مصر، اسرائیل، فرانسه و عراق مانع اصلی عادی سازی روابط دمشق - واشنگتن
به نظر می‌رسد نقشه‌های اوباما برای همراه ساختن سوریه با امریکا به شکست انجامیده است. چرا که هم‌پیمانان امریکا در منطقه که اصولا با عادی‌سازی روابط میان واشنگتن و دمشق موافق نیستند همچنان به ایالات متحده فشار می‌آورند تا تحریم‌ها را از سر را دمشق برندارد. همان تحریم‌هایی که از ابتدای سال جاری میلادی باراک اوباما دستور به فسخ آن داده بود. ظاهرا سیاست عادی سازی روابط میان امریکا و سوریه بر خلاف آنچه تصور می‌شد، پرسنگلاخ است و بسیاری اکنون بر این باورند که سیاست اوباما در این زمینه شکست خورده است.
این تحلیلی است که روزمامه الرای کویت به آن رسیده است. این روزنامه سپس به کشورهایی که بیشترین فشار را به واشنگتن وارد می‌کنند تا روابطش را با دمشق عادی نکند اشاره می‌کند و می‌نویسد، اسرائیل، عراق و مصر به هیچ عنوان تمایلی به عادی سازی روابط میان سوریه و امریکا ندارند. حتی بهبودی روابط میان عربستان و سوریه نیز نتوانسته به تغییر دیدگاه هم‌پیمانان امریکا کمک کند. همین دیدگاه دقیقا در خود ایالات متحده نیز مشاهده می‌شود.
در همین حال فرانسوی‌ها نیز چندان تمایلی به عادی‌سازی روابط میان دمشق و واشنگتن ندارند. آنها سوریه را از لحاظ دیپلماتیک بیش از همه به خود نزدیک می‌‌دانند از این رو به هیچ عنوان مایل نیستند که از این رابطه سهمی به امریکایی‌ها بدهند. مثلا برنار کوشنر وزیر امور خارجه فرانسه وقتی به دمشق می‌آید، از دمشق اعلام کرد که جورج میچل فرستاده ویژه اوباما به خاورمیانه در چه تاریخی به سوریه خواهد آمد. این برخورد کوشنر به اندازه‌ای امریکایی‌ها را ناراحت کرد که یکی از مقام‌های ارشد امریکایی در یک مجلس خصوصی گفت: «حال کار به جایی رسیده که فرانسوی‌ها زمان سفر میچل را تعیین می‌کنند؟!»
حتی دیپلمات‌های فرانسوی نیز نسبت به سیاست پاریس در قبال دمشق لب به اعتراض گشوده و در محافل دیپلماتیک فرانسه می‌گویند که فرانسوی‌ها به سوری‌ها همه چیز را دادند بدون این که بپرسند تکلیف مرزها چه می‌شود؟ کی مجلس اعلای سوری – لبنانی ملغی می‌شود؟ یا افتتاح سفارت دمشق در بیروت چه سودی داشت؟
در این میان شاید بیشترین تاثیر را در شکست دیپلماسی اوباما در قبال سوریه، اسرائیل داشته است. تلاویو هم‌زمان با سفر جورج میچل به دمشق مقامات ارشد خود را به واشنگتن فرستاد تا نگرانی مضاعف خود را از عادی سازی روابط دمشق – واشنگتن گوشزد کند.
در گذشته تلاویو همواره تلاش می‌کرد به امریکایی‌ها بقبولاند که عادی سازی روابط اسرائیل با سوریه بر عادی سازی روابط واشنگتن با دمشق اولویت دارد. بسیاری از کارشناسان می‌گویند پس از آن که اسحاق رابین در سال 1991 معاهده اسلو را امضا کرد، صلح با سوریه به اولویت نخست اسرائیلی‌ها در آمد.
مارتین اندیک سفیر سابق امریکا در اسرائیل که روابط بسیار نزدیکی با دمشق و دوحه داشت، در این باره می‌گوید، دولت اسرائیل تلاش می‌کند به امریکایی‌ها فشار بیاورد تا قبل از صلح با فلسطینیان روابط دمشق – تلاویو عادی شود.
موضع اسرائیل در برابر سوریه پس از روی کار آمدن بنیامین نتانیاهو کاملا تغییر کرد. سوریه به تابویی در برابر اسرائیلی‌ها تبدیل شد به گونه‌ای که هنگامی که مایکل اورن سفیر جدید اسرائیل در امریکا که در ماه ژوئن قدم به سفارت اسرائیل در امریکا گذاشته، میهمانی شامی ترتیب داد و از جان کری نماینده دموکرات سنای امریکا که دوستی نزدیکی با سوری‌ها دارد، دعوت کرد که در آن مهمانی حاضر شود. کری از سفیر اسرائیل خواست که سفیر سوریه را نیز دعوت کند. این تقاضا با واکنش شدید سفیر اسرائیل مواجه شد به گونه‌ای که اورن در اعتراض به این تقاضا میهمان شام خود را لغو کرد.
دیگر مخالف عادی سازی روابط امریکا با سوریه، عراق است. پس از انفجار خونینی که در 19 اوت در بغداد به وقوع پیوست و به چهارشنبه خونین معروف شد، نوری مالکی نخست‌وزیر عراق خواستار محاکمه سوریه در یک دادگاه بین‌المللی شد. موضع مالکی حمایت قاطع کردها یکی از متحدان مهم امریکا را به همراه داشت. بدین ترتیب تلاش تازه‌ای از سوی عراقی‌ها آغاز شد تا جایگاه سوریه نزد امریکایی‌ها تضعیف شود.
حتی در سفری که چند روز پیش مالکی به امریکا داشت به مقام‌های ارشد امریکایی گفت: «برای ما ثابت شده سوریه در بسیاری از فعالیت‌های تروریستی جاری در عراق دست داشته است. حتی در ترور عزالدین سلام رئیس مجلس موقت سابق عراق سوریه نقش ایفا کرده بود.»
امریکایی‌ها به مالکی می‌گویند: «تا زمانی که برای سازمان‌های امنیتی ثابت نشده که سوریه در حادثه 19 اوت نقش مستقیم داشته، بدین معنا که تمام ابزار لازم برای محاکمه دمشق در یک دادگاه بین‌المللی مهیا شود، نمی‌توانیم موضوع محاکمه سوریه را مطرح کنیم چرا که در آن صورت با اعتراض کشورهای بزرگ مواجه خواهیم شد.»
با این حال بغداد همچنان به امریکا فشار وارد می‌کند تا در برابر دخالت‌های مخرب سوریه در عراق ایستادگی کند.
اما مصر نیز از عادی سازی روابط میان واشنگتن و دمشق خشنود نیست. منابع امریکایی اعلام کرده‌اند که مصری‌ها گله دارند که بشار اسد تا کنون بر سر هیچ کدام از مطالبات جامعه جهانی همکاری نداشته است. مثلا در صلح فلسطینی‌ها یا تشکیل دولت لبنانی هیچ همکاری نداشته از این رو عادی سازی روابط با دمشق نیز بعید به نظر می‌آید.»
نظر شما :