ارزیابی تشکیل سازمان همکاری‌های هسته‌ای جهان اسلام

۰۹ تیر ۱۳۸۹ | ۰۴:۱۶ کد : ۷۸۹۸ اخبار اصلی
نویسنده خبر: افشار سلیمانی
برای نخستین بار این پیشنهاد را در دیدار با علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی‌که در دسامبر 2009 به قاهره سفر کرده بود مطرح کردم.براساس این پیشنهاد، گفت وگوی هسته‌ای میان کشورهای منطقه با ایران برای یافتن راه حل مناسب برای مسئله هسته‌ای ایران، اجرا خواهد شد.
ارزیابی تشکیل سازمان همکاری‌های هسته‌ای جهان اسلام

محمد ابراهیم شاکر رئیس شورای سیاست خارجی مصر، پیشنهاد داد سازمان هسته‌ای متشکل از کشورهای عربی و اسلامی‌از جمله ایران تاسیس شود.
به گزارش عصر ایران، رئیس شورای سیاست خارجی مصر در گفت و گو با سایت خبری "الیوم السابع" مصر  اعلام کرد: این پیشنهاد را پس از نشست کنفرانس امنیت هسته‌ای درماه می‌سال جاری در نیویورک مطرح کردم.

وی افزود: برای نخستین بار این پیشنهاد را در دیدار با علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی‌که در دسامبر 2009 به قاهره سفر کرده بود مطرح کردم. براساس این پیشنهاد، گفت وگوی هسته‌ای میان کشورهای منطقه با ایران برای یافتن راه حل مناسب برای مسئله هسته‌ای ایران، اجرا خواهد شد.
به گفته وی از این طریق، برنامه هسته‌ای ایران تحت نظارت بین‌المللی وآژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌قرار می‌گیرد.

این در حالی است که تمامی ‌فعالیت های هسته‌ای ایران تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ قرار دارد و این نهاد بین‌المللی نیز ضمن اعتراف به این موضوع، تاکنون نظامی ‌نبودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به دلیل عدم وجود اطلاعات کامل و مطرح بودن سوالاتی که هنوز تهران پاسخ آنها را نداده، تائید نکرده است و همین امر سبب شده است تاکنون 4 قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب برسد که یکی از محورهای اساسی آنها درخواست از ایران برای توقف غنی سازی اورانیوم است. در روزهای اخیر نیز پس از صدور قطعنامه 1929 شورای امنیت (چهارمین قطعنامه ) اتحادیه اروپا و مجالس سنا و نمایندگان آمریکا نیز مصوباتی در خصوص تشدید تحریم‌های ایران به ویژه در زمینه انرژی تصویب کردند.

اظهارات ابراهیم شاکر در مجموع اگر قسمت پر لیوان را مشاهده نمائیم مثبت است (منهای اشاره وی به تحت نظر قرار گرفتن فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از تشکیل سازمان مورد نظر وی) وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همکاری کشورهای عربی و ایران موجب ایستادگی در مقابل سیاست‌ها و تجاوزات مداوم اسرائیل علیه فلسطین و کشورهای منطقه خواهد شد و از آغاز جنگ در منطقه نیز جلوگیری خواهد کرد. این اظهارات با توجه به تاکید مصری‌ها بر ضرورت عضویت رژیم صهیونیستی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ‌و تحت بازرسی قرار گرفتن فعالیت‌های هسته‌ای این کشور که در نشست ماه می‌ ‌نیویورک در خصوص بررسی بازنگری ان .پی .تی مطرح شد قابل توجه است.(در بیانیه‌ای که با تائید 189 کشور در اجلاس نیویورک صادر شد بر ضرورت تحت نظارت واقع شدن توانمندی‌های هسته‌ای اسرائیل و برگزاری اجلاسی در همین خصوص در آینده تاکید شده است.)

رئیس شورای سیاست خارجی مصر همچنین در این گفتگو ضمن درخواست از دولت مصر برای همکاری با ایران در حل مسئله هسته‌ای این کشور، افزود: طرح پیشنهاد تاسیس "سازمان منطقه ای همکاری هسته‌ای" تا حد زیادی می‌تواند در مقابله با تحریم جامعه جهانی علیه ایران سهیم باشد و باعث افزایش همکاری میان ایران و کشورهای منطقه شود که در این صورت، جایگاه کشورهای منطقه  تقویت و توانایی آنها برای مقابله با هرگونه تهدید اسرائیل افزایش می‌یابد.

