احتمال شکست سفر گروه ۷ جانبه به لبنان

ظاهرا لبنان قصد ندارد روی آرامش را بخود ببیند. گویا خشم و گلوله آنچنان چشمان لبنانی­ها را پوشانده که بازگشت با فاز آرامش بسیار سخت و طاقت­فرسا شده است.

 

تحولات لبنان این روزها دیگر از روز و هفته گذشته و به ساعت و دقیقه بند شده است. اختلاف­ها به چنان عمقی رسیده که احزاب در خوشبینانه­ترین حالت تعهداتشان را زیر پا می­گذارند و یکدیگر را تهدید می­کنند. در حالی که در عرف سیاسی اتخاذ چنین تصمیم­هایی به معنای وخیم شدن اوضاع به بدترین شکل آن است.

 

این بار اگر لبنان شاهد افزایش درگیری­ها شود و تجمعات سیاسی آن تبدیل به تجمعات مسلحانه و نظامی شود، بی­شک بحرانش از مرزهای جغرافیایش فراتر خواهد رفت و بر دیگر تحولات منطقه تاثیرات مستقیم خواهد گذارد. موضوعی که سبب شده همگان برای رسیدن به آرامش در لبنان به هر چیزی تمسک جویند شاید راه حلی برای خروج از بحران یافت شود.

 

در این میان دغدغه­های کشورهای عربی از مابقی بیشتر است. به هر حال لبنان یکی از مهمترین اعضای جامعه اتحادیه عرب است و دموکرات­ترین عضو آن محسوب­ می­شود. شاید به همین دلیل باشد که همگی بر این نکته توافق دارند که هر گونه ضربه­ای به لبنان نه تنها ضربه به حیثیت عربی است بلکه ضربه­ای مهلک به دموکراسی نیز محسوب می­شود.­

 

در همین رابطه در حالی که احزاب لبنانی بی­صبرانه منتظر آمدن گروه 7 جانبه اتحادیه عرب به بیروت برای یافتن راه حلی برای خروج از بحران بغرنج کنونی هستند، دیپلمات­های عرب به انجمن روزنامه­نگاران فرانسه گفته­اند:" برخلاف آنچه در مطبوعات و رسانه­های عربی درباره نشست فوق­العاده روز یکشنبه وزیران امور خارجه اتحادیه عرب در قاهره آمده است، این نشست چندان موفقیت­آمیز نبود و شکاف موجود میان کشورهای عربی در برابر لبنان به اندازه­ای است که بعید به نظر می­رسد سفر گروه 7 جانبه به لبنان موفقیت­آمیز باشد."

 

بنا به این گزارش اختلاف میان کشورهای حامی گروه 14 مارس و گروه مقاومت یا 8 مارس در لبنان به اندازه­ای است که شیوه کاری گروه 7 جانبه را تحت تاثیر قرار داده و احتمالا آن را با شکست مواجه خواهد کرد.

 

پیش از این قرار بود این گروه روز دوشنبه وارد بیروت شوند اما سفرشان تا روز سه­شنبه به تعویق افتاد. اما روز سه­شنبه نیز اعلام شد سفر گروه 7 جانبه تا روز چهارشنبه به تعویق افتاده و حتی احتمال می­رود این سفر باز هم به تعویق بیافتد.

 

گرچه تماس­های دیپلماتیک برای تنظیم لجستیکی سفر این گروه همچنان ادامه دارد. دفتر نبیه بری رئیس پارلمان لبنان اعلام کرد:" عمرو موسی دبیر کل اتحادیه عرب با وی تماس گرفته و اعلام کرده، گروه 7 جانبه که قطر ریاست آن را بر عهده دارد، صبح چهارشنبه وارد فرودگاه بیروت خواهد شد."

 

فرودگاه بیروت پس از وقوع درگیری میان طرفداران مقاومت با طرفداران جریان 14 مارس تعطیل شده است.

 

دیپلمات­های حاضر در نشست قاهره همچنین اعلام کردند:" جلسه نشست بسیار پرتنش برگزار شد به گونه­ای که برخی از کشورها نسبت به طرح پیشنهادی قطر برای حل بحران واکنشی غضب­آلود از خود نشان دادند. تاکنون محتویات پیشنهاد قطر اعلام نشده است."

