تلاش عراق و آمریکا برای بازگشایی سفارتخانه های عربی در عراق

صبح دیروز سه شنبه نشست کشورهای همسایه عراق با حضور نمایندگان شورای امنیت، هشت کشور صنعتی جهان، شورای عالی همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در کویت آغاز به کار کرد.

 

در این نشست کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا، که عصر دیروز پس از دیدار با همتایان عرب خود در منامه پایتخت بحرین به کویت آمد، نیز حضور دارد و به نظر می­رسد رهبری جریان نشست را مستقیما بر عهده بگیرد. بویژه این که قرار است در آن خواسته­های دولت آمریکا محور نشست باشد.

 

در همین حال نوری مالکی، نخست وزیر عراق، نیز در راس یک هیات بلند پایه به کویت آمد تا بغداد در نشست امنیتی کشورهای همسایه عراق حضوری پر رنگ داشته باشد.   

 

نوری مالکی به کمک وزیر امور خارجه آمریکا تلاش می­کنند، بتوانند پیشرفتی در کاهش بدهی­های عراق نزد کشورهای عربی که در حدود 67 تا 80 میلیارد دلار است و عمده آن متعلق به کشورهای عربستان سعودی، کویت، قطر و امارات متحده عربی است، بدست آورد.

 

مالکی در سخنرانی مراسم افتتاحیه نشست کویت گفت:« از کشورهای عضور شورای عالی همکاری خلیج فارس می­خواهیم به وعده­های خود عمل کرده، طلب­های خود از عراق را ببخشند و سفارتخانه­­های خود را در بغداد بازگشایی کنند.»

 

وی در ادامه افزود:« بدهی­ها و مطلباتی که متوجه عراق است ضررهای بسیاری را به امکانات زیربنایی و اقتصادی ملی ما وارد می­کند و زحمت­های بسیاری را برای ما موجب شده است.»

 

مالکى تاکيد کرد، ملت عراق در نظام سابق اجازه اظهارنظر در خصوص سياست‌هاى اين نظام را نداشت و هر گونه اعتراضی نیز شدیدا سرکوب می­شد. از این رو کشورهاى عربى بايد از طريق بخشيدن‌ بدهى‌ها تمايل واقعى خود را در اجراى طرح‌هاى بازسازى و حمايت از امنيت و ثبات عراق نشان دهند.

 

وى هر گونه توصيه‌ خارجى و دخالت در نظام سياسى و آينده کشور عراق را قویا رد کرد و گفت:« قانون اساسى عراق اجازه تقويت هيچ يک از احزاب عراقى را با حمايت خارجى‌ها نمى‌دهد و نمى‌گذارد هر کشورى بر اساس منافع قومى، دينى و مذهبى در کشور با احزاب مختلف همکارى کند. چرا که اين مساله منجر به نابودى وحدت عراق مى‌شود.»

 

وى در زمينه‌ تحريم‌هاى بين‌المللى عليه عراق نیز گفت:« عراق اميدوار است از اين تحريم‌ها که ناشى از سياست نظام ديکتاتورى سابق است هر چه سریعتر رهايى يابد.»

 

وی درباره بازگشایی سفارت­خانه های کشورهای عربی نیز گفت:« تفسیر این موضوع که کشورهای عربی نمی­خواهند روابط دیپلماتیک خود را با بغداد برقرار کنند و سفارتخانه­های خود را بازگشایی کنند، برای ما بسیار سخت و غیر قابل فهم است. بسیاری از کشورها سفارتخانه­های خود را در بغداد مجددا افتتاح کردند و هیچ مشکل امنیتی نیز پیدا نکردند.»

 

قرار است در نشست کویت راه­های توسعه روابط بغداد با کشورهای همسایه آن و راه­های گسترش امنیت در عراق از جمله چگونگی تبادل اطلاعات امنیتی و مراقبت از مرزها مورد بررسی و بحث و تبادل و نظر قرار گیرد.

 

در بیانیه اختتامیه نیز نمایندگان حاضر در نشست از حمله گسترده­ای که دولت عراق علیه گروه­های شبه نظامی آغاز کرده و همچنان نیز ادامه دارد، حمایت کامل و شامل کردند و تعهد دادند که مناسبات دیپلماتیک خود در بغداد را از سر بگیرند.

