ایران عجله ای برای مذاکره ندارد

دیپلماسی ایرانی: در طول 10 سال شاید هم بیشتری که از مذاکرات هسته ای شش قدرت بزرگ جهانی با ایران می گذرد، هر بار مذاکرات با انتظاراتی آغاز می شود و با شکست پایان می یابد.دور اخیر مذاکرات نیز از این قاعده مستثنی نبود. این مذاکرات نزدیک یک ماه پیش در آلماتی، پایتخت قدیمی قزاقستان آغاز شد و در استانبول به مدت 13 ساعت و نیم ادامه یافت و دوباره هفته گذشته در آلماتی دنبال شد. در ابتدای مذاکرات در جایی خواندم که «کشورهای بزرگ از ایران انتظار دارند که در مذاکرات پیش رو پیشرفتی در مذاکرات به وجود آورد.» بعد از مذاکرات نیز خواندم که «مذاکرات بدون توافق یا طرحی برای دور جدیدی از مذاکرات پایان یافت.» کاترون اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی از مذاکرات اخیر خارج شد که بسیار عبوس و غمگین بود گویی که در یک مجلس عزا حاضر شده است.

آیا ممکن است آن چیزی که من و خواننده می دانیم را پنج کشور عضو شورای امنیت و آلمان ندانند؟ ایران از مذاکرات استفاده می کند تا زمان کافی برای پیشرفت برنامه های هسته ای اش، آن هم بدون وقفه، داشته باشد. کشورهای بزرگ بعد از همه شکست هایی که در پی اعمال تحریم های جدید علیه ایران متحمل شده اند، مجددا تهدید کرده اند و گفته اند که می خواهند تهدیدهای تازه ای را متوجه ایران کنند. این چیزی است که هم ایالات متحده امریکا و هم بریتانیا گفته اند. همه ما می دانیم که ایران متحمل چهار قطعنامه تحریمی از سوی شورای امنیت سازمان ملل شده است و علاوه بر آن تحریم های اضافه ای را نیز از سوی امریکا و اتحادیه اروپا متحمل شده است. اما این تحریم ها نیز تاثیری بر برنامه هسته ای ایران نگذاشته است. کاخ سفید تحت ریاست اوباما نیز می گوید: «همه گزینه ها روی میز است» اما هر بار گزینه مذاکره را انتخاب می کند. الآن با توجه به کره شمالی و رئیس جمهوری اش، کیم جونگ اون که ایالات متحده را به جنگ هسته ای تهدید کرده است، ثابت می شود که آن چه باید تولد یابد متولد می شود ولو این که کشور با سختی های بین المللی مواجه شود.

در دور اخیر مذاکرات کشورهای بزرگ از ایران خواستند که حدی برای برنامه هسته ای اش بگذارد، هر گونه غنی سازی که منجر به ساخت سلاح هسته ای شود را متوقف کند و اورانیوم 20 درصدی خود را نیز برای استفاده در تولید انرژی استفاده کند، مابقی اورانیوم غنی شده خود را نیز به کشوری دیگر صادر کند در مقابل کشورهای غربی از فشارهای خود می کاهند و تحریم های محصولات معدنی و سنگ های گرانبها و صادرات پتروشیمی ایران را لغو می کنند.  

در ابتدا به اطلاعات دکتر محمد البرادعی اعتماد داشتم، آن زمانی که رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین بود و من با او تماس دائمی داشتم، او اطلاعات را از هر منبع ممکنی جمع آوری می کرد. از همان موقع به این اعتقاد رسیده بودم که ایران غنی سازی اورانیوم را برای استفاده های صلح آمیز ادامه می دهد و آن را حق مسلم خود مطابق با توافق نامه های هسته ای می داند و این شش کشور بر ایران متمرکز می شوند و اسرائیل را رها می کنند.

بار دیگر می گویم که حتی اگر ایران نیت تولید بمب اتمی را داشته باشد، که ندارد، این اسرائیل است که اشغال می کند و می کشد و ویران می کند و دولت آن را عده ای نژاد پرست که یک سامانه هسته ای در اختیار دارند، اداره می کند. منطق عدالت می گوید که جامعه جهانی ای که تلاش دارد خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای وجود داشته باشد به جای تمرکز بر یک کشور به اسرائیل اجازه ندهد که بمب هسته ای بسازد و انبار کند.

در آلماتی دو ایران پیشنهادهای تازه ای را ارائه داد، همان طور که در مذاکرات گذشته ارائه می داد، سعید جلیلی، مذاکره کننده هسته ای ایران در آن نشست خود را تحت فشار احساس کرد و پاسخ کشورهای بزرگ را داد، آنها هم گفتند که برای درک آن چه ایران طرح کرده است، نیاز به زمان دارند.  

زمان می گذرد و ایران احساس می کند تا زمانی که ایالات متحده واقعا قصد حمله نظامی در دفاع از اسرائیل به آن را داشته باشد، وقت دارد. مگر این که اسرائیل به تنهایی دست به گزینه نظامی بزند که همه چیز را تغییر دهد و بخواهد زمین بازی را آشفته کند. در غیر این صورت ایران همچنان وقت دارد و می تواند به فکر مذاکرات بیشتر باشد. در این میان کشورهای عربی دست بسته نشسته اند و کاری از پیش نمی برند و همین موضع آنها باعث شده است تا ایران بتواند از فرصت بیش از پیش استفاده کند.

منبع: الحیات/ تحریریه دیپلماسی ایرانی

انتشار اولیه: چهارشنبه 21 فروردین 1392/ باز انتشار: یکشنبه 25 فروردین 1392