ایرانی با این سیاستمدار آمریکایی است که تاکید دارد ظریف اقدامی خارج از چارچوب جمهوری اسلامی انجام نخواهد داد.

امروزه بسیاری بر این باورند که الگوی مذاکرات هسته ای در چارچوب گروه 1+5، باتوجه به تعداد کشورهای دخیل و سابقه مذاکرات شکست خورده، دیگر کارآیی ندارد. حالا که دولت روحانی روی کار است، آیا توصیه ای برای مذاکرات هسته ای با ایران دارید؟

من نمی توانم در اینجا توصیه داشته باشم. اما آنچه می توانم بگویم این است که دولت آمریکا همچنان به روند مذاکرات گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) متعهد است و احتمالا این گفت و گو ها در ماه سپتامبر از سرگرفته خواهد شد. از سوی دیگر تاکنون بحث متوقف کردن این روند در آمریکا مطرح نشده است، هرچند که موضوع مذاکرات مستقیم با ایران همواره وجود داشته اما هنوز قطعی نیست.

در دور نخست ریاست جمهور اوباما شما به نفع مذاکره مستقیم سخن گفته و پیش بینی کردید با پافشاری ایران بر غنی سازی، این مذاکرات راه به جایی نمی برد. باتوجه به تاکید آقایان روحانی و ولایتی بر ادامه غنی سازی،آیا می توان به مذاکرات امیدوار بود؟

آمریکا تا کنون برخی پیشنهاد ها را که برای محدودیت غنی سازی در ایران ضروری بوده، ارایه داده است. موضوع محدودیت فعالیت های غنی سازی است و این در حالی است که ایران بر حق غنی سازی اورانیوم در خاک خود تاکید دارد. بنابراین این مساله ای پیچیده است که حل آن دشوار خواهد بود.

اخیرا در المانیتور به توانایی اوباما برای کاهش تحریم ها اشاره کردید. شما که از نزدیک با کنگره کار می کنید، فکر می کنید اوباما می تواند در مقابل فشارها برای تحریم های مضاعف مقاومت کند؟

متاسفم، این پرسشی است که با توجه به حساسیت موضوع نمی توانم در مورد آن صحبت کنم. من نمی توانم در مورد کارهایی که کنگره انجام خواهد داد، یا انجام نمی دهد، سخن بگویم.

یک فرمول پیشنهادی برای حل مساله هسته ای ایران، تعدیل تحریم ها در مقابل محدودیت غنی سازی است، فکر می کنید این فرمول کار می کند؟

بله، این فرمول در روند مذاکرات گروه 1+5، نیز مطرح شده و اعضای این گروه بر این باورند که می تواند کارآمد باشد. بله فرمول تعلیق غنی سازی در برابر تعلیق تحریم ها می تواند به نتیجه برسد.

شما به عنوان کارشناس خاورمیانه در بخش تحقیقات کنگره آمریکا، تفاوتی بین دولت روحانی با دولت قبلی ایران مشاهده می کنید؟

بله. دولت روحانی با دولت احمدی نژاد متفاوت است. احمدی نژاد رئیس جمهوری تندرو با ایده های رادیکال بود که از نابودی اسرائیل سخن می گفت. او موضع گیری های تندی نیز علیه دولت آمریکا داشت. به گمان من آقای روحانی می خواهد در جهت متفاوتی حرکت کند. او به دنبال تعدیل چهره ایران است و روابط تهران را با جامعه بین المللی احیا کند. او می خواهد زخم هایی که دولت احمدی نژاد به بدنه روابط ایران با جهان خارج وارد کرد را التیام ببخشد.

نظر شما در مورد آقای ظریف چیست؟ او را از نزدیک می شناسید؟

بله من او را از نزدیک می شناسم و او نیز با من آشنایی دارد. او مرد جمهوری اسلامی است و به طور حتم اقدامی را مغایر با چارچوب های جمهوری اسلامی انجام نخواهد داد.

آیا ظریف می تواند در احیای روابط تهران – واشنگتن موثر باشد؟

بله. ظریف جامعه و سیاست آمریکا را به خوبی درک می کند. او سفیر ایران در سازمان ملل در نیویورک بوده و مقامات زیادی را در ساختار سیاسی ایالات متحده می شناسد. بنابراین او از اصول و مبنای مواضع آمریکا در مورد مساله هسته ای ایران اگاه است و حضور او در راس وزارت خارجه ایران می تواند کارآمد باشد.

شما در سال 2012، گزارشی در مورد احتمال حمله اسرائیل به ایران منتشر کردید، با حضور روحانی و ظریف در دولت جدید، باز هم این احتمال وجود دارد؟

این را باید از اسرائیلی ها بپرسید. اما باید گفت که گزینه نظامی برای اسرائیل گزینه دشواری به شمار می رود. با توجه به بعد مسافت و توان نظامی اسرائیل، هدف قرار دادن تاسیسات هسته ای ایران آنگونه که مقامات اسرائیلی ادعا می کنند، آسان نخواهد بود. این یک هدف سخت برای اسرائیلی ها خواهد بود.

و اگر آمریکا به کمک اسرائیل بیاید؟

مشخص است که توان نظامی آمریکا در مقایسه با اسرائیل بسیار بالاتر است. اما من هیچ اطلاعاتی ندارم که تایید کند ایالات متحده به دنبال کمک به اسرائیل در حمله احتمالی به ایران است یا تل آویو را به سمتی هدایت می کند که این گزینه را برگزیند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: چهارشنبه 30 مرداد 1392/ باز انتشار: یکشنبه 3 شهریور 1392