کابینه روحانی و سیاست دوسویه

دیپلماسی ایرانی: سرانجام مجلس شورای اسلامی جلسه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی رئیس جمهور جدید را به پایان رساند و از 18 وزیر پیشنهادی به 15 وزیر رای اعتماد داد. با مشخص شدن اکثریت وزرای کابینه روحانی اکنون بحث تحلیل کابینه او داغ شده است. وال استریت ژورنال در این زمینه می نویسد: انتخاب های حسن روحانی برای کابینه اش حاکی از آن است که دولت جدید سیاست دوسویه ای را دنبال خواهد کرد. تغییر در سیاست های خارجی و اقتصادی در جهت تعدیل تحریم های بین المللی و در مقابل موضعی کمتر مصالحه جویانه در سیاست های داخلی و آزادی های اجتماعی.

وزاری خارجه، نفت، اقتصاد و صنایع، تکنوکرات های پراگماتیک و میانه رویی هستند که می خواهد ویترین بین المللی ایران را زیباتر کنند. این وزرا از رنگ و لعاب تحصیلات خارج از کشور و تجربه بین المللی خود برای متقاعد کردن غرب در مورد اهداف جمهوری اسلامی، استفاده می کنند.

روحانی همچنین علی اکبر صالحی، وزیر خارجه سابق را که سیاستمداری معتدل به شمار می رود را به سمت ریاست سازمان انرژی اتمی برگزیده است. و البته هنوز مذاکره کننده ارشد هسته ای از سوی دولت روحانی معرفی نشده است.

روحانی هفته گذشته در آغاز نشست های چهار روزه مجلس شورای اسلامی به منظور ارایه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی تاکید کرد اولویت نخست او بهبود شرایط اقتصادی و پایان دادن به انزوای دیپلماتیک ایران است.

اما وزاری امنیتی و اطلاعاتی و وزیر دستگاه قضایی از میان محافظه کاران تندرو انتخاب شده اند که از نزدیکان به مقام معظم رهبری به شمار می روند.

به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، انتخاب این وزرا حاکی از آن است که نباید امید چندانی به آزادی زندانیان سیاسی، کاهش محدودیت رسانه ها و افزایش بردباری سیاسی – دست کم در آینده ای نزدیک – داشت. با این حال به نظر می رسد عمده تلاش روحانی روی برآورده کردن انتظارهای قشر متوسط و جوان و کارکر جامعه باشد که به دنبال بهبود معیارهای معیشتی خود هستند.

هادی قائمی، مدیر کمپین بین المللی برای حقوق بشر در ایران بر این باور است که روحانی باید به سرعت فضای داخلی را باز کرده و محدودیت های سیاسی را کاهش دهد، چرا که در غیر این صورت خطر از دست دادن محبوبیت پیش روی وی خواهد بود.

چینش اعضای کابینه، نخستین چالش روحانی در قامت رئیس جمهور جدید ایران بود. چالشی که در آن با گروه های مختلف سیاستی، حمایت ها و مخالفت ها باید دست و پنجه نرم می کرد. روحانی برای وزرای دفاع، اطلاعات، ارشاد و آموزش عالی باید مشورت های ویژه ای انجام می داد و در مقابل برای انتخاب وزرای خارجه و اقتصاد، قدرت مانور بیشتری داشت.

روحانی که در انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد به پیروزی رسیده اغلب وزرای کابینه خود را از میان محافظه کاران و تکنوکرات های میانه رو انتخاب کرد که در دولت های گذشته نیز پست هایی را داشته اند. از سوی دیگر جای زنان و اصلاح طلبان مشهور در کابینه او خالی است. با این حال برخی از این وزرای پیشنهادی نیز با انتقاد تند برخی از نمایندگان مجلس به واسطه نقشی که در انتخابات 88 داشتند، مواجه شدند.

برای مثال، محمد جواد ظریف که اکنون وزیر خارجه ایران است در مجلس به واسطه دارا بودن کارت سبز آمریکا مورد سئوال قرار گرفت.

بیژن نامندار زنگنه نیز دیگر تکنوکراتی بود که به عقد برخی قراردادهای نفتی مورد تردید در زمان حضور خود در وزارت نفت متهم شد.

اکنون مجلس به 15 وزیر از 18 وزیر پیشنهادی روحانی رای داده است. وزرای آموزش عالی و علوم به دلیل نقش آفرینی در انتخابات 88 از سوی نمایندگان مجلس رای اعتماد نگرفتند و وزیر ورزش و جوانان نیز به دلیل نداشتن تجربه کافی، رای اعتماد نگرفت.

حالا روحانی باید تا زمان انتخاب 3 وزیر دیگر برای این وزارتخانه ها سرپرست معرفی کند. برخی معتقدند رئیس جمهور جدید ایران می تواند با انتخاب سرپرست هایی نزدیک به خود تا مدتی هدایت امور را آنچنان که مد نظر داشته، پیش ببرد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10