بعد از مصاحبه هایدن، جنجال اتمی سوریه ابعاد تازه ای به خود گرفت
در حالی که گمان میرفت با موضعگیریهای اخیر دولتمردان سوریه که با واکنش صریح بشار اسد رئیس جمهوری سوریه در مصاحبه با یکی از روزنامههای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس انجام شده بود، فضای ملتهب پرونده جدید سوریه آرامتر شود، مایکل هایدن رئیس سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا پس از انجام سخنرانی خود در دانشگاه جورج تاون با انجام یک گفت و گوی مطبوعاتی در واشنگتن اعلام کرد، سوریه در نیروگاه مزبور به دنبال دستیابی به بمب هستهای بوده است.
وی در این باره گفت: «راکتور هستهاى سوريه که در ماه سپتامبر بر اثر حمله هوايى اسراييل ويران شد، در صورت فعال شدن میتوانست با پلوتونیومی که تولید میکرد، سالانه يک يا دو بمب بسازد.»
مقامهای اطلاعاتى و دولتى آمريکا در روزهاى گذشته با پخش یک سری فیلمهای ویدئویی و تصاویر ماهوارهای و زمینی ادعا کردند، سوريه با کمک کره شمالى در حال ساخت يک راکتور هستهاى بوده است.
به گفته مقامهای آمریکایی که گزارش مفصل آن را روز پنجشنبه به نمایندگان کنگره ارائه دادند، سوریه در حال ساخت راکتوری در منطقه «دیر الزور» در ناحیه «الکبیر» با الگوبردارى از راکتور تعطيل شده يانگ بيون در کره شمالى بوده است.
به گفته آنان راکتور سوريه تا زمان عملياتى شدن تنها چند هفته يا چند ماه فاصله داشته است.
بشار اسد در گفت و گوی مطبوعاتی خود گفته بود، خیلی خندهدار است، آنها ما را متهم به ساخت رآکتور هستهای میکنند در حالی که تصاویری که از محل بمباران شده نشان میدهند نه لولهای برای به جریان انداختن آب دارد و نه نزدیک رودخانه یا دریایی است. در حالی که رآکتورها قاعدتا کنار آبهای جاری ساخته میشوند.
اظهار نظر بشار اسد مصادف با زمانی شد که برخی سایتهای اینترنتی تصاویری را به نمایش گذاشتند که در آن نشان میداد، ساختمان بمباران شدهای که ادعا میشود در آن فعالیتهای هستهای جریان داشته، از چه سیستم لوله آبرسانی پیچیدهای برخوردار بوده است.
همچنین تصاویر ماهوارهای ارائه شده از سوی سیآیای به کنگره آمریکا نشان میدهد که نیروگاه دیر الزور تا چه اندازه به رودخانه نزدیک بوده است.
این منطقه در سال گذشته میلادی با حمله جنگندهای اسرائیلی با خاک ویران شد. به گفته مقامهای اسرائیلی و آمریکایی این منطقه پایگاه ساخت رآکتور هستهای به کمک کارشناسان هستهای کره شمالی برای تولید بمب اتمی بوده است. مقامهای اسرائیلی مدعی هستند، قبل از بمباران چتر بازانشان نزدیک محل شده و تصاویر و فیلمهای متعددی را از آن تهیه کردهاند. به گفته اسرائیلیها این افراد پس از اتمام ماموریشان بدون هیچ مشکلی به اسرائیل بازگشتهاند.
در گزارش سیآیای به نمایندگان کنگره فیلمی به نمایش در آمد که در آن تعدادی از کارشناسان کره شمالی در درون نیروگاه به همراه تعدادی سوری مشغول صحبت و بازدید از نیروگاه بودهاند.
نکتهای که در جنجال هستهای سوریه حائز اهمیت است، این است که این موضع همزمان با تلاشهای ترکیه برای میانجیگری میان سوریه و اسرائیل بوجود آمده است. به گونهای که هر چه احتمال مذاکرات جدیتر میشود، جنجال ایالات متحده بر سر فعالیتهای هستهای سوریه نیز بیشتر میشود. عجیبتر آن که گفته میشود پس از اعلام ادعاهای آمریکا علیه فعالیتهای هستهای سوریه، مواضع واشنگتن – تلاویو به یکدیگر نزدیکتر شده است.
مرگ 10 کرهای در سوریه
در همین حال رادیو «ان اچ کی» ((NHK ژاپن به نقل از منابع امنیتی کره جنوبی اعلام کرد، پس از بمباران نیروگاه دیر الزور توسط جنگندههای اسرائیلی در سپتامبر سال گذشته میلادی 10 نفر از اتباع کره شمالی در درون این نیروگاه که توسط کارشناسان کره شمالی در حال ساخت بود، کشته شدند.
