سوريه، از اسرائیل تضمین می خواهد ؛ چرا؟
ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه که برای گفت و گو با مقامهای فرانسوی به پاریس سفر کرده در گفت و گو با خبرنگاران گفته «سوریه به دنبال تضمینهایی از اتحادیه اروپا و آمریکا برای تدوام مذاکرات با اسرائیل است.»
این در حالی است که مقامهای اسرائیلی و ترکی اعلام کردند، به زودی سوریه و اسرائیل دور جدید مذاکرات خود با وساطت ترکیه را آغاز میکنند.
ولید معلم در این باره گفته «مذاکرات غير مستقيم ميان سوريه و تل‌آويو در ترکيه در ابتداى راه است و هنوز زود است که درباره اين مذاکرات قضاوت کنيم. هدف از مذاکرات غير مستقيم ترکيه و اسراييل فراهم کردن مقدمات مذاکرات مستقيم برای دستيابى به صلح است.»
وى آغاز دور جدید مذاکرات با اسرائیل را تایید کرد و درباره مذاکرات مستقیم با اسرائیل گفت: «ما براى رسیدن به مرحله مذاکرات مستقيم با اسراييل نيازمند تضمين‌هاى آمريکا و نقش اروپا، روسيه و سازمان ملل در این زمینه هستيم. بايد يک اساس براى توافقنامه صلح تعيين شود و ما بايد به اين اطمينان که تمام گروهها خواستار برقرارى صