عراق و لزوم درک تغییر معادله قدرت

معادلات قدرت در گذشته نزدیک اگر مطابق با واقعیت یک کشور نباشد، تلاش برای رسیدن به آن نه فقط انعکاس یک آرزو بوده بلکه می تواند هزینه‌های بسیاری برآن کشور تحمیل نماید. بخش مهمی از مشکلات عراق امروز، ناشی از تلاش برای رسیدن به این آرزو است.

این موضوع سبب وارد شدن آسیب های فراوان سیاسی، اقتصادی  و از همه مهمتر اجتماعی به عراق گردیده و هزینه هایی را به این کشور تحمیل نموده است که قابل محاسبه نیست. گروه ها و

کشورهایی که در عراق روی دولت فراگیر مانوور می‌دهند باید بدانند سهم خواهی بیش از ظرفیت سیاسی– اجتماعی، مهمترین عامل واگرائی و در پی آن بی ثباتی است.

با وجود تحولات رخ داده در عراق پس از اشغال و در آخرین تحول آن برگزاری انتخابات پارلما نی در شانزده اسفند سال گذشته، به نظر می رسد هنوز عمق تحولات این کشور حداقل از سوی برخی از جریانات داخلی و کشورهای خارجی تاثیر گذار در عراق یا به طور کامل درک نشده و یا اگر درک شده تلاش می‌گردد تحولات را بگونه‌ای هدایت نمایند که از عراق تابلویی ترسیم گردد که چندان با آرزوهای آنان فاصله نیابد .

سرزمین عراق در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود عرصه تقابل اندیشه سیاسی شیعه و سنی بوده و این فاکتور مهمترین مولفه تعیین کننده قدرت در تقابلات داخلی و خارجی تاثیر گذار در آن بوده است .

بخش مهمی از جنگهای ایران و عثمانی برای تسلط بر عراق متاثر از این رقابت بوده است. با آنکه شیعیان همیشه اکثریت جمعیت عراق را تشکیل می دادند در اکثر مقاطع تاریخ، قدرت از آن سنیان این کشور بوده است. در تداوم این معادله کشورهای عرب و غیرعرب سنی از هماهنگی کاملی میان خود برخوردار بوده اند.

جایگاه شیعیان به عنوان شهروندان درجه دوم عراق با توجه به اینکه انعکاس واقعیتهای اجتماعی این کشور نبود، نمی توانست برای همیشه عامل تعیین کننده موازنه قدرت در صحنه سیاسی عراق باشد .

این معادله دیر یا زود می بایست تغییر می کرد. سقوط صدام بستر این تغییر را ایجاد نمود لیکن عدم پذیرش این واقعیت از سوی بازیگران سنتی در داخل و خارج عراق سبب حوادثی در این کشور گردیده است که هنوز مردم عراق بیشترین آسیب را از آن می بینند .

در حال حاضر با وجود گذشت نزدیک به دو ماه از انتخابات عراق هنوز تکلیف دولت در این کشور روشن نشده است. سفر متعدد رهبران عراقی به کشورهای مختلف خصوصاً کشورهای سنی عرب و غیرعرب این موضوع را تداعی می نماید که گویا عناصر بازیگر داخلی با هماهنگی بخشی از بازیگران خارجی درصدد هستد که چیدمان دولت ائتلافی را بگونه ای بچینند که حضور شیعیان در قدرت، تبلور حضور آنان در مجلس نباشد. شیعان نزدیک به شصت درصد جمعیت عراق بوده و در

در حال حاضر نیز از مجموع 325 کرسی ، 172 کرسی را که پنجاه و سه درصد کرسی های مجلس را شامل میگردد بخود اختصاص داده اند. عدم تبلور این قدرت در صحنه معادلات سیاسی عراق با توجه به اینکه شیعیان بخش غالب جمعیتی عراق را تشکیل می دهند در وهله اول نقص دمکراسی و در وحله بعد عامل بی ثباتی در این کشور خواهد بود.

گفتمان ملی که امروز در عراق روی آن مانور بسیاری داده می شود بشرطی قابلیت اجرا می یابد که مطاق با واقعیت های حاکم بر صحنه عراق باشد.

در حال حاضر برخی از گروههای عراقی و کشورها تلاش می نمایند با بازی ظریف و در قالب اظهارات زیبایی چون ضرورت تشکیل دولت فراگیر، دولت ائتلافی متشکل از ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی و ائتلاف العراقیه به رهبری ایاد علاوی ایجاد کند. پیوستن کردها به این ائتلاف از نظر آنان نقطه ایده آل خواهد بود. رویکرد کشورهای عرب و غیرعرب به اکراد و آشتی با آنان از این زاویه قابل تحلیل و ارزیابی است .

این جریان تلاش دارد ائتلاف ملی ( حکیم و صدر ) را اگر توانست حذف و اگر نتوانست حضورش در قدرت را کمرنگ کند. برخی از انفجارات رخ داده در مناطق تحت نفوذ ائتلاف ملی را برخی در این جهت ارزیابی کرده اند.

اتاق های فکری که در پایتخت های عربی و غیرعربی با هماهنگی میان خود بدنبال این سناریو است بازی خطرناکی را در عراق آغاز کرده اند. این تفکر نه به دنبال ثبات عراق بلکه در پی بی ثباتی در این کشور بوده و نتیجه خطرناک آن می تواند تجزیه عراق باشد .

شیعیان مهمترین فاکتور در عراق بوده و باید در هر عرصه به اندازه وزنشان حضور داشته باشند. پذیرش این معادله مهمترین عامل ثبات، آرامش، توسعه و مهمترین نمایش پیاده شدن دمکراسی در عراق است.

نکته آخر آنکه برای عراق باید عراقی تصمیم بگیرد و پس از آن این تصمیم باید آثار خود را در صحنه سیاسی نشان دهد. متاسفانه برخی از کشورها که بعضاً نیز ادعای دوستی با ایران دارند تلاش می نمایند زیرپای ایران را در عراق خالی کنند.

این در حالی است که برای ایران هیچ چیز مهمتر از ثبات، آرامش و پیاده شدن دمکراسی در عراق نیست .