در خاورميانه چه خبر است آقايان؟

ديپلماسى ايرانى: خاورميانه شاهد ترافيکى از رفت و آمدهاى مقامات است. آسيا تايمز در نگاهى اجمالى به بررسى رفت و آمدهاى سياسى در خاورميانه مى‌پردازد و مى‌نويسد: دوشنبه گذشته بود که رئيس جمهورى سوريه بشار اسد راهى عربستان سعودى شد تا با ملک عبدالله در رياض گپ و گفت‌وگويى داشته باشد. اين سفر تنها چند روز پس از ميزبانى از نورى مالکى در دمشق انجام گرفت. يک روز پيش از حضور بشار اسد در رياض، خاندان سعودى ميزبان سعد حريرى نخست وزيرى لبنان بودند. همزمان معاون وزير امور خارجه ايالات متحده جفرى فلتمن پا به خاک بيروت گذاشت تا با ميشل سليمان رئيس‌جمهورى لبنان ديدار داشته باشد. سعد حريرى هم تنها چند روز پس از پذيرايى از محمود احمدى نژاد رئيس‌جمهورى ايران به عربستان سعودى رفت.

رئيس جمهورى سابق ايالات متحده جيمى کارتر هم به منطقه سفر کرد و در دمشق هم توقفى کوتاه داشت. کارتر به سنت هميشه با رهبران حماس در دمشق ديدار داشت. هوگو چاوز هم مهمان سورى‌ها بود. تمام اين رفت و آمدهاى سياسى حول سه محور مى‌چرخيد:

·         بحران تشکيل دولت در عراق

·         بن بست در مذاکرات صلح خاورميانه

·         بحران سياسى در لبنان

در لبنان همگان عزم خود را جزم کرده‌اند تا مانع از سقوط کشور در بحران شوند. دادگاه ترور رفيق حريرى همچنان جريان دارد و نتيجه آن مى‌تواند لبنان را به آشوب داخلى بکشد. سوريه و حزب‌الله لبنان دست خود را از اين پرونده بيرون کشيده‌اند و بارها تاکيد کرده‌اند که هيچ دخالتى در اين پرونده نداشته‌اند. سيد حسن نصرالله دبير کل حزب‌الله لبنان اين دادگاه را پروژه‌اى سياسى مى‌داند. پروژه‌اى که جريان مقاومت در لبنان را نشانه رفته است. تحليل‌گران اعتقاد دارند که در شرايطى که انگشت اتهام به سمت حزب‌الله باقى بماند، سيد حسن نصرالله مى‌تواند مانند سال‌هاى 2006 و 2008 مردم را به خيابان‌هاى بيروت بکشاند و يا حتى دولت سعد حريرى را خانه نشين کند.

عربستان سعودى و سوريه در اين مدت تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا مانع از بحران در لبنان شوند و حتى زمزمه‌هايى مبنى بر تعطيلى دادگاه بين‌المللى هم به گوش مى‌رسد. عربستان سعودى اصرار دارد که تحت هيچ شرايطى و تحت هيچ عنوانى لبنان نبايد روزهاى جنگ داخلى را تجربه کند. سعد حريرى بارها با ملک عبدالله به گفتگو نشسته است تا هر دو طرف از عدم تحقق اين مساله اطمينان حاصل پيدا کنند. سيد حسن نصرالله در سال 2009 ميلادى تمام درخواست‌هاى خود را به سعد حريرى ارائه کرد و البته خاندان حريرى هم چاره‌اى جز پذيرفتن آن نداشتند. در آن فضا بود که دولتى قدرتمند و فراگير در لبنان به روى کار آمد. سيستم مخابراتى لبنان هم به درخواست حزب‌الله در اختيار فردى قرار گرفت که امين اين گروه بود. خاندان سعود به حريرى به صراحت خاطرنشان کرده‌اند که تنها راه براى بقاى در قدرت به دست آوردن دل حزب‌الله لبنان و حفظ ائتلاف با اين کشور است.

سعد حريرى در گفتگو با شرق الاوسط عربستان سعودى به صراحت دست سوريه را از قتل پدر خود پاک دانست. اين مساله همان چيزى بود که عربستان سعودى از خاندان حريرى خواسته بود. علاوه بر اين رياض از بيروت خواست که همزمان با سفر محمود احمدى نژاد به لبنان از انتقادهاى خود از اين سفر بکاهند. حتى خاندان حريرى به درخواست خاندان سعود استقبال گرمى هم از احمدى نژاد به عمل آوردند. با استناد به همين دلايل بود که رئيس جمهورى سابق لبنان و سمير جعجع که از مخالفان ايران هم هستند در فرودگاه بيروت از احمدى نژاد استقبال کردند. رئيس‌جمهورى ايران پيش از سفر به بيروت با ملک عبدالله از عربستان سعودى هم گپ و گفت‌وگويى تلفنى داشت.

در عراق هم همکارى‌هاى عربستان و سوريه بر خلاف ادعاى غربى‌ها روزهاى شکوفايى خود را پشت سر مى‌گذارد. اياد علاوى رهبر ليست العراقيه که در انتخابات بيشترين آرا را به خود اختصاص داده بود مورد حمايت خاندان سعود و اسد است. اکنون با گذشت هفت ماه از اين انتخابات، در سوريه و عربستان همگان به اين نتيجه رسيده‌اند که مهم نيست علاوى چند کرسى را در اختيار دارد، مهم اين است که او نمى‌تواند نخست وزير باشد. اين نتيجه گيرى به اين معنى نيست که رابطه ميان دمشق و رياض به تنش کشيده شده است.

بسيارى ادعا مى‌کنند که رياض با شخص نورى مالکى مشکل دارد اما حقيقت اين است که رياض از هر نخست وزيرى که به اهل تسنن توجه داشته باشد چه مالکى باشد و چه علاوى، حمايت مى‌کند. بديهى است که علاوى کانديداى محبوب رياض است اما اگر مالکى همچنان بر کرسى نخست وزيرى تکيه بزند هم ايرادى نخواهد داشت. رياض پيش از اين هم يک بار در سال 2006 ميلادى با مالکى وارد معامله شد و اکنون باز هم مى‌تواند در همين مسير قدم بزند. نورى مالکى هم در اين هفت ماه اموخته است که بايد مانند سعد حريرى عمل کند. کليد بقاى خاندان حريرى در قدرت حزب الله هستند و اين در حالى ‌است که سوريه و عربستان هم همين نقش را براى نورى مالکى ايفا مى‌کنند. ميزان همکارى‌هاى ايران، سوريه و عربستان سعودى در خاورميانه به بالاترين حد خود رسيده است. اين بدين معنا است که سورى‌ها از قدرت نفوذ خود بر ايران استفاده مى‌کنند و موارد اختلاف ميان رياض و تهران را به راحتى حل و فصل مى‌کنند.