 

در همین حال شيخ ناصر محمد الاحمد الصباح، نخست وزير کويت، نیز در مراسم افتتاحيه‌ اين نشست تاکيد کرد، جامعه‌ى جهانى خواهان برقرارى صلح دائمى و ثبات درعراق است.

 

وى خاطرنشان کرد، تعهد کشورها نسبت به عدم دخالت در امور داخلى عراق و تعهد دولت عراق به خلع سلاح شبه نظاميان براى ايجاد عراقى امن بسيار ضرورى است.

 

هم‌چنين لين باسکو، معاون دبير کل سازمان ملل، نيز در سخنرانى خود اظهار داشت:« حل مشکلاتى که عراق با آن دست و پنجه نرم مى‌کند مستلزم يارى کشورهاى همسايه است.»

 

وى خواستار ايجاد تفاهم ميان عراق و کشورهاى همسايه شد و بر اهميت دموکراسى، مذاکرات سياسى، حفظ وحدت ملى در عراق و حل مشکل آوارگان عراقى تاکيد کرد.

 

تعهد مشروط  

موضوع مبارزه با گروه­های شبه نظامی جیش المهدی یکی از موضوعات مهم نشست کویت بود. نوری مالکی نخست­وزیر عراق در این جلسه از کشورهای عربی حاضر در نشست خواسته است که در این مبارزه از وی حمایت کنند تا وی بتواند برای خلع سلاح شبه نظامیان تا آخر پیش رود.

 

سایت تابناک در ایران به نقل از منابع مطلع خود گزارش داد، عربستان سعودی اعلام کرده در صورتی حاضر است سفارت خود در عراق را بازگشایی کند که مبارزه دولت عراق با جیش المهدی تا آخر ادامه داشته باشد.

 

در این میان هوشیار زیباریوزیر امور خارجه عراق، سیاست­های دولت عراق در برابر جیش المهدی و تهدیدهای مقتدی صدر مبنی بر گشایش جنگی تمام عیار با دولت و ارتش عراق در صورت متوقف نشدن حملات نظامی علیه جیش المهدی را تشریح کرد و گفت:« دولت عراق تا آخر به مبارزه خود با جیش المهدی ادامه می­دهد و اجازه نمی­دهد مقتدی صدر به تهدید خود مبنی بر آغاز جنگ گسترده عمل کند.»

 

وی در گفت و گو با رویترز تاکید کرد:" دولت به هیچ عنوان اجازه نمی­دهد کسی گروه شبه نظامی در عراق داشته باشد و درباره درگیری­های بصره نیز باید بگویم دولت عراق تا آخر در برابر گروه­های شبه نطامی خواهد ایستاد."

 

در همین رابطه کاندولیزا رایس نیز از مقتدی صدر برای تهدید به جنگ گسترده به شدت انتقاد کرد و ضمن توصیف کردن مقتدی صدر به فردی ترسو که در ایران پناه گرفته، مدعی شد:« ما می­دانیم مقتدی صدر در ایران است. فکر می­کنم وی جنگ گسترده برای همه اعلام می­کند به جز خودش. مقتدی صدر در حالی یارانش را برای مبارزه می­فرستد و دعوت به مرگ می­کند که خودش در ایران اقامت دارد.»

 

جریان صدری هم­زمان با سفر رایس به بغداد و دیگر پایتخت­های عربی بیانیه­ای صادر کرد که در آن از دولت عراق خواست در آینده از پذیرش مسئولان آمریکایی به عراق خودداری کند.

 

در همین حال هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق، تصریح کرد:" عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، کویت و مصر قول مساعده داده­اند که سفارتخانه­های خود را در عراق بازگشایی کنند اما هیچ زمان معینی برای اجرای تصمیم خود اعلام نکرده­اند."

 

وی در ادامه افزود:« آنها از ما ضمانت­های امنیتی خواسته­اند تا بتوانند سفارتخانه­های خود را در منطقه سبز بازگشایی کنند. ما می­دانیم عمل به این تعهد نیازمند تدابیر امنیتی بسیار شدید است. من قبول دارم که اوضاع بسیار سخت است اما اجرای چنین خواسته­ای هم ممکن است.»