بنا به گزارش این رادیو، در میان کشته شدگان اجساد تعدادی از سربازان و کارکنان دفتر «تولید ادوات جنگی» وابسته با حزب «کارگر»، حزب حاکم در کره شمالی در پیونگیانگ که سال گذشته در ساخت یک ساختمان مکمل برای نیروگاه هستهای کره شمالی مشارکت داشتهاند، وجود داشته است.
این رادیو در ادامه میافزاید، بر اساس سنت کرهایها جنازههای کشتهشدگان این کشور پس از حادثه سوزانده شدند و خاکسترشان به کرهشمالی بازگردانده شد.
در همین رابطه «الکساندر ورشبو» سفیر ایالات متحده آمریکا در کره جنوبی در این باره گفت: «همکاری کره شمالی با سوریه در زمینه هستهای که اخیرا کشف شده یکی از عوامل به چالش کشیده شدن مذاکرات مربوط به برنامههای هستهای پیونگ یانگ است.»
وی در ادامه افزود: «حقیقت امر این است که اطلاعرسانی ما به کنگره و ملت آمریکا باعث افزایش خطرات این مسئله نمیشود بلکه باعث افزایش تلاشهای عمومی برای اهمیت دادن بیشتر به این قضیه میشود.»
ورشبو همچنین با تاکید بر این موضوع که کشف این رابطه ضرورت تحقیق بیشتر بر روی محتوای فعالیتهای هستهای کره شمالی را بیشتر میکند، گفت: «همکاری پیچیده و سری کره شمالی با سوریه به خوبی خطرات انتشار هستهای را نشان میدهد و مطالبات برای پیگیری بیشتر فعالیتهای هستهای آن کشور را بیشتر میکند.»
«دان بنکستون» کارشناس عالی مجموعه «بحرانهای بینالمللی» نیز در این باره میگوید: «کره شمالی به هیچ وجه مایل نیست فعالیتهایش در سوریه کشف شود زیرا نمیخواهد اعتبارش در نزد متحدانش خدشهدار شود. این موضوع میتواند حیثیت کره شمالی را نزد دیگر کشورهای طرف همکاری با آن خدشهدار کند. زیرا هر کسی که از کره شمالی سلاح میخرد بسیار تلاش میکند تا ایالات متحده از آن مطلع شود. از این رو پیونگ یانگ نیز تلاش میکند ایالات متحده در این زمینه اطلاعاتی کسب نکند تا تحت فشار قرار نگیرد.»
واکنش سوریه
از سوی دیگر نمایده سوریه در نشست پیمان عدم انتشار سلاحهای هستهای در ژنو در برابر اتهامهای آمریکا و غرب مبنی بر وجود همکاریهای مشکوک هستهای با کره شمالی دفاع کرد.
«کریستوفر فورد» با موضعگیری تندی در برابر سوریه به سبب وجود همکاریهای مشکوک هستهایش با کره شمالی گفت: «کسانی که مصرانه از پیمان عدم گسترش سلاحهای هستهای دفاع میکنند نباید احساس نگرانی داشته باشند زیرا فعالیتهای سوریه اهداف صلحآمیز نداشته و کاملا سری ساخته شده است.»
«فیصل حمودی» نماینده سوریه در این نشست به شدت نسبت به اظهارات نماینده آمریکا واکنش نشان داد و ضمن رد اتهامهای ایالات متحده گفت: «ایالات متحده آمریکا تلاش دارد نشست امروز ما را بطور کامل ویران کند و ما از ایالات متحده میخواهیم به اندازه کافی درایت بخرج دهد تا بحرانهای خاورمیانه به سبب سیاستهای مشوش ایالات متحده از این بدتر نشود.»
در همین حال روزنامه البعث – ارگان حزب حاکم بعث سوريه – روز دوشنبه در مقاله‌اى گزارش اطلاعاتى آمريکا را به باد تمسخر گرفت و آن را بى‌پايه توصيف کرد.
در اين مقاله آمده است، شواهدى که سیآیای در اثبات وجود برنامه هستهاى محرمانه سوريه ارائه داد کاملا مشابه گزارش اطلاعاتى آمريکا در مورد فعاليت تسليحاتى رژيم سابق عراق قبل از حمله به آن کشور است.