 

در آن جلسه مصر با حمایت کشورهای عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، اردن و لبنان پیشنهادی را ارائه داد که به دلیل محکومیت ضمنی حزب­الله بسیار چالش برانگیز شد. در کنار این طریح پیشناد دولت قطر بود که آن نیز بحث­های بسیار داغی را در جلسه بوجود آورد.

 

دیپلمات­ها همچنین گزارش دادند، کشورهای مصر و عربستان از حضور قطر برای وساطت در امور جاری لبنان چندان استقبال نکرده­اند بویژه این که گفته می­شود تشکیل گروه ویژه برای حل بحران لبنان در اصل طرحی بوده که از سوی مخالفان دولت لبنان و با نظارت مستقیم نبیه بری رئیس پارلمان لبنان پیشنهاد شده که مورد حمایت قطر قرار گرفته است.

 

از سوی دیگر مقام­های قبرسی اعلام کردند، عبدالعزیز خوجه، سفیر عربستان سعودی، به همراه خانواده­اش از راه دریایی و با استفاده از یک قایق ویژه بیروت را ترک کرده و به قبرس رسیده است.

 

به گفته یک مقام مطلع قبرسی که خود هنگام رسیدن خوجه به بندر لارناکا در محل حضور داشته، خوجه و خانواده­اش بسرعت خود را به بندر لارناکا رسانده و بلافاصله مستقیما از آنجا به فرودگاه رفته و به کشورش پرواز کرده است. با وجود این که قایق ویژه سفیر از نوع تندرو بوده سفر وی از بیروت به قبرس نزدیک به شش ساعت بطول انجامیده است. همچنین پس از خروج سفیر عربستان از لبنان، سفارت عربستان سعودی در بیروت نیز تعطیل شد.

 

این در حالی است که حزب­الله از سفر گروه 7 جانبه به بیروت استقبال کرده اما تاکید کرده است، این گروه نباید سیاستی یک جانبه گرانه و تنها مطابق با منافع یک جریان اتخاذ کند.

 

حسين الخليل، معاون سياسى دبير کل حزب الله لبنان، درگفت‌وگو با شبکه‌ المنار تصميم‌گيرى‌هاى اخير دولت لبنان درباره برکنارى مسئول امنيتى فرودگاه بيروت و شبکه مخابراتى حزب‌الله لبنان را غير قانونى و به منزله اعلام جنگ آشکار عليه مقاومت دانست و گفت:" این تصمیم­ها نقض آشکار توافق­نامه طائف است و تحص معارضان تا احقاق حقوق حقشان ادامه خواهد داشت."

 

وى در ادامه افزود:" تحصن‌هاى معارضان کاملا مسالمت‌آميز بود و جريان حاکم بار ديگر در حساب و کتاب‌هايش که تحت توصيه‌ها و سفارش‌هاى آمريکا و حتى دخالت‌هاى اسراييل صورت مى‌گيرد، دچار اشتباه شد و تصور کرد با به خشونت کشيدن اين تحصن‌ها و کشتن و مجروح کردن چند تن از تظاهرکنندگان مى‌تواند معارضان را به خانه‌هايشان بازگرداند."

 

معاون سياسى دبير کل حزب الله لبنان همچنین گفت:" ارتش تنها مکلف و مسئول کنترل امنيت کشور است و معارضان نيز از حضور شبه نظاميان در خيابان‌هاى بيروت جلوگيرى کرده و کنترل پايتخت را به دست ارتش سپردند، اما به تحصن‌هاى مسالمت‌آميزشان که در واکنش به تصميم‌هاى دولت غير قانونى لبنان صورت مى‌گيرد، ادامه خواهند داد تا دولت را وادار به صرف نظر از تصميماتش و روى آوردن به مذاکره کنند."

 

وى افزود:" مردم لبنان بايد بدانند که اساسا مشکل ما و آنها با حزب حاکم است که کشور را عرصه‌ اجراى عزم و اراده آمريکا کرده و سعى دارد لبنان را به جنگ داخلى بکشاند. حزب حاکم در تلاش است مقاومت و ارتش لبنان را با يکديگر درگير کند که اين امر می­تواند به نابودى کشور منجر شود."

 

در همین حال ميشل عون، رهبر مارونى‌هاى لبنان نيز در يک کنفرانس خبرى از دولت سنيوره خواست، پيش از ورود هيات ميانجى‌گرى کشورهاى عربى به لبنان استعفا دهد.

