گزارش تازه هسته اى آمریکا، طرحی تازه برای رو در رویی با دمشق
نویسنده خبر:
على موسوى خلخالى
اواخر هفته گذشته در حالی که منابع خبری خبر از آغاز گفت و گوهای پشت پرده میان سوریه و اسرائیل میدادند، سازمان اطلاعات و امنیت ایالات متحده آمریکا با دادن گزارش خود به نمایندگان کنگره آرامش فضای موجود در پرونده رابطه سوریه با غرب بویژه ایالات متحده را بر هم زد.
اواخر هفته گذشته در حالی که منابع خبری خبر از آغاز گفت و گوهای پشت پرده میان سوریه و اسرائیل برای بازگرداندن جولان و صلح میان دمشق و تل آویو میدادند، سازمان اطلاعات و امنیت ایالات متحده آمریکا با دادن گزارش خود به نمایندگان کنگره آرامش فضای موجود در پرونده رابطه سوریه با غرب بویژه ایالات متحده را بر هم زد.
بر اساس گزارش سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا ( سی آی ای ) سوریه فعالیتهای مشکوک هستهای با کره شمالی داشته و تلاش میکرده تا با غنی سازی پلوتونیوم در رآکتور هستهای در حال ساخت خود در منطقه « ديرالزور » در ناحیه کبیر در شرق سوریه به بمب هستهای دست یابد.
این منطقه همان منطقهای است که سپتامبر سال گذشته میلادی جنگندههای اسرائیلی آن را بمباران کرده و کاملا ویران ساختند. دستگاه امنیت اسرائیل، موساد، اعلام کرده بود، قبل از حمله جنگندههای این رژیم چتربازان اسرائیلی بصورت مخفیانه به منطقه دیر الزور نزدیک شده و از تاسیسات مستقر در آن عکسبرداری کرده بودند. این سازمان مدعی شده بود، این چتربازان بدون هیچ مشکلی سالم به اسرائیل بازگشته بودند.
سی آی ای در گزارش خود به کنگره تصاویری را به نمایش گذاشت که در آن یک ساختمان بزرگ ویران شده بود و گفته میشد که محل ساخت رآکتورهای هستهای است.
مايکل هيدن، رئيس سازمان سيا، در جلسه ویژه خود با نمایندگان تصاوير برداشته شده از سايت اتمى سوريه در شرق آن کشور قبل و بعد از بمباران هوايى اسرائيل همراه با ساير اطلاعات مربوط به آن را در اختيار آنان گذاشت و گفت:« این تصاوير شباهت زيادى به تاسيسات اتمى يان بيون کره شمالى دارد.»
در همین رابطه استفان هادلى، مشاور امنيت ملى بوش، نيز در جلسه توجيهى با مقامهای آژانس بين المللى انرژى اتمى در مورد مدارک مربوط به اين سايت اتمى سوريه شرکت کرد و درباره ادعاهای آمریکا درباره این مرکز گزارشی را ارائه داد. به گفته وی نیروگاه مذکور در سوریه در هنگام بمباران هوایی اسرائیل آماده بهرهبرداری بوده است.
در همین رابطه روزنامه واشنگتن‌پست پنجشنبه گذشته به نقل از مقامهای عالى رتبه اطلاعاتى آمريکا نوشت، راکتور هستهاى سوريه که با کمک کره شمالى ساخته و در جريان حمله هوايى سال گذشته اسرائيل منهدم شد، آماده بهره‌بردارى بوده است.
يک مقام اطلاعاتى آمريکا که نخواست نامش فاش شود نیز در گفت و گو با روزنامه واشنگتن پست گفته است:« ما معتقديم اين راکتور ساخته شده و آماده بهره‌بردارى بوده است.»
واشنگتن‌پست همچنین نوشته است:« يک فيلم ويديويى در تابستان گذشته از داخل تاسيسات سرى سوريه گرفته شده که این فیلم آمريکا و اسرائيل را قانع کرده که پیونگ یانگ با دمشق همکارى هستهاى داشته است. در اين فيلم چند فرد کره‌اى در داخل تاسيسات منطقه ديرو الزور سوريه مشاهده میشوند و همچنین ساختار داخلى و خارجى نيروگاه نیز شبيه نيروگاه هستهاى کره شمالى است. این موضوع عامل اصلی بمباران دیر الزور در سپتامبر سال گذشته میلادی بوده است.»
دولت سوريه اعلام کرده بود، مکان مورد حمله يک پايگاه نظامى بوده است.
واکنش سوریه
دولت سوریه بلافاصله پس از اعلام گزارش سی آی ای به نمایندگان کنگره تلاش کرد بدون موضعگیری احساسی نسبت به این گزارش واکنش نشان دهد. بویژه این که این گزارش تنها سه روز پس از نشست کویت مطرح شده بود و در حاشیه آن نیز نشست ویژه لبنان بدون دعوت سوریه و ایران دو متحده استراتژیک منطقه ارائه شده بود.
این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که همزمان آمریکا سوریه را در دخالت در امور داخلی عراق و لبنان متهم میکرد و همواره لحن خود را علیه دمشق تندتر میساخت. این موضوع باعث شد تا سوریها به این باور برسند که آمریکاییها نقشه تازهای را برای آنها طراحی کردهاند.
