از تحریم اوباما تا تهدید رامنی

دیپلماسی ایرانی : توقف برنامه هسته ای ایران جزو یکی از اصلی ترین اولویت های چند دولت اخیر ایالات متحده بوده است. این بار اما در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ، زمزمه های بسیاری در خصوص حمله به ایران از سوی رژیم صهیونیستی به گوش می رسد.  با بالاگرفتن لفاظی های اخیر رژِیم نتانیاهو علیه ایران ، گمانه زنی ها مبنی بر اینکه یک حمله یکجانبه اسرائیل به ایران شگفتی انتخابات اکتبر امسال باشد، شدت گرفته است.

پاسخ جامعه جهانی به برنامه های هسته ای ایران تا به امروز به شکل تحریم های اقتصادی بوده است. به خصوص اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین شریک اقتصادی ایران، اقدامات سختگیرانه ای را از جمله تحریم صادرات نفت ایران که کارشناسان معتقدند محدودیت های زیادی را برای اقتصاد ایران به همراه داشت ، علیه ایران وضع کرده است.

به طور مشابه اوباما هم برای تحت فشار قرار دادن ایران در اولین مرحله به تحریم اتکا کرد. دولت وی در کنار کنگره -که به تازگی با تصویب تحریم های جدید علیه بخش حمل و نقل و نفت این کشور موافقت کرده است- ایران را در تنگنای اقتصادی قرار داده است. در حالی که میت رامنی کاندید جمهوری خواهان هم خواستار افزایش فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک شده است. وی اخیرا با اعلام اینکه خط قرمز اسرائیل دستیابی ایران به توانمندی هسته ای است و نه تسلیحات هسته ای، موقعیت خود را در تقابل با ایران شفاف تر کرد.  برای برخی از تحلیلگران، این تغییر در واژگان می تواند به منظور کاهش فشار برای اقدام نظامی آینده مورد استفاده قرار گیرد و در نتیجه شکاف مهم بین سیاست های این دو نامزد را نشان می دهد.اما دو چهره جنجالی کمپین انتخاباتی 2012 در ایالات متحده چه موضع گیری های مشخصی در خصوص ایران داشته اند، در زیر تفاوت در رویکردهای دو طرف را می خوانید:

باراک اوباما / کاندیدای دمکرات ها، همراه انتخاباتی: جو بایدن

• اصرار بر تحریم، تعلل در حمله

روزی که رئیس جمهوری امروز آمریکا، باراک اوباما وارد کاخ سفید شد رهبران جمهوری اسلامی را به تنظیم مجدد روابط دو کشور دعوت کرد. وی در ویدئوی تبریک نوروز اعلام کرد که دولت او به دنبال برقراری ارتباطی صادقانه و مبتنی بر احترام متقابل است.این تلاش ها پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 ایران و حوادث پس از آن ناتمام باقی ماند.

در اکتبر سال 2009، دولت اوباما میانجیگری  یک معامله مبادله سوخت هسته ای با آژانس بین المللی انرژی اتمی که جامعه جهانی را ملزم می کرد با رعایت مسائل ایمنی سوخت مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران را  فراهم کنند ، برعهده گرفت. ایران در ابتدا با این شرایط موافقت کرد اما بعدا از آن پشتیبانی نکرد.

در سال 2010 گزارشی مبنی بر انجام فعالیت های مرتبط با غنی سازی از سوی ایران از جمله گزارشی درباره ساخت تاسیسات محرمانه غنی سازی در نزدیکی قم موضع گیری سخت اوباما علیه این کشور را در پی داشت. دولت اوباما تا به امروز سعی کرده است تا با وضع هم تحریم های یکجانبه ایران و هم با تحریم های سازمان ملل، ایران را چه از نظر دیپلماتیک و چه از نظر اقتصادی منزوی کند. برخی از تحلیلگران بر این باورند که دولت در عملیات های سری برای خرابکاری در برنامه هسته ای ایران دست داشته است به ویژه حمله سایبری استاکس نت در سال 2010، اما هیچ تایید رسمی از دخالت ایالات متحده در این زمینه وجود ندارد.

در نوامبر 2011، به دنبال گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر وجود شواهد معتبری از برنامه تسلیحات هسته ای در ایران، دولت تلاش های خود را برای تحت فشار ایران دوچندان کرد.