 

وى تاکيد کرد:" معارضان ترجيح مى‌دهند قبل از ورود هيات عربى به لبنان که قرار است روز چهارشنبه وارد بيروت شوند، دولت سنيوره استعفايش را اعلام کند."

 

عون تصريح کرد:" بحران لبنان از سال 2002 و به دليل اقدام­های غيرقانونى دولت آغاز شده و راهکار حل وفصل بحران فعلى نيز احترام به اصول قانونى و تشکيل دولت متحد ملى است و در صورت ادامه‌ موضع‌گيرى‌هاى فعلى دولت، مردم مجبور به برگزارى انتخابات پارلمان و پس از آن انتخابات رياست جمهورى و تشکيل دولت جديد خواهند شد."

 

رهبر مارونى‌هاى لبنان همچنین انجام مذاکرات را به عنوان اصل تفاهم به دور از هر گونه برخورد خواستار شد.

 

عمر کرامى، نخست‌وزير سابق لبنان، نيز بر پافشارى احزاب معارض نسبت به اصول و خواسته‌هايشان مبنى بر تحقق مشارکت ملى تاکيد کرد و گفت:" سياست‌هاى حزب حاکم و تلاش اين حزب برای تحقق اهداف شخصى و حزبى موجب پيچيدگى امور در لبنان شده است."

 

وى از لبنانى‌ها خواست به مذاکرات عاقلانه روى آورده واز پيوستن به آشوب‌ها و فتنه‌گرى‌هاى حکومت غيرقانونى لبنان خوددارى کنند.

  

 

تدوام اوضاع متشنج لبنان  

به رغم آن که پذیرفته شده بود، با استقرار سربازان لبنانی، ارتش امنیت شهرهای لبنان را بر عهده بگیرد تا درگیری­ها در این کشور پایان یابد، شبه نظامیان لبنانی بار دیگر با هم درگیر شدند تا بحران امنیتی لبنان همچنان ادامه داشته باشد.

 

صبح امروز منطقه‌ طرابلس در شمال لبنان شاهد درگيرى‌هاى خشونت‌آميز و مسلحانه‌ بين طرفداران احزاب موافق و مخالف دولت لبنان بود که باعث مجروح شدن 6 تن در منطقه‌ جبل محسن شد.

 

در همین رابطه فرمانده ارتش لبنان اعلام کرد، در صورت لزوم براى برقراى آرامش و مقابله با شبه نظاميان و خارج کردن آنها از خيابان‌هاى بيروت متوسل به زور خواهد شد.  

 

ستاد فرماندهى ارتش لبنان اعلام کرد، با توجه به خشونت‌هاى اخير در اين کشور به ويژه بيروت و الجبل گردان‌هاى ارتش در اين مناطق بحران زده مستقر شده و کنترل امنيت و نظم و قانون در اين مناطق را بر عهده گرفته‌اند.

 

در همین حال ارتش لبنان با انتشار بيانيه‌اى اعلام کرد، به‌دنبال ناآرامى هايى که در چند روز گذشته در برخى مناطق رخ داد و به استقرار ارتش در آن مناطق منجر شد، ارتش براى بازگرداندن آرامش و امنيت به اين مناطق، از صبح سه‌شنبه از تردد افراد مسلح و هر گونه عمليات نظامى امنيتى در اين مناطق جلوگيرى خواهد کرد.

 

در اين بيانيه تاکيد شده‌است، کسانى که اين مقررات را ناديده بگيرند وابسته به هر گروه يا جناحى باشند، بازداشت خواهند شد و ارتش بر اساس وظايف قانونى حاضر است برای بازگشت آرامش از نيروى قهريه استفاده کند.

 

ارتش لبنان همچنین در بيانيه خود از تمام گروه‌ها و طوايف اين کشور خواسته ‌است براى بازگشت امنيت با آن همکارى کنند.

 

از سوی دیگر طلال ارسلان، از وزيران سابق لبنان، نيز در يک کنفرانس خبرى از احزاب سياسى لبنان در منطقه‌ جبل خواست، سلاح خود را به ارتش تحويل دهند.

 

وى تاکيد کرد، به نمايندگى از سوى رهبران معارض لبنان برای ممانعت از ايجاد آشوب و درگيرى و همچنين کمک به استقرار نيروهاى ارتش در مناطق درگير تلاش مى‌کند.