 

وزیر امور خارجه عراق درباره توقع بغداد برای بخشش بدهی­های کشورش نیز گفت:« کشورهای غیر عربی بدهی­های عراق را بخشیده­اند. الآن توقع ما از برادران عربمان بیش از آنها است. گرچه کشورهای عربی تا کنون هیچ تصمیمی برای مطالبه بدهی­ها خود نکرده­اند.»

 

بنا به گزارش وزارت امور خارجه آمریکا، کشورهای غربی در نشست پاریس حداقل 66/5 میلیارد دلار از بدهی­های عراق را بخشیدند.

 

وزیر امور خارجه آمریکا در نشست بحرین اصرار بسیار کرد که کشورهای عربی برای بازگشایی سفارتخانه­های خود تلاش کنند. وی حتی برای تحریک بیشتر کشورهای عربی به آنان گوشزد کرد، باید برای جلوگیری از نفوذ بیش از اندازه ایران در عراق سفارتخانه­های خود را در عراق بازگشایی کنید و سفیران خود را در بغداد هر چه سریعتر انتخاب کنید.

 

کشورهای عرب حاضر در جلسه که شامل بحرین، قطر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر، اردن، عمان و کویت می­شدند، قول مساعد دادند که سفارتخانه­های خود را در عراق بازگشایی کنند اما از این که زمان ویژه­ای برای این کار تعیین شود، شانه خالی کردند و هر گونه تعیین زمان بندی شده­ای را قویا رد کردند.

 

بنا به گزارش­ها در جریان افتتاح نشست کویت، وزیر امور خارجه عراق، سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، را در بسیار گرم در آغوش گرفت و بین آن دو دیدار بسیار صمیمانه­ای انجام شد. به گونه­ای که همگان از جمله رسانه­ها از این دیدار گرم شگفت­زده شدند.

 

در همین حال شبکه خبری العربیه به نقل از منابع عراقی خود گزارش داده، کشورهای عضو شورای عالی همکاری خلیج فارس پذیرفته­اند 98 درصد از بدهی­های عراق را ببخشند.

  

مذاکرات جانبی نشست کویت  

اما در نشست کویت موضوعات دیگر نیز مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. مهمترین موضوع که در حاشیه نشست، وزیران امور خارجه کشورهای عربی را به خود مشغول کرد، موضوع لبنان بود.

 

در حاشیه این نشست، کاندولیزا رایس با سعود الفیصل دیدار کرد و درباره تحولات لبنان با وی به گفت و گو پرداخت.

 

رایس در این دیدار تاکید کرد، لبنان باید خود بر روی پای خود بایستد و مشکلات خود را حل و فصل کند.

 

لبنان از استقلال برخوردار است و دموکراسی در آن جریان دارد از این رو بدون دخالت خارجی نیز می­تواند مشکلات خود را حل و فصل کند.

 

در همین حال دیپلمات­های نزدیک به وزارت امور خارجه فرانسه نیز اعلام کردند، برنار کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه، قصد دارد درباره لبنان در کویت با همتایان عربستانی، مصری، اماراتی، اردنی، قطری، کویتی و لبنانی مذاکره و گفت و گو کند تا شاید بتواند راه حلی برای پایان دادن به بحران لبنان که امروز یک صد و پنجاهمین روز بدون رئیس جمهوری خود را می­گذراند، بیابد.

 

نمایندگان بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، آلمان، ایتالیا و روسیه نیز تلاش دارند ملاقات­هایی را با همین هدف انجام دهند. عمرو موسی، دبیر کل اتحادیه عرب، و خاویر سولانا، مذاکره کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز در کویت به سر می­برند و قصد دارند برای حل بحران لبنان با نمایندگان کشورهای حاضر در نشست به گفت و گو بنشینند.

 

یکی از مقام­های بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود و به همراه رایس به کویت سفر کرده، اعلام کرد، رایس به دعوت دمشق برای ملاقات که همواره آن را به دخالت در امور داخلی لبنان و ایجاد بحرانی کنونی در آن کشور متهم کرده پاسخ نخواهد داد.

 

وی همچنین گفت:« مسئولان کشورهای عربی رایزنی­های مربوطه برای حل بحران لبنان را انجام خواهند داد. آنها تلاش خواهند کرد راه­های افزایش حمایت­ها از دولت کنونی لبنان را یافته و ضمن حمایت از سیاست­های وی راه­های خروج از بحران کنونی را بیابند.»