در مقاله اين روزنامه آمده است، وقتى به عکس‌هاى ارائه شده توسط آمريکايى‌ها نگاه مى‌کنيد، يک تصوير در ذهن شما نقش مى‌بندد و آن تصوير «کاولين پاول» وزير امور خارجه سابق آمريکا، هنگام ارائه عکس‌هايى براى متهم کردن عراق به فعاليت در زمينه تسليحات کشتار جمعى است.
در سال 2003 و زمان کوتاهى قبل از حمله به عراق، وزير امور خارجه وقت آمريکا رشته شواهدى را که مدعى بود نشانگر تلاش عراق براى دستيابى به تسليحات کشتار جمعى است در جلسه شوراى امنيت سازمان ملل ارائه داد، اما پس از سقوط رژيم صدام هيچ نشانه‌اى از وجود چنين برنامه‌اى در عراق به دست نيامد.
در همین حال «اسکات ريتر» بازرس ارشد سابق سلاح‌هاى غير متعارف در عراق گفت: «اشکالهای آشکارى در مدارک و دلايلى که دولت آمريکا درخصوص پايگاه هستهاى سوريه ارائه داده، وجود دارد.»
بازرس ارشد سابق سلاح‌هاى غير متعارف در عراق در گفت‌وگو با روزنامه الخلیج چاپ امارات متحده عربی ضمن اشاره به اشکالهای فاحشى که در مستندات آمريکا در زمينه پايگاه هستهاى سوريه وجود دارد، گفت: «اين اشکالها مربوطه به تصاويرى است که از اين پايگاه گرفته شده زیرا اين تصاوير توسط اسراييل گرفته شده بود و در پاى تصاوير زيرنويس عبرى وجود داشت.»
اسکات ريتر افزود: «ما نمى‌توانيم ميان تصاوير گرفته شده از داخل راکتور هستهاى با تصاوير گرفته شده از خارج آن ارتباط برقرار کنيم و بگوییم در مکان بمباران شده رآکتور هستهای وجود داشته است. دیگر این که اين مکان براى تاسيسات هستهاى بسيار کوچک است و با نمونه تاسيسات هستهاى کره شمالى مطابقت ندارد.»
وى همچنین گفت: «اگر به گذشته بازگرديم به زمانى که کاولين پاول وزیر امور خارجه آمریکا بود، میبینیم که وی در برابر سازمان ملل بر وجود مستنداتى در زمينه سلاح‌هاى کشتار جمعى عراق تاکيد میکرد که آنها را از طريق کامپيوتر به دست آورده بود که قابل اعتماد نبودند. اکنون در مورد سوريه نيز همين اتفاق افتاده است. زمانى که اطلاعات بدست آمده در زمينه تاسيسات هستهاى سوريه را مورد ارزيابى قرار مى‌دهيم نيز به اين نتيجه مى‌رسيم که اين تاسيسات هيچ ارتباطى به فعاليت هستهاى ندارند.»
اسکات درباره علل موضع‌گيرى شديد آمريکا در اين زمينه گفت: «اين مساله تماما به مساله مذاکرات آمريکا با کره شمالى باز مى‌گردد. تيم ديک چنى معاون رئيس‌جمهوری آمريکا از اختيارات نامحدودى که از سوی رئیس جمهوری به وی تفویض شده، برخوردار است و موضع‌گيرى آمريکا در قبال سوريه نیز در راستاى خدمت به ديدگاه ديک چنى برای اعمال فشار بيشتر بر کره شمالى صورت گرفته است. آنها به اين ترتيب قصد دارند کره شمالى را مجبور کنند به برنامههای هستهاى محرمانه‌اش و همکارى با سوريه اعتراف کند.»
ريتر افزود: «شيوه‌اى که سوريه در پيش گرفته روشن نيست و به نظر میرسد در میان آنها نیز ترديدهايى وجود دارد. سوريه بايد از خودش دفاع کند و از کارشناسان جهت بازديد از اين تاسيسات دعوت به عمل آورد. سوريه بايد فورا به شوراى امنيت برود و از حقوق خود دفاع کند و واقعيت اسراييل را براى جهانيان فاش کند. در اين صورت جهان با هر گونه حمله پيش دستانه به سوريه مخالفت خواهد کرد.»
ريتر تصريح کرد، آمريکا بايد به قوانين جهانى احترام بگذارد. حتى اگر هم سوريه اقدام به احداث تاسيسات هستهاى کرده باشد نبايد هدف حمله پيش دستانه قرار گيرد. در واقع بايد آمريکا مدارک خود را به آژانس بين‌المللى انرژى اتمى مى‌برد تا آژانس در اين زمينه تحقيق کند و اگر آژانس با آن مخالفت مى‌کرد آمريکا بايد به شوراى امنيت مى‌رفت.»
نظر شما :