جنگ روانی آری، حمله نظامی هرگز

دیپلماسی ایرانی : سوریه تبدیل به شطرنجی غیرقابل حل برای آمریکایی ها و  اروپایی ها شده است. نه بشار اسد رئیس جمهوری سوریه کیش و مات کامل را تجربه می کند و نه مخالفان در شرایط انهدام کامل قرار گرفته اند. با استعفای کوفی عنان دبیرکل سابق سازمان ملل و نماینده ویژه در امور سوریه،برخی تحلیل گران ادعا می کنند که بحران سوریه دیگر از راه های دیپلماتیک قابل حل و فصل نیست. با اینهمه اروپای ها و امریکا در استفاده از گزینه نظامی علیه دمشق به شدت محتاط هستند. غرب ترجیح می دهد به جنگ روانی و کمک های پشت پرده به مخالفان روی آورد تا قشون کشی نظامی مشخص در روز روشن. در همین زمینه با ابراهیم رحیم پور، مدیر کل سابق اروپای وزارت امور خارجه به گفتگو نشستیم که متن آن را در زیر می خوانید:

اروپایی ها هنگام آغاز داستان در لیبی تمام قد به این پرونده وارد شدند. آیا قاره سبزنشین ها در مواجهه با پرونده سوریه نیز رویکردی مشابه لیبی داشتند؟

لیبی از یک سو کشوری ثروتمند و دارای ذخایر نفتی فراوان و منابع ارزی انباشته ای بود و از سوی دیگر دارای رهبری پیر و آسیب پذیر شده بود که مزاحم همیشگی نظم جهانی بود.البته لیبی بعد از تنبیهاتی که در تحریم های پس از لاکربی شده بود پیام ها را دریافت و غرامت فراوانی به قربانیان و هم چنین رشوه هائی به سیاست مداران غربی بخصوص ایتالیا-انگلیس-فرانسه و محتملا آمریکائی داده بود. همین کرنش قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، چراغ های غلطی به غربی ها داد که درنهایت علیه خود او استفاده شد.البته نارضایتی های داخلی که ناشی از طبع دیکتاتوری قذافی ها می باشد و مدت طولانی حکومت کردن بدون اصلاحات بهانه خوبی به غرب برای اقدامات سریع و کم هزینه داده بود.

دلایل این تفاوت رویکرد چیست؟ آیا به طور سنتی اروپا منافعی در سوریه نداشته است؟

سوریه از این جهات با لیبی متفاوت است:

1.     رهبری جوان ومدرن که نقشی در کشتارسال های گذشته پدرش در حلب نداشته است.

2.     در تقسیمات تاریخی حیطه فرانسه می باشد که معمولا در سیاست خارجی تک رو و کمتر در اقدامات نظامی خارجی موفق بوده است.

3.     در موضوع رژیم صهیونستی مزاحمت های جدید نداشته است . بعد از تغییر و تحولات در مصر و جهان عرب و ایجاد تغییرات در سیاست های جدید ترکیه مجموعه اخوان و اسلام گراهای افراطی تلاش می کنند سهم بیشتری را از معادلات منطقه از آن خود کنند.

4.      هم چنین توجه داشته باشیم که در سال قبل ترکیه تا قطع رابطه با فرانسه پیش رفت، بنابراین حتی فرانسه هم نمی تواند در این حوزه سنتی خود شبیه ترکیه حرکت نموده وموضعی را که در لیبی داشت، تکرار کند.

نگرانی های اتحادیه اروپا از بالاگرفتن بحران در سوریه به چه مسائلی مرتبط می شود؟

اروپا سوریه را در جوار مرزهای خود می نگرد و به ویژه با عدم اجازه به ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا نمی خواهد با ایجاد یک اتحاد و کمربند سیاسی اخوانی ها که در آن ترکیه فعلی نقش جدی تری پیدا می کند ریسک جدیدی کرده و شرایط را بعد از تغییرات در مصر شناور می داند. به عبارت دیگر توازن نیروها و کشورها در منطقه به نحو غیر قابل پیش بینی در حال تغییر است و معمولا اتحادیه توان تنظیم خود با این تحولات را مانند آمریکا و با لحاظ کردن انگلیس ندارد. باید توجه داشته باشیم که سایت خارجی اتحادیه اروپا مشترک است و نه واحد، بنابراین تصمیم گیری های سریع در آن کند می باشد. در رابطه با ایران هم 33 سال طول کشید تا به اجماع فعلی برای تحریم اقتصادی رسیده اند و در عمل نیز راه گفتگو را هم زمان باز گذاشته اند.

با توجه به بن بست در شورای امنیت و قطعنامه اخیر مجمع عمومی تا چه اندازه مداخله نظامی غرب را در مسئله سوریه محتمل می دانید؟ موضع اتحادیه اروپا در این زمینه چه خواهد بود؟

قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل علیرغم نرم تر بودن نسبت به شورای امنیت با رای منفی چین و روسیه همراه بود و این مبین عزم راسخ تر این دو نسبت به غرب می باشد. بنابراین غرب به روش فعلی خود در تجهیز مخالفین ادامه خواهد داد و با شرایط فعلی  آمریکائی ها نیز وارد بعد نظامی و مستقیم چون لیبی نخواهند شد، مگر اینکه اتفاقات جدید و جنگ شدیدتر داخلی را شاهد باشیم. اتحادیه اروپائی بدلیل اصول حقوق بشری خود مواضع مستمر در این راستا خواهد داشت و سردمدار جنگ روانی و سیاسی خواهد بود و از در گیری نظامی اجتناب خواهد نمود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه: دوشنبه 16 مرداد / بازانتشار: پنجشنبه 19 مرداد 1391