چرا بازرسان تمرکز ویژه ای بر پارچین دارند؟

دیپلماسی ایرانی: عزم آژانس بین المللی انرژی اتمی برای دسترسی به سایت پارچین غیر متداول به نظر می رسد و می تواند اعتبار آن را مخدوش کند.

پارچین در تاریخ برنامه هسته ای جنجال آفرین ایران ، یک پایگاه نظامی پراکنده در جنوب شرق تهران است که برخی مدارک انجام فعالیت های تسلیحاتی در آن را تایید می کند و برخی دیگر خیر.

پارچین به یک بوته آزمون برای سنجش میزان تمایل ایران برای نشان دادن شفافیت به آژانس بین المللی انرژی اتمی تبدیل شده است که می گوید اطلاعات تازه ای در مورد عملیات تسلیحاتی در این سایت دارد و برای نخستین بار در 7 سال گذشته خواستار دسترسی به این پایگاه شده است.

اما بازرسان کهنه کار آژانس بین المللی انرژی اتمی می گویند که تمرکز انحصاری بر بازدید از پارچین انحرافی برای آژانس به شمار می رود که می تواند اعتبار آن را زیر سئوال ببرد، چرا که طیف وسیعی از موضوعات بین ایران و آژانس همچنان حل نشده باقی مانده است.

اما مساله پارچین به دنبال آن دوباره مطرح شد که علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که ایران آماده حل سریع و آسان تمامی مسائل مربوط به برنامه هسته ای است.

این موضع گیری در شرایطی انجام می شود که تهدید اقدام نظامی از سوی آمریکا یا اسرائیل یا هر دو آنها فروکش کرده و نشانه های مثبتی در زمینه راهکار دیپلماتیک به چشم می خورد.

بازرسی های پیشین در پارچین

بازرسان آژانس در ژانویه و نوامبر 2005 اجازه دسترسی به پایگاه نظامی پارچین را دریافت کردند. پایگاهی که در آن صدها ساختمان و سازه های زیرزمینی وجود دارد. در جریان این بازرسی ها از بیش از 5 ساختمان بازدید شد و نمونه هایی از خاک و محیط پارچین نیز مورد آزمایش قرار گرفت. البته نتیجه این بازرسی ها موضوع مورد نگرانی را ایجاد نکرد اما اکنون آژانس به دنبال بازرسی از یک ساختمان دیگر است.

در واقع آژانس اخیرا اعلام کرده که اطلاعات جدیدی در مورد انجام فعالیت های تسلیحاتی در پارچین دارد اما ایران با درخواست ماه های ژانویه و فوریه نمایندگان آژانس برای بازدید از این سایت مخالفت کرده است .

مخالفت ایران با اجازه دسترسی

در 2 سال گذشته، 5 دانشمند هسته ای ایران مورد سوء قصد قرار گرفته اند و جمهوری اسلامی معتقد است این اقدامات با استفاده از درز اطلاعات ارائه شده به آژانس انجام شده است. علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی ضمن انتقاد از تمرکز آژانس بر پارچین تاکید دارد اتهاماتی که در مورد این پایگاه مطرح می شود، مسخره است.

در همین حال هنس بلیکس، از بازرسان سازمان ملل در عراق نیر بر این باور است که پافشاری آژانس برای بازدید از پارچین تعجب برانگیز است. چرا که هر کشوری می تواند با اینکه بازرسان به هر منطقه ای در تاسیسات هسته ای اش بروند، مخالفت کند.

تردید ها در مورد ادعای آژانس

هرچند خبرگزاری آسوشیتدپرس در اوایل ماه مارس به نقل از برخی دیپلمات ها مدعی شده که ایران در صدد پاکسازی پارچین است اما بازرسان می گویند با توجه به تجهیزاتی که در اختیار دارند، حتی پاکسازی هم نمی تواند آثار انجام عملیات تسلیحاتی با استفاده از اورانیوم را از بین ببرد.

همچنین هاینونن نیز با اشاره به تصاویر ماهواره ای که از پایگاه پارچین به ثبت رسیده ، تصریح می کند که تصاویر نشان دهنده نگرانی فوری در مورد این پایگاه نیست. با این حال برخی مقامات آژانس این تصاویر را نگران کننده توصیف کرده اند.

منبع: کریستین ساینس مانیتور

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10