نخستین واکنش از سوی سفارت سوریه در واشنگتن ابراز شد. این سفارتخانه با انتشار بيانيهاى اظهارات مقامهای آمريکايى را تکذيب کرد و موکدا منکر ارتباط دمشق و پيونگ يانگ در خصوص همکاريهاى اتمى شد.
سفارت سوریه همچنین اعلام کرد، چه بسا واشنگتن يک طرف حمله سپتامبر گذشته اسرائيل به سوریه بوده است.
پس از آن عماد مصطفى، سفير سوريه در واشنگتن، در برابر خبرنگاران ظاهر شد و تلاش کرد به سئوالهای خبرنگاران پاسخی مناسب دهد. وی ضمن رد ادعاهاى آمريکا گفت:« فيلم ساخته شده از نيروگاه هستهاى سوريه واقعا بى‌ارزش است.»
مصطفى با به تمسخر گرفتن اسناد دروغين آمريکا آن را خنده دار خواند و گفت:« تصاوير يک ساختمان عادى بدون حصار، موانع امنيتى و بدون کانال‌هاى ويژه آب نيروگاه هستهاى سوريه که کره شمالى در ساخت آن شريک بوده را نشان میدهد.»
بشار الجعفرى، سفير سوريه در سازمان ملل، نيز تاکيد کرد، کشورش همکارى با آژانس بين‌المللى انرژى اتمى را ادامه مى‌دهد.
وى تصريح کرد:« سوريه به پيمان‌نامه منع گسترش سلاح هستهاى پيوسته و به طور کامل با آژانس همکارى مى‌کند و اين کشور چيزى ندارد که پنهان کند.»
وی در ادامه سخنانش اسرائیل را مهمترین تهدید منطقه خواند و گفت:« بازرسان آژانس اتمى بايد به اسرائيل بروند چون زرادخانه‌هاى هستهاى اسرائيل خطر واقعى است.»
سفير سوريه درباره ادعاى آمريکا مبنى بر در اختيار داشتن فيلم ويديويى که تصاوير مقامهای سورى را در کنار کارشناسان هستهاى کره شمالى نشان مى‌دهد، پاسخ داد:« امروز با تکنولوژى پيشرفته‌اى که اطلاعات هر کشور در اختيار دارد ساخت اين جور چيزها غيرممکن نيست و پيشتر نيز سازمان جاسوسى آمريکا ( سيا ) دروغ‌هاى مختلفى را براى توجيه دخالت‌هاى خود در ديگر کشورها ساخته و پرداخته است.»
جعفرى تاکيد کرد ادعاهاى سازمان اطلاعاتى آمريکا با هدف توجيه حمله اسرائيل به پايگاه سورى ساخته شده و چه بسا در ارتباط با رقابت ميان ميانه‌روها و تندروها در داخل دولت جورج بوش بر سر توافق هستهاى با کره شمالى است چون برخى بازها در دولت آمريکا از اين توافق راضى نيستند.
در این میان آنچه شگفتی همگان را به دنبال داشته سکوت عجیب مقامهای کره شمالی در برابر این اتهام است.
آن هم دقیقا زمانی که کره شمالی تلاش میکند، با متوقف ساختن فعالیتهای هستهای خود به غرب نزدیک شده و روابط خود را با واشنگتن ترمیم کند.
واکنش مقامهای آمریکایی
کریستوفر هیل، مذاکره کننده وزارت امور خارجه آمریکا با کره شمالی، هر گونه همکاری هستهای پیونگ یانگ با دمشق را رد کرد و گفت:« اگر هم همکاری مشکوکی به چشم میخورد مربوط به گذشته است و هیچ ارتباطی به زمان حال ندارد.»
یک مسوول بلندپايه آمريکا که خواست نامش فاش نشود نیز در گفت و گو با رویترز در ارتباط با بمباران منطقه الدروز در سال گذشته میلادی توسط جنگندههای اسرائیلی گفت:« واشنگتن با اسرائيل درباره گزينه‌هاى سياسى در قبال برخورد با نيروگاه هستهاى سوريه گفت و گو کرده بود. بعد از اين مذاکرات، در نهايت اسرائيل به تنهايى تصميم گرفت وارد عمل بشود و دولت آمريکا هيچ گونه چراغ سبزى به اسرائيل در اين زمينه نشان نداده بود.»
اين مقام آمريکايى تصريح کرد، دولت جورج بوش در عين حال هشدار داد کاخ سفید راهبردى ديپلماتيک و تهديد به دخالت نظامى در پيش مى‌گيرد تا سوريه را به نابودى تاسيسات هسته‌ايش ترغيب کند.
واکنشهای عربی و بینالمللی
در همین حال محمد البرادعى، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، در بيانيهاى اعلام کرد:« آژانس بين‌المللى انرژى اتمى با جديت تمام صحت و سقم اطلاعات آمريکا درباره همکارى هستهاى سوريه با کره شمالى براى ساخت نيروگاه هتسهای را به دقت بررسى مى‌کند.»
