پرویز مشرف در حکم چوبی کنار نهال بود

اوضاع پاکستان رو به بهبود نیست و آنچه را در روزهای گذشته اتفاق افتاده نمی توان دموکراسی نام نهاد.

جریانی که سابق بر این کنار زده شده بود مجددا بازگشت کرده و استحکام و ثبات را از پاکستان گرفته است. این همان تفکر طالبانی بود که بعد از ماجرای 11 سپتامبر به دست پرویز مشرف کنار زده شد. اگرچه در سال های پس از واقعه 11 سپتامبر مشرف سعی کرد آن جریان را از میان بردارد ولی سرانجام این آتش زیر خاکستر شعله ور شد و دامن این ژنرال را که بی جهت برخی رسانه ها او را دیکتاتور می نامند گرفت.

باید بدانیم که دموکراسی در جوامعی چون پاکستان معنای خاص خودش را دارد. ما از کشوری سخن می گوییم که 70 درصد مردم آن بی سوادند و خیابان هایش با زباله دانی کشورهای پیشرفته تفاوتی ندارد. بنابراین نمی توان گفت این ظاهر که از فرهنگی باطنی خبر می دهد، در سیاست چیزی جدا از در و دیوارهای آن خواهد بود.

در ایامی که بی نظیر بوتو نخست وزیری پاکستان را بر عهده داشت نام علی زرداری بر دیواره های شهرهای این کشور با عنوان "آقای 10 درصد" نشسته بود؛ مقصود از این اطلاق این بود که او از هر پیمانکاری که با دولت قرارداد می بست به‌واسطه نفوذ همسرش مبلغ درصد را نصیب خود می کرد.

از سوی دیگر نواز شریف – در صورتی که به میدان رقابت بیاید – هم مردی است ثروتمند و متملک که بی کفایتی و ناکارآمدی اش را یک بار در جنگی که مشرف فرماندهی آن را بر عهده داشت نشان داد. بطور کلی در تاریخ پاکستان به ندرت مردی مثل مشرف را می توان سراغ گرفت. پرسش اینجاست که او چگونه پارلمان را منحل نکرد و همین پارلمان بود که بلای جان او شد؟ اگر او دیکتاتور بود جلوی انتخابات را می گرفت و مجلس را منحل می کرد؛ مگر دیکتاتورها این چنین عمل نمی کنند؟

پس مسئله دموکراسی در پاکستان مفهومی اعتباری است. آزادی ای که پرویز مشرف در اختیار رسانه های گروهی گذاشت به حدی بود که هر گذرنده ای به هنگام ایستادن در کنار کیوسک های روزنامه فروشی این کشور می توانست عکس های تظاهرات ضد مشرف و شعار "مرگ بر مشرف" منقوش روی پلاکاردهای تظاهرکنندگان را روی صفحه نخست ببیند و فضای آزاد مطبوعات را لمس کند. علاوه بر روزنامه ها تلویزیون این کشور نیز بارها برنامه هایی علیه او نشان می داد.

اصولا در کشورهایی مثل پاکستان نیاز به فردی مقتدر مثل مشرف همیشه احساس می شود؛ کسی که بتواند در بلوای قوم گرایی ها و بنیادگرایی ها و تا زمان پاگیری دموکراسی پایه های آن را تثبیت کند ولی متاسفانه برخی رسانه های ما هم او را ژنرال دیکتاتور می کنند. کسی مثل او در جایی نظیر پاکستان حکم چوبی را دارد که اگرچه آزادی را از نهال می گیرد اما اجازه نمی دهد نهال به چپ و راست خمیده شود و این امکان را به آن می دهد تا به حدی از بالندگی برسد که شما بتوانید چوب را از آن جدا کنید.

به اعتقاد من با رفتن پرویز مشرف آینده روشنی در انتظار پاکستان نخواهد بود به خصوص که پاکستانی ها تحت تاثیر عطوفت زدگی و علقه های دینی و نیز محبوبیت بی نظیر بوتو، متمایل به آقای 10 درصد شده اند. اینها نشانه عدم آگاهی جامعه است.

*دکتر محمد بقایی ماکان

محقق و دارنده نشان درجه اول علمی دولت پاکستان