تلاش‌های تعادلی بایدن در خاورمیانه با نگاه به ایران
جو بایدن، معاون رئیس جمهوری امریکا که از خاورمیانه دیدن می‌کند می‌گوید امریکا خود را کاملا متعهد به حفظ امنیت اسرائیل می‌داند و مصمم است مانع تولید تسلیحات هسته‌ای توسط ایران شود وی همچنین ایران را متهم کرد که با حمایت از گروه‌های تروریست موجب بی ثباتی منطقه می‌شود. بایدن این اظهارات را پس از مذاکرات با رهبران اسرائیل در بیت المقدس بیان کرد.
گفتاری از دکتر ابراهیم متقی، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل ایران و امریکا:
به طور کلی جوزف بایدن در زمره سناتورهای معتدل و نئولیبرال در ساختار سیاسی امریکا محسوب می‌شود. زمانی که بایدن سال‌های طولانی را به عنوان سناتور ایفای نقش کرد همواره دارای رویکرد تعادلی در ارتباط با موضوعات منطقه‌ای و بین المللی بوده است. در شرایط موجود هم بایدن چنین دیدگاه‌هایی را در رابطه با بحران‌های منطقه‌ای ارائه می‌دهد.
در دورانی که اوباما به قدرت رسید ترکیب بایدن و اوباما می‌تواند در پیشبرد سیاست‌های استراتژیک امریکا در فضای منطقه‌ای و بین المللی نتیجه بخش‌تر از زمانی باشد که تیم دیک چنی و جرج بوش در کاخ سفید مسئولیت اداره امور اجرایی را عهده دار بودند.
سفر بایدن به خاورمیانه را هم باید در دو فضا مورد بررسی قرار داد؛ فضای اول مسائل کشورهای خاورمیانه با ایران است یعنی اینکه چه الگوی رفتاری را اسرائیل، مصر، عربستان سعودی و اردن در رابطه با ایران پیش می‌گیرند. نکته دومی که بایدن مورد پیگیری قرار داده مسائل مربوط به فعال سازی مجدد مذاکرات صلح است.
مهمترین مساله این است که بتواند زمینه بازسازی مذاکراتی را که برای مدت زمان طولانی در فضای انفعال قرار گرفته بود را به نوعی بازسازی کرده و به این ترتیب شرایط لازم را برای پیشبرد طرح صلح امریکا در خاورمیانه‌ای که مبتنی بر سازماندهی فضای دو دولتی است، شتاب بخشد.
به همین دلیل است در مذاکراتی که بایدن با مقامات اسرائیل داشته اولا بر این موضوع تاکید کرده است که امریکا کاملا مخالف اقدامات یک جانبه اسرائیل در برخورد با جمهوری اسلامی ایران است. بایدن بر این موضوع تاکید دارد که اگر اسرائیل چنین اقدامی را انجام دهد ایران از قابلیت‌های لازم برای مقابله با اسرائیل و همچنین واکنش نسبت به چنین اقدامی برخودار است و از همه مهمتر این که اراده لازم برای کاربرد قدرت را هم داراست. در چنین شرایطی هرگونه اقدام نظامی اسرائیل ممکن مخاطرات استراتژیک را برای منطقه به وجود آورد.
دومین نکته‌ای که وجود دارد این است که چگونه می‌شود از طریق ائتلاف چند جانبه خاورمیانه‌ای تحرک اسراتژیک ایران در ارتباط با موضوعاتی همانند لبنان، عراق و فلسطین کنترل شود.
طبیعی است که اردن، مصر و عربستان در زمره کشورهایی هستند که در دوره‌های قبل با طرح هلال شیعی مخالفت کردند و تلاش‌هایی برای محدودسازی قدرت شیعیان در تمامی کشورهای خاورمیانه به کار گرفتند؛ این امر یکی از موضوعات بسیاری جدی است که امریکاییان درصدد پیگیری آن هستند یعنی این که فضای ارتباطی ایران با کشورهای منطقه از شرایط همکاری جویانه و ائتلاف خارجی شود و در فضای جدال و تعارض نسبی قرار گیرد.
این مساله را می‌توان به عنوان یکی از دغدغه‌های جدی اوباما و بایدن بدانیم؛ هر دوی این موضوعات تاکید بر فضای تعادلی دارد یعنی این که اوباما و بایدن به هیچ وجه تمایلی به شکلی گیری اقدامات رادیکال که ابتکار عمل را از دست گروه‌های میانه رو خارج کند ندارند و در نتیجه به اسرائیلی‌ها توصیه کرده‌اند که اقدام نظامی علیه ایران انجام ندهند و از سوی دیگر تلاش می‌کنند تا موجودیت اسرائیل را توسط کشورهای عربی به عنوان یک دولت یهودی مورد پذیرش قرار دهند.
به این ترتیب بحث‌هایی که مطرح می‌شود به هیچ وجه منجر به شتاب تعارضات در فضای منطقه‌ای نمی‌شود و می‌توانیم ویژگی‌های شخصیتی و الگوهای رفتاری بایدن را که در زمره کارگزاران معتدل و لیبرال در امریکا محسوب می‌شود را در راستای ایجاد تعادل منطقه‌ای و بازسازی مذاکرات برای حل مشکلات قبل از جمله بحث مربوط به دولت خودگردان فلسطین و شناسایی اسرائیل از سوی چنین مجموعه‌ای دانست.
نظر شما :