بشار در اصلاح جدی است
حسن هانی زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است در حال حاضر روسیه با اعمال فشار بیشتر بر دولت سوریه مخالفت می کند اما اگر تضمین هایی دریافت کند ممکن است دست از حمایت از سوریه بردارد.
بشار اسد بعد از عفو عمومی ای که قبلا مطرح کرده بود، دوباره این بحث را به پیش کشیده است. به نظر شما این عفو عمومی جدید تا چه حد می تواند موثر باشد و چرا عفو عمومی قبلی نتوانست تاثیرگذاری لازم را داشته باشد؟
اعلام عفو عمومی اخیر بشار اسد گام مثبتی در راستای حل بحران سوریه تلقی می شود. بعد از این که شورش های داخلی و تظاهرات در سوریه آغاز شد، رئیس جمهور سوریه اعلام کرد که در یک فرایند زمانی مشخص اصلاحات را به مرحله اجرا خواهد گذاشت. لغو ماده 49 قانون اساسی که حزب بعث را تنها حزب حاکم می داند و هم چنین قول برگزاری انتخابات آزاد و لغو قوانین اضطراری در چارچوب سیاست جدید بشار اسد برای ایجاد اصلاحات ساختاری در سوریه قابل تعریف است.
حقیقتا رئیس جمهور سوریه، بلافاصله بعد از شروع تظاهرات به طور جدی به دنبال یک سلسله اقدامات اصلاحی بوده است. اغلب مردم سوریه هم موافقت خود را با اصلاحات آقای بشار اسد اعلام کرده اند اما گروه های وابسته به تروریست ها، هم چنین امریکا ، عربستان و رژیم صهیونیستی و همین طور برخی کشورهای غربی، اساسا به دنبال اصلاحات در سوریه نیستند بلکه خواهان تضعیف حکومت بشار اسد و قطع ارتباط سوریه با جنبش های جهادی لبنان و فلسطین هستند و به همین دلیل تلاش می کنند تا سوریه را از طریق تحریم های اقتصادی و هم چنین تصویب قطعنامه هایی علیه سوریه، این کشور را تضعیف کنند و حکومت بشار اسد را مجبور کنند که با رژیم صهیونیستی مستقیما وارد مذاکره شود و از ارتفاعات جولان چشم پوشی کند. علاوه بر این آن ها به دنبال این هستند که با این فشار بشار اسد در روابط خود با جنبش های فلسطینی و حزب الله قطع کند و اگر حکومت سوریه با این امر مقاومت کند در صدد جایگزینی حکومت فعلی سوریه باشد که بتواند با اسرائیل قرارداد صلح پایداری امضا کند.
بنابراین آن چه در حال حاضر در سوریه در حال انجام است دقیقا پاسخگویی مجدانه و بشار اسد نسبت به مطالبات مردمی و از سوی دیگر وجود گروه های تروریستی است که با خارج در ارتباط هستند و تلاش می کنند دولت بشار اسد را سرنگون کنند.
بسیاری از مخالفان معتقد بودند عفو عمومی قبلی بشار اسد به نحو مناسبی اجرا نشده و بسیاری از زندانیان سیاسی در هنوز در بند هستند و به همین دلیل هم بسیاری معتقدند این اصلاحات منجر به نتیجه مناسب نشده است. به نظر شما تلاش ها برای مهار حرکت های مردمی در چه صورت می تواند موفق باشد؟
البته در عفو عمومی گذشته گروه های تروریستی را مستثنا کرد. یعنی در حال حاضر گروه های تروریستی وابسته به سلفی ها در درعا و حمص و حماه به روی نیروهای امنیتی آتش گشوده اند و تعداد زیادی از نیروهای ارتش و نیروهای امنیتی را به قتل رسانده اند. این گروه ها از شمول عفو بشار اسد مستثنا شده اند.
