کدام رئیس جمهور برای خاورمیانه بهتر است؟

دیپلماسی ایرانی: سخنرانی اخیر میت رامنی درباره روابط خارجی به طور شگفت آوری معتدل بود. از نظر فن سخنوری بسیار پر سر و صدا و خشمگینانه بود اما در یک نگاه دقیق تر نشانی از هر گونه تغییری در سیاست های فعلی نداشت.  رامنی بر جدول زمانی برای خروج از افغانستان تاکید کرد، پیشنهادی برای اعزام نیرو به عراق نداد و از حمله نظامی به ایران دفاع نکرد. وی متعهد شد که بر روی راه حل دو کشوری در پرونده فلسطین کار کند. او حتی از ادعای حمله به چین که یکی از موارد اصلی سخنرانی های وی در ماه های اخیر بوده است خودداری کرد.
رامنی تنها پیشنهاد تغییر یک سیاست داشت، آن هم در قبال سوریه. وی با این حال در این مورد هم – با جملات دقیق و ساختاری مبهم- اعلام نکرد که به عنوان رئیس جمهور مخالفان سوری را مسلح خواهد کرد و گفت که صرفا از این "مطمئن خواهد شد که آنها تسلیحات مورد نیازشان را به دست می آورند." منظور وی از "آنها" اعضایی از "مخالفین سوری است که ارزش های امریکا را دنبال کنند." بنابراین، تنها واگرایی رامنی از سیاست های فعلی این است که ما باید تلاش بیشتری انجام دهیم تا مخالفین غیر اسلامگرا را از میان مخالفین سوری پیدا کرده و سپس ترکیه، عربستان سعودی و قطر را تشویق کنیم تا تسلیحات بیشتری به انها بدهند.

اعتدال رامنی تا حدی ادامه "سیاست بازگشت به مرکز" وی است. با این حال نشان دهنده عدم اجماع محافظه کاران درباره آشفتگی های خاورمیانه است. بیشترین تمرکز حملات لفظی رامنی به اوباما به خاطر سیاست های وی در قبال بهار عربی بود. رامنی در پی کشته شدن کریس استوینس، سفیر امریکا در بنغازی تاکید کرد که : " حمله ماه گذشته به امریکا نباید یک اتفاق تصادفی به نظر برسد. این حملات نشان دهنده یک مبارزه بزرگ تر علیه امریکاست که در سراسر خاورمیانه در حال گسترش است." مشکل این است که، محافظه کاران به شدت در مورد این مبارزه غیر متحد هستند.
اخیرا انجمن " (Intelligence Squared)" مناظره ای را با موضوع "اسلامگرای انتخاب شده ،بهتر از دیکتاتور" با اشاره به گزینه هایی که ایالات متحده در خاورمیانه با  آنها مواجه است برگزار کرده است. رئول مارک گرخت، روشنفکر شاخص محافظه کاران در جامه  سخنران موافق و دانیل پایپس از همین جناح نیز به عنوان مخالف سخنرانی کردند. این نشان دهنده افکار یک دولت محافظه کار درباره این موضوع است.
از سویی ما مفسرانی مانند جان بولتون، مشاور رامنی و شان هنیتی، گوینده تلویزینی را دیده ایم که اعتقاد دارند که دولت اوباما باید تلاش می کرده است تا حسنی مبارک را در قدرت نگاه دارد. هنیتی ماه گذشته سیستم دموکراتیک در حال ظهور در مصر را "ظهور خشونت، تنفر، تندروی اسلامی، عصبانیت و مرگ" توصیف کرد. از طرف دیگر، ما پل ولفوویتز را می بینیم که سقوط مستبدان عرب را جشن می گیرد و تنها آرزو می کند که اوباما در حمایت از روند حرکت به سوی انتخابات سریع تر باشد.
این مباحث از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند.در چندین دهه آینده، خاورمیانه می تواند به خانه ظهور "دموکراسی غیرلیبرال"– کشورهایی با انتخابات زیاد اما حقوق فردی اندک- یا تکامل تدریجی به سمت کثرت گرایی و حاکمیت قانون تبدیل شود. اما همانطور که نظرات هنیتی نشان می دهد، این بحث در میان راستی ها با یک واکنش احساسی به اسلام و اسلام گرایی جایگزین شده است که نه دقیق است و نه کمکی به فهم آنچه در منطقه می گذرد می کند.
مشکل اصلی در جهان عرب این است که نظم قدیمی بسیار ناپایدار بود. رژیم های سرکوبگر مانند مصر در طی چندین دهه جنبش ها مخالف زیادی را علیه خود به وجود آورده بودند. مخالفینی که به واسطه خشم از دیکتاتور، به امریکا به دلیل حمایت  هایش از آنها حمله می کردند. به عبارت دیگر، حمایت امریکا از مبارک، سلطنت در عربستان و رژیم های دیگر اینچنینی انگیزه ای بود برای گروه های تروریستی که 11 سپتامبر 2001 را رقم زدند.
القاعده فهمیده است که  در صورتی که دموکراسی در دنیا عرب حاکم شود، انها جذبه ایدئولوژیک خود را از دست می دهند- این دلیلی است که ایمن الظواهری، رهبر القاعده کتابی نوشت و تصمیم اخوان المسلمین را برای حمایت و شرکت در روند دموکراتیک مصر محکوم کرد.
ممکن است ما به خاطر یک سیاست یا حرف رئیس جمهور جدید مصر ناامید شویم. اما واقعیت بزرگتر این است که دنیا عرب اکنون رهبرانی انتخاب شده با مشروعیتی واقعی دارد – و بسیاری از انها القاعده و دیگر گروه های جهادی را محکوم کرده و در تلاش برای آشتی دادن اسلام و دموکراسی هستند. آیا باید با انها مخالفت کنیم؟ به همین دلیل است که رامنی در پایان پیشنهاد کرد که ما با دولت های منتخب مصر و لیبی همکاری می کنیم و سعی می کنیم آنها را در مسیر صحیح قرار دهیم.

ترجمه: محمد رضا عسگری

انتشار اولیه: دوشنبه 24 مهر 1391 / بازانتشار: پنجشنبه 27 مهر 1391