با توجه به اینکه دولت اوباما اصرار دارد که حمله نظامی به ایران همچنان روی میز باقی است اما آنها به محاسن استفاده از راه حل دیپلماتیک نیز تاکید دارند. اوباما در سخنرانی 4 مارس در سیمینار لابی یهود موسوم به آیپک  در واشنگتن به همگان گفت: "دیپلماسی همراه با فشار" می تواند به موفقیت بیانجامد. رهبران ایران باید درک کند که من سیاست مهار ایران را ندارم؛ سیاست من جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته ای است."

در اواخر مارس 2012، اوباما گفت: "جایگزین کافی برای نفت ایران وجود دارد تا تحریم ها که با هدف کاهش درآمد نفت تهران وضع شده است باعث اختلال در قیمت نفت نشود. در حالی که دولت اوباما به تحت فشار قرار دادن ایران از طریق افزایش تحریم ها ادامه می دهد، در برابر لفاظی های جنگ طلبانه گسترده ای که از وزارت دفاع اسرائیل خارج می شود تا حد زیادی سکوت کرده است.

میت رامنی / کاندیدای جمهوری خواهان، همراه انتخاباتی: پاول رایان

• تاکید بر تهدید نظامی ، توافق عملی با تل آویو

کاندیدای جمهوری خواهان میت رامنی خواستار حمایت گسترده از اپوزسیون ایران برای کار روی براندازی نظام ایران است. در مباحثه های سال 2011 رامنی از عملکرد اوباما در دفاع از معترضین به انتخابات 2009 ایران انتقاد کرد.

در همان مناظره رامنی اعلام کرد که :" این غیرقابل قبول است که ایران سلاح هسته ای داشته باشد." وی به طیف وسیعی از اقدامات اقتصادی، دیپلماتیک و نظامی که وی برای مقابله با ایران در نظر دارد اشاره کرده و گفت: اگر شما من را به عنوان رئیس جمهور بعدی انتخاب کنید، آنها سلاح هسته ای نخواهند داشت.

زامنی در تامپای فلوریدا در رابطه با تنگه هرمز گفت: در صورتی که ایران اقدام به بستن این آبراه حیاتی کند وی این کار را یک "اقدام جنگی" به حساب خواهد آورد. وی همچنین درباره اندازه نیروی دریایی امریکا هم ابراز نگرانی کرد. وی گفت: این برای ارتش و نیروی دریایی ما مناسب و ضروری است که در سطح دریاهای آزاد باقی بمانند.

رامنی هم مانند اوباما در سخنرانی خود در AIPAC از تحریم های اقتصادی علیه ایران حمایت کرد اما تاکید کرد در صورت لزوم آماده است تا اقدامات بیشتری هم انجام دهد. وی به حضار این کنفرانس گفت: ایران باید بداند که در صورت دستیابی به تسلیحات هسته ای با چه سناریوی  روبه رو خواهد شد.

رامنی در مقاله ای در واشنگتن پست نوشت: من حضور مرتب ناوگان هواپیمابر در شرق مدیترانه و خلیج فارس را بازیابی خواهم کرد، همکاری نظامی با اسرائیل را افزایش خواهم داد و هماهنگی با متحدان منطقه ای را بهبود خواهم بخشید.

رامنی در طول سفرش به اورشلیم [بیت المقدس] در جولای 2012 سرفصل چندین سیاست خود برای حمایت از اسرائیل از جمله سیاست سختگیرانه در قبال توسعه توانایی ایران برای ساخت سلاح هسته ای.

وی پس از دیدار با نتانیاهو گفت: از انجایی که با چالش ایرانی که به دنبال هسته ای شدن است روبرو هستیم، باید منافع و ارزشهای خود را برای اینکه آنها را به مرحله متفاوتی ببریم به کار گیریم. برای برخی از تحلیلگران، این بیانیه نشان دهنده یک تغییر معنایی قابل توجهی از اعتراض قبلی وی به دستیابی ایران به سلاح هسته ای است زیرا چنین اصطلاحات به طور بالقوه می تواند به منظور کاهش فشار برای یک حمله نظامی پیشگیرانه مورد استفاده قرار گیرد.

انتشار اولیه : چهارشنبه 15 شهریور 1391 / باز انتشار : دوشنبه 20 شهریور 1391