وی در بیانیه خود همچنین تاکيد کرد، واشنگتن چهارشنبه گذشته اطلاعاتى را در اختيار آژانس قرار داده که ادعا مى‌شود تاسيساتى را که سوريه در سپتامبر گذشته هدف قرار داد نيروگاه هستهاى بوده است.
در بيانيه آژانس آمده است بر اساس اطلاعات آمريکا نيروگاه در زمان حمله هنوز آغاز به کار نکرده بوده و مواد هستهاى نيز در اختيار نداشته است اما سوريه بر اساس پيمان نامه ان‌پى‌تى متعهد به عدم انتشار سلاح هستهاى است و مى‌بايست ساخت هر گونه تاسيسات هستهاى را به آژانس ابلاغ کند.
در این بیانیه همچنین آمده است، بر اساس مسؤوليت آژانس در راستاى منع گسترش سلاح هستهاى البرادعى از اينکه آمريکا ادعاهاى خود را در زمان مناسب ارائه نداد تا کاملا بررسى شود ابراز تاسف میکند.
مدير کل آژانس بين المللى انرژى اتمی اخيرا از اسرائیل نیز به خاطر حمله به جنوب سوريه در سپتامبر سال گذشته میلادی انتقاد کرده و اظهار داشته بود:« بررسى اتهامهای وارده به سوريه با حمله اسرائيل مشکل شده است. اسرائيل نبايد به صورت يکجانبه وارد عمل مى‌شد بلکه میبایست تحقيق درباره آن را به آژانس اتمى واگذار مى‌کرد.»
از سوی دیگر دکتر محمود نصرالدين، مدير کل سازمان هستهاى عربى، با اشاره به ادعاى اخير آمريکا مبنى بر فعاليت هستهاى نظامى سورى و پخش تصاويرى در اين زمينه گفت:« آمريکا هيچ مدرک و دليلى براى صحت و درستى اين تصاوير و مبنى بر اينکه آن تصاوير، عکس نيروگاه هستهاى سوريه است، در اختيار ندارد. آمريکا همزمان با ادعاى خود تصاويرى هوايى از مناطقى نامشخص را پخش کرد و مدعى شد اين تصاوير عکس‌هايى از تاسيسات هستهاى سوريه است.»
مدير کل سازمان هستهاى عربى در گفت و گو با راديو لندن همچنین تاکيد کرد:« اگر ترديدهاى آمريکا درباره وجود نيروگاه‌هاى هستهاى در سوريه حقيقى بود آن را به اطلاع آژانس بين‌المللى انرژى اتمى ميرساند.»
محمود نصرالدين يادآور شد، سازمان هستهاى سورى تنها در زمينه‌هاى صلح‌آميز فعاليت مى‌کند و صرفا از اين انرژى در مسائلى مثل پژوهش‌هاى علمى و پزشکى استفاده مى‌کند.
در همین حال يک کارشناس هستهای نزديک به آژانس بين‌المللى انرژى اتمى که نخواست نامش فاش شود در گفت و گو با روزنامه عربستانی الوطن تصريح کرد، زمانى که به تصاوير پخش شده از سوى سازمان اطلاعات آمريکا نگاه مى‌کنید، مى‌بينيد که ديوارهاى اين تاسيسات شبيه تاسيسات هستهاى نيست چرا که تاسيساتهسته‌ای جهت توليد پلوتونيوم مجهز به شبکه لوله‌هاى متعدد هستند اما در اينتصاوير اين قبيل لوله‌ها و تجهيزات مشاهده نمى‌شود.
اين کارشناس همچنین گفت:« تصاوير زير زمينى از اين تاسيساتبه ما اين اجازه را نمى‌دهند که بگوييم اين تاسيسات هستهاى بوده‌اند، در واقعاگر سورى‌ها در حال ساخت چنين تاسيساتى بودند بايد مکان مناسبى را براى آن انتخابمى‌کردند يعنى بايد اين تاسيسات در مساحتى بيشتر و با تجهيزات بهترى احداث مى‌شد.»
به گفته اين کارشناسان عجيب است که سوريه بخواهداز تاسيسات هستهای يونگ‌بايون کره‌ى شمالى استفاده کند چون تکنولوژى اين تاسيساتمتعلق به 40 سال پيش است و امروز تکنولوژى‌هاى جديد‌ترى وجود دارد و من معتقدمسورى‌ها نبايد از اين مساله بى‌خبر باشند.
در همين راستا روزنامه فايننيشال تايمز چاپ انگليس نیز نوشت، واکنش‌هاى مسوولان و کارشناسان هستهاى نسبت به اين موضوع مختلف است. برخيمسوولان معتقدند که سوريه درصدد دستيابى به برنامه نظامى هستهای نبوده است.
در همین حال کارشناسان آمريکايى ابراز نگرانى کردهاند، اتهامهای آمريکا عليه کره شمالى باعث از بین رفتن توافقنامه شش جانبه‌ای شود که بر اساس آن پيونگ‌يانگ متعهد به کنار گذاشتن برنامه‌هاى هسته‌ایش شده است.
نظر شما :