این مقام مصری که با درنظر داشت منافع کشورش سخن می‌گفت خاطر نشان ساخت که قاهره باید با ایران همکاری هسته‌ای داشته باشد تا مصر طرحی را برای خروج از این بحران ارائه کند زیرا در صورت ادامه این مسئله، خود را در مقابل بحرانی خواهیم دید که دامن‌گیر مصر نیز خواهد شد. وی در خصوص کم وکیف این بحران توضیحی نداد.(محتمل است منظور وی این باشد که در صورت عدم حل بحران هسته‌ای ایران از طرق دیپلماتیک و اعمال تحریم‌ها، رژیم صهیونیستی با پشتیبانی آمریکا مبادرت به حمله نظامی‌ به مرکز مهم هسته‌ای و نظامی ‌ایران نماید و واکنش تهران به این اقدام موجب بروز آتشی در خاورمیانه شود و در این وضعیت دامن مصر نیز با شعله‌های این آتش بسوزد.)

علی‌رغم اینکه تهران با قاهره مناسبات رسمی‌ و دیپلماتیک ندارد و صرفا در چارچوب نشست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برخی مقام‌های دو کشور با یکدیگر دیدار و گفتگو می‌نمایند‌، بسیاری از مواضع این کشور در مقایسه با برخی کشورهای عربی و مسلمان که تهران با آنها روابط رسمی ‌هم دارد مثبت ارزیابی می‌شود. بدیهی است در صورت برقراری رابطه میان دو کشور این مواضع بهتر هم خواهد شد.

با توجه به وضعیت موجود و استمرار صدور قطعنامه‌های تحریم از سوی شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا و اعلام همکاری کشورهای استرالیا و ژاپن و همکاری کشور همسایه امارات متحده عربی به نظر می‌رسد اگر تهران با نگاه مثبت نسبت به بررسی پیشنهاد ابراهیم شاکر بپردازد معطوف به هدف خواهد بود. تشکیل چنین سازمانی تحت عنوان سازمان همکاری‌های هسته‌ای کشورهای اسلامی‌( و نه تحت عنوان عربی –اسلامی ‌و با توضیح به طرف مصری مبنی بر این که با توجه به اینکه عرب‌ها هم مسلمان هستند بهتر است نام سازمان با پسوند اسلامی ‌باشد که اتحاد بیشتری را به ارمغان می‌آورد) می‌تواند فضای جدیدی برای ایفای نقش در صحنه بین‌المللی فراهم نماید هر چند واضح است که اعضای دائم شورای امنیت از این موضوع همچون بیانیه سه جانبه ایران –ترکیه –برزیل استقبال نخواهند کرد اما می‌تواند به عنوان اهرمی‌ برای چانه‌زنی در برابر غرب و به چالش کشاندن مواضع آنها دربرابر افکار بین‌المللی مورد استفاده اعضا به ویژه ایران قرار گیرد. همچنین پاسخ مثبت تهران به این پیشنهاد مزید بر افزایش انسجام میان کشورهای اسلامی‌ باعث نزدیک شدن مصر به ایران گردد و همین نزدیکی سبب فراهم نمودن زمینه برای همکاری دو کشور در بحران فلسطینی‌ها و موضوع محاصره غزه شود(با توجه به اینکه مصر اعلام کرد در ورود کشتی ایرانی حامل کمک به مردم غزه همکاری می‌کند و تا حدی هم آماده همکاری با ایران در سفر چند نماینده مجلس به غزه از طریق گذرگاه رفح بود که البته سرانجام این موضوع علی‌رغم اعلام رئیس کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس مشخص نگردید.)

از دیگر مزایای تشکیل چنین سازمانی، رفع نسبی ابهام از برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود و همین امر سبب خواهد شد غربی‌ها نتوانند پروژه ایران‌هراسی خود را در منطقه آنگونه که باید پیگیری نمایند و از همین رهگذر و همکاری‌های بیشتر دیگر در زمینه هسته‌ای، دست کم فرصت‌های بهتری برای ایران در منطقه فراهم می‌گردد و نزدیکی مواضع این کشورها با ایران را می‌تواند تا حدودی درپی داشته باشد.
 

افشار  سلیمانی

نویسنده خبر

سفیر اسبق ایران در آذربایجان و پژوهشگر و تحلیلگر مسائل روسیه و منطقه.

اطلاعات بیشتر


نظر شما :