 

ارسلان، از شبه نظاميان وابسته به وليد جنبلاط، رهبر دروزى‌هاى لبنان، خواست به اين مساله پايبند بوده، از درگيرى‌هاى مسلحانه خوددارى کرده و سلاح‌شان را به ارتش تحويل دهند.

 

وى ضمن ابراز حمايت از مقاومت لبنان لغو تصميم‌هاى اخير دولت را آغاز راه براى بازگرداندن اوضاع طبيعى به کشور دانست.

 

در همین حال گفته می­شود، ولید جنبلاط در مذاکراتش با طلال ارسلان از وی خواسته است میان جریان وی با حزب­الله واسطه شود.

 

شبکه العربیه گزارش داد، جنبلاط در این مذاکرات پذیرفته که طرفدارانش سلاح­های سنگین به ارتش تحویل دهند.

 

از سوی دیگر جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهوری برای نوزدهمین بار به تعویق افتاد تا بحران از لحاظ سیاسی نیز ادامه داشته باشد.

 

در همین حال امین جمیل، رئیس جمهوری سابق لبنان، رئیس حزب کتائب مسیحی و از رهبران جریان 14 مارس با شرکت در یک کنفرانس خبری گفت:" تنها در صورتی حاضریم با حزب الله به گفت و گو بنشینیم که سید حسن نصرالله خود شخصا تعهد دهد دیگر از سلاح در درون لبنان استفاده نخواهد کرد. اگر وی چنین تعهدی ندهد مذاکره معنایی ندارد و گفت و گوها به هیچ نتیجه­ای نخواهد رسید."

 

وی مجددا تاکید کرد:" آقای نصرالله باید در برابر افکار عمومی عربی، بین­المللی، اسلامی، مسیحی، و تمام کشورها از جمله ایران، سوریه و عربستان سعودی تعهد داهد در صورتی که بحران داخلی بوجود آمد برای تغییر معادلات سیاسی دست به سلاح نبرد. این شروط گفت و گو است. اگر قرار باشد مذاکرات در سایه تفنگ انجام شود و سایه غالب و مغلوب در کشور مستولی باشد به هیچ نتیجه­ای نخواهیم رسید."

 

جمیل از حزب­الله بشدت انتقاد کرد و گفت:" آنچه در لبنان بوقوع پیوست کودتایی علیه قانون اساسی و سنت لبنانی­ها بود. استفاده از سلاح برای به زانو در آوردن ملت لبنان مجازات بزرگی است."

 

موضع­گیری آمریکا  

از سوی دیگر جورج بوش، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، بار دیگر با متهم کردن ایران و سوریه در دخالت در امور داخلی لبنان از آنان خواست، از این کار بپرهیزند. وی بار دیگر از دولت فئواد سنیوره حمایت کرد و از ارتش لبنان نیز خواست، از دولت و موسسه­های تحت حمایت آن دفاع کند.

 

وی بشدت از حزب­الله و فعالیت­های اخیرش انتقاد کرد و مدعی شد، حزب­الله با حمایت تهران و دمشق از درگیری­ها در لبنان حمایت می­کند و ملت و دولت لبنان را به بحران می­کشاند.

 

بوش همچنین وعده داد در جریان سفرش به خاورمیانه با رهبران کشورهای منطقه دیدار خواهد کرد و تلاش می­کند برای دفاع از دولت لبنان و استقلال آن تمام تلاشش را بکار گیرد.

 

در همین رابطه زلمای خلیل زاد، نماینده ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل گفت:" از شورای امنیت خواهیم خواست برای محدود کردن حزب الله و هم­پیمانانش تدابیر تازه­ای اتخاذ کند."

 

در همین حال گفته می­شود ناو جنگی آمریکایی وارد دریای مدیترانه شده و به مقصد نامعلومی در حرکت است.

 

سخنگوى کاخ سفيد نیز در سخنانى ضمن درخواست براى احترام گذاشتن به دموکراسى در لبنان، آزادى شهروندان بيگناه را که در درگيرى‌هاى اخير بيروت دستگير شده‌اند، خواستار شد.

  

دانا پرينو، سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به اين پرسش که آيا مذاکرات ميان جورج بوش، رئيس جمهوری آمريکا و فئواد سنيوره، نخست وزير لبنان، يکشنبه در مصر برگزار خواهد شد گفت:" هيچ تغييرى در برنامه سفر بوش تاکنون ايجاد نشده است."