پیشنهاد سپر دفاع موشکی ناتو برای هند

دیپلماسی ایرانی : موضوع ایران و روابط کشور‌های وابسته به واردات نفت با آن از جمله مواردی است که سیاستگذاران آمریکایی را برای تعیین خط مشی مناسب به چالش می‌کشد. کشور‌های نظیر چین و هند برای در حرکت نگاهداشتن موتور رشد اقتصادی خود به انرژی نیاز دارند و از آنجایی که منابع داخلی کفایت نمی‌کند؛ ناگزیر به واردات مقادیر قابل توجهی از منابع نفت و گاز به خصوص از کشور‌های خاورمیانه و ایران هستند. در این بین برنامه‌های هسته‌ای ایران که از یک دهه گذشته زنگ‌های خطر را در غرب به صدا درآورده، واشینگتن را برآن داشته تا با استفاده از روش‌های گوناگون؛ روابط این کشور‌ها با ایران که اغلب به منظور دریافت انرژی است را محدود کند. اما چه چیزی می‌تواند به اندازه انرژی برای این کشور‌ها اغوا کننده باشد؟

 در مورد چین حضور شرکت‌های غول پیکر این کشور در ایالات متحده به اندازه‌ای است که کاخ سفید می‌تواند از طریق تهدید مشارکت آنها در اقتصاد سود‌آور آمریکا اهرم فشاری را علیه روابط پکن با تهران اعمال کند. اما اقتصاد کمتر توسعه یافته هند و پایین‌تر بودن مشارکت شرکت‌های هندی در بخش های مختلف اقتصاد آمریکا و از سوی دیگر نیاز دهلی نو به کمک خارجی در عرصه نظامی موجب شده است تا آمریکا و دوستانش در ناتو، پیشنهاد سپر دفاع موشکی را به هند ارائه دهند.

  این در شرایطی است که اخیرا به دنبال فشار ایالات متحده و محدودیت‌های سیستم بانکی، پالایشگاه‌های هندی بالغ بر 5 میلیارد دلار به ایران بدهکار شدند که اخیرا به گفته مقامات ایرانی این بدهی از طریق بانکی در ترکیه وصول شده است. اکنون در شرایطی که مقامات نفتی تهران همچنان بر اهمیت ادامه صادرات نفت به هند با توجه به رقابت و سود‌جویی عربستان تاکید دارند، گزارش‌های متعدد از رایزنی دهلی نو با عربستان، امارات و کویت خبر می‌دهند که در تلاش برای افزایش واردات نفت از این کشور‌ها به منظور پر کردن جای ایران هستند. البته مقامات نفتی هند در محافل عمومی از ادامه روابط نفتی با تهران سخن می‌گویند اما آنچه در محافل خصوصی به گوش می‌رسد، تمایل دهلی نو برای راضی نگاهداشتن آمریکاست که با کاهش واردات نفت از ایران محقق می‌شود.

  باید گفت که دهلی نو در ضمن مذاکره با عربستان و امارات برای افزایش واردات نفت، رایزنی با مقامات آمریکایی را نیز در اولویت دستور کاری دیپلمات‌های خود قرار داده است. ماه گذشته زمانی که هیلاری کلینتون به دهلی نو سفر کرد و بلافاصله موضوع ترکیه برای پرداخت بدهی‌های هند به ایران مطرح شد، تحلیلگران توجه خاص خود را به محور این مذاکرات معطوف کردند. هرچند که از جزئیات این مذاکرات که طی آن آمریکا با میانجی گری ترکیه در این زمینه موافقت کرده بود مشخص نیست، اما اکنون با مطرح شدن بحث سپر دفاع موشکی می‌توان نتیجه گیری کرد که دیپلمات‌های هندی نیز در چانه‌زنی‌های خود با ایالات متحده برای کسب امتیاز‌های بیشتر موفق عمل کرده‌اند.

  این اخبار درحالی منتشر می‌شود که اخیرا گزارش ویکیلیکس نیز از تمایل مقامات هندی به حضور در مذاکرات مربوط به تحریم ایران خبر داده بود. به هر ترتیب بازی دوگانه هند با ایران و بازی‌های پشت پرده دهلی نو سرانجام دستاورد‌های قابل ملاحظه‌ای برای هند به همراه داشت. افزایش منابع نفتی از سوی عربستان، امارات و کویت و همچنین قرار گرفتن در زیر چتر حمایت نظامی ناتو به رهبری آمریکا از طریق سپر دفاع موشکی. حتی در صورتی که این پیشنهاد همانند آنچه به کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس ارائه شده بود، تنها در مرحله مذاکره باقی بماند ،‌باز هم یک برد استراتژیک برای هند به شمار می‌رود. پاکستان آبزرور به نقل از تحلیلگران گزارش داد که احتمال موافقت هند با طرح سپر دفاع موشکی زیاد است و در این صورت علاوه بر چین و پاکستان، ‌زنگ‌های خطر در ایران و روسیه نیز به صدا در خواهد آمد.

 همچنین ایو دالدر، نماینده آمریکا در ناتو نیز تاکید کرده است که زمان حضور هند در جنبش غیر متعهد‌ها به سرآمده و اکنون هند باید به ناتو بپیوندد. این در حالی است که وی تهدید‌های مدرن جهان امروزی از جمله تهدید موشکی احتمالی از سوی ایران و سوریه را یک دغدغه مشترک توصیف کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در صورت پیوستن هند به ناتو، این کشور نیز همانند اتریش یا روسیه به پروژه‌های ناتو برای برقراری ثبات در افغانستان، مبارزه با مواد مخدر و تروریسم، مبارزه با جرائم سایبری و همچنین طرح سپر دفاع موشکی، ملحق خواهد شد.