ناامیدی از وین تا استانبول

دیپلماسی ایرانی: امروز نمایندگان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین تشکیل جلسه می دهند و کمی آن سو تر در قلب ترکیه، سعید جلیلی، عضو ارشد مذاکرات هسته ای ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ضیافیت شام یکدیگر را ملاقات می کنند. هدف از برگزاری هر دو نشست خروج از بن بست هسته ای ایران است اما خبرگزاری فرانسه با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران، امکان هرگونه توافق در این مذاکرات را بسیار اندک پیش بینی می کند. این در حالی است که پس از اظهار نظرهای متناقض از سوی مقامات تهران در مورد تاثیر انتخابات بر مذاکرات هسته ای، اخیرا عباس عراقچی، که به تازگی جانشین رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه  شده، تاکید کرده است که انتخابات بر موضوع هسته ای تاثیرخواهد گذاشت. پیش از این علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه گفته بود انتخابات تاثیری بر این مساله ندارد.

در وین، آژانس بین المللی انرژی اتمی ، برای دهمین بار از سال گذشته تا کنون مقامات ایرانی را تحت فشار می گذارد تا شاید این بار بتواند مجوز دسترسی به سایت نظامی پارچین واقع در جنوب شرق تهران و همچنین مصاحبه با دانشمندان هسته ای و بررسی اسناد و اطلاعات را دریافت کند.

در مذاکراتی جداگانه که امشب در استانبول برگزار می شود، اشتون با جلیلی ملاقات می کند تا ببیند زمینه برای از سرگیری مذاکرات ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) فراهم است یا خیر.

هرچند علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به نتیجه مذاکرات امروز ابراز امیدواری می کند، رویترز نیز بر این باور است که با توجه به تمرکز ایران بر انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد، به نظر نمی رسد نشست ها در وین و استانبول نتیجه ای به همراه داشته باشد. به گزارش این خبرگزاری انگلیسی، ایران در این نشست های جداگانه با فشار غرب بر سر برنامه های هسته ای اش مواجه خواهد شد. مذاکرات وین ساعت 10 صبح به وقت محلی آغاز خواهد شد.

تحلیلگران می گویند، هرگونه تحرک بر سر پرونده هسته ای ایران که یک دهه از عمر آن می گذرد مستلزم گذشت زمان و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران و تعیین جانشین محمود احمدی نژاد خواهد بود. این موضوعی است که عراقچی نیز به آن اشاره کرده و می گوید اگر غرب می خواهد منتظر نتیجه انتخابات باشد، به خودش مربوط است.

برخی کارشناسان نیز ادعا می کنند، حتی رهبران ایران نیز ترجیح می دهند تا پس از انتخابات از مانوردهی در مقوله هسته ای خودداری کنند. به گفته آنها در فصل انتخابات مقامات تهران می کوشند همه چیز را با ثبات نگاهدارند.

اما به هر ترتیب همچنان شکاف بین ایران و طرف های مذاکراه هسته ای بسیار عمیق است. قدرت های جهانی از ایران می خواهند یکی از کلیدی ترین بخش های فعالیت های هسته ای، یعنی غنی سازی را متوقف کند و این در شرایطی است که مقامات تهران بر حق غنی سازی تاکید داشته و از غرب می خواهند به منظور آغاز مذاکرات جدی، این حق را به رسمیت بشناسند.

این شکاف به اندازه ای عمیق است که به نظر نمی رسد با روی کار آمدن رئیس جمهور جدید در ایران و تغییر احتمالی برخی سیاست ها ، از بین برود. به بیان بهتر رئیس جمهور آینده در صورتی که بر سر غنی سازی کوتاه بیاید خود را هدف انتقاد تندروها قرار خواهد داد.این در حالی است که در مذاکرات استانبول، جلیلی به علاوه بر مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران، به عنوان یکی از نامزدهای ریاست جمهوری با اشتون ملاقات می کند. و این پیش بینی تحلیلگران در مورد جلیلی که خود یکی از نافعان احتمالی در انتخابات است، مصداق دارد.

مارک فیزپاتریک، تحلیلگر موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن در گفت و گو با خبرگزاری فرانسه اظهار داشت: روشن است که هیچ پیشرفتی پیش از انتخابات امکانپذیر نخواهد بود. به گفته وی،پیشرفت به مصالحه از جانب ایران نیاز دارد که نیازمند تهیه مهمات برای برخی مانورهای سیاسی است.  

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10