ایران و سوریه یا اروپا آقای اردوغان؟
اتحادی که سه ضلع آن ایران ، سوریه و ترکیه هستند . دمشق و تهران مدت هاست که تمام قد مقابل غرب در منطقه ایستاده اند. این احتمال که اصلی ترین متحد غربی ها در منطقه یعنی ترکیه هم احتمالا به این ائتلاف می پیوندد بیم اصلی غربی ها در منطقه است . ترکیه متحد اروپایی ها در ناتو است و همین مساله نگرانی بسیاری را در غرب به راه انداخته است . تلاش های ترکیه برای مطرح شدن در سطح منطقه ای و بین المللی با رونق اقتصادی همراه شد که حضور اردوغان در قدرت از سال 2003 میلادی به ثمر رسانده بود. رشد اقتصادی سالانه 7 درصد به ترک ها غرور و اعتماد به نفس خاصی داد. تلاش های اردوغان برای احیای قدرت از دست رفته کشورش در منطقه بی شک نظر مثبت افکار عمومی را هم جلب کرده است .
بحران و ناآرامی سیاسی در سوریه ناگهان نقش ترمز بر این ائتلاف را بازی کرد. برای اردوغان هم راهی باقی نماند جز محکوم کردن شیوه برخورد دولتمردان سوری با مردمانشان. همین مساله منجر به آغاز تنش در روابط دو جانبه شد و البته بحران انسانی را تا مرزهای ترکیه هم رساند. در حقیقت خشم ترکیه از آنچه در سوریه جاری است تا بدان جا پیش رفت که آنکارا تهدید به حمایت از صدور قطعنامه علیه بشار در شورای امنیت کرد. حرکتی که تا چند هفته پیش احتمال وقوع آن به ذهن هیچ کس هم خطور نمی کرد. موضع ترکیه در قبال سوریه به ایجاد تنش در رابطه میان تهران و آنکارا هم منتهی شد. یکی از دلایل رویکرد جدید ترکیه مقابل سوریه و خشمی که به اتفاق های جاری در دمشق نشان داد بحث الحاق این کشور به اتحادیه اروپا است. آنکارا سالهاست که پشت در اتحادیه اروپا منتظر مجوزی برای ورود ایستاده و همین امر دولتمردان این کشور را هم نگران کرده است.
بریتانیا تاکنون بارها تاکید کرده است که نادیده گرفته شدن نقش حیاتی ترکیه در شرق مدیترانه توسط اتحادیه اروپا اشتباهی فاحش است . با این همه الحاق آنکارا به این اتحادیه با مخالفت جدی فرانسه و آلمان روبه رو شده است. دولتمردان این دو کشور اعتقاد دارند که راه دادن کشوری با اکثریت جمعیت مسلمان به اتحادیه اروپا می تواند پایه های فرهنگی این اتحادیه را زیر سوال ببرد. در نتیجه این استدلال غربی ها و امتناع آنها از پذیرش ترکیه بود که دولتمردان این کشور هم ترجیح دادند با تغییر رویه ائتلاف های منطقه ای خود را گسترش داده و تقویت کنند. نزدیکی ترکیه به سوریه نیز به عنوان نمونه تقلایی بود برای پایان دادن اتحاد ترک ها با رژیم صهیونیستی.
البته که اردوغان به عنوان مسلمانی که رهبری حزبی با گرایش های اسلامی را هم عهده دار است هرگز و هرگز با میل قلبی با اسراییل رابطه نداشت. پس از به نخست وزیری رسیدن وی رابطه با رژیم صهیونیستی هر روز بیش از دیروز تیره و تار تر شد . این تنش با حمله اسراییل به غزه و کشتار بی دفاعان در سال 2009 میلادی به اوج خود رسید. ترک ها برای تلافی این حرکت ناوگان آزادی غزه را به راه انداختند. در نهایت اسراییلی ها نه فعال صلح را به کشتن دادند و مانع از رسیدن کشتی مرمره به به غزه شدند.
تعمیق رابطه میان ایران و ترکیه هم در زمره مسائلی بود که در جریان هشت سال حضور اردوغان در قدرت رخ داد . تلاش های سال گذشته ترکیه برای برون برد پرونده هسته ای ایران از بحران مراتب نگرانی غربی ها را ایجاد کرد. بسیاری در غرب حتی نسبت به حضور ترکیه در چهارچوب ناتو هم ابراز شک و نگرانی کردند. این نگرانی زمانی پررنگ تر شدن که غربی ها تصمیم خود را برای دخالت نظامی در لیبی گرفتند اما آنکارا به عنوان عضو ناتو از این مساله سرباز زد. برخی منابع حتی ادعا می کنند که ترک ها در موارد بسیار نادر و آن هم هنگام ممانعت از هدف قرار دادن مقرهای احتمالی استقرار معمر قذافی در عملیات های ناتو شرکت کرده اند. برخی تحلیل گران غربی امیدوارند که بحران در سوریه منجر به تغییر رویه در ترکیه شود و ترک ها بهانه ای برای همکاری و همراهی بیشتر با غربی ها بیابند. برگزاری نشست معارضان سوری در خاک ترکیه در هفته گذشته نشان دهنده خلق بحث در میان ترک ها برای بازنگری در این استراتژی بود.
در شرایطی که ترک ها واقعا به فکر بازنگری در سیاست های خارجی خود افتاده باشند، امروزه روز بهترین زمان برای تعریف اولویت های غرب در منطقه است. ناآرامی های سیاسی در جهان عرب که به واسطه بهار عربی در این مناطق به راه افتاده است می تواند در چند ماه آیند شکل و شمایل جدی تری به خود گرفته و مولود ناآرامی ها و بی ثباتی های بیشتر هم باشد . در این فضا بهتر است که ترکیه همچنان متحد اتحادیه اروپا باشد تا اینکه به دوستی با ایران و سوریه ادامه دهد!
منبع: تلگراف / خبر آن لاین
نظر شما :