با توجه به این که دولت سوریه در حال حاضر در صدد ایجاد تغییرات اساسی است، اما فشارها فوق العاده زیاد است. برخی کشورهای عرب منطقه مانند عربستان و قطر در صدد تضعیف دولت بشار اسد هستند. امریکایی ها و اروپایی ها به دنبال این هستند که سوریه به عنوان نظامی ضعیف و نظامی که با رژیم صهیونیستی وارد مذاکره شود تحمیل کنند و آقای اسد را وادار کنند که از مواضع اصولی خود که حمایت از حزب الله و جنبش های فلسطینی است، عقب نشینی کند.
لذا دولت سوریه خواهان اصلاحات است اما نیروهای معارض و اپوزیسیون که وابسته به خارج هستند تلاش می کنند تا دولت بشار اسد را سرنگون کنند.
با توجه به این که سوری ها معروف هستند به این که مهم ترین و بزرگترین طوفان های سیاسی را در کنار دروازه های دمشق مهار می کنند به نظر می رسد که اگر آقای بشار اسد اصلاحات اساسی انجام دهد و یک سلسله گفت و گو های ملی را آغاز کند و با رهبران اپوزیسیون داخلی گفت و گو کند و به حاکمیت مطلق حزب بعث پایان دهد، شاید بتواند تا حدی از بحران فعلی موجود در سوریه بکاهد اما به نظر می رسد که فشار ها از ناحیه امریکا ، کشورهای اروپایی و عربستان و قطر و هم چنین سلفی ها در داخل سوریه بسیار شدید است. این ها نمی خواهند که اصلاحاتی در سوریه صورت بگیرد بلکه خواهان سرنگونی دولت بشار اسد هستند.
به نظر می رسد طرف های بین المللی تمایلی ندارد که فشار بیشتری به سوریه وارد کنند. بحثی که درباره قطعنامه علیه سوریه در شورای امنیت مطرح بود با شکست مواجه شده است. به نظر شما چه چیزی باعث شده که این قطعنامه تصویب نشود و طرف های بین المللی بخواهند که حکومت سوریه بیش از این تحت فشار قرار نگیرد؟
البته یکی از پارامترهایی که مورد توجه امریکا و غرب است، گزینه جایگزینی دولت بشار اسد است. غربی ها و امریکایی ها تصور می کنند که اگر گروه های افراطی مثل اخوان المسلمین و سلفی ها در آینده حکومت را در سوریه به دست بگیرند، ممکن است که برای رژیم صهیونیستی مشکلاتی ایجاد شود. بنابراین یکی از نگرانی های غرب و امریکا گزینه بعد از بشار اسد است که این ها با احتیاط نسبت به دولت بعد از بشار اسد نگاه می کنند.
تلاش آن ها این است که با تضعیف دولت بشار اسد در آینده بتوانند از حکومت بشار اسد امتیازات بیشتری برای رژیم صهیونیستی بگیرند.
از سوی دیگر وجود روسیه به عنوان کشوری که رقابت گسترده ای در طول چهل سال گذشته با دولت سوریه داشته است به این مسئله کمک کرده است. روس ها تهدید کرده اند که اگر قطعنامه ای در شورای امنیت علیه سوریه مطرح شود، آن را وتو خواهند کرد. دلیل این امر این است که روس ها حدود بیست میلیارد دلار در گذشته و در زمان شوروی سابق به حکومت سوریه یعنی هم در زمان حافظ اسد و هم در دوران بشار اسد تسلیحات فروخته اند و الان این مبلغ را از سوریه طلبکار هستند. احساس روس ها این است که اگر تغییراتی در سوریه به وجود آید ممکن است روس ها به مطالبات خود نرسند. لذا روس ها نگران پول خود هستند و همواره در برابر صدور هر گونه قطعنامه ای علیه سوریه مقاومت می کنند. بنابراین به نظر می رسد که در حال حاضر فشار از طرف روسیه در مقابل امریکا و غرب وجود دارد و روس ها تهدید کرده اند که هر قطعنامه ای در این خصوص را وتو خواهند کرد. اما اگر تضمین هایی به روسیه داده شود، ممکن است این کشور از حمایت خود از دولت بشار اسد دست بردارد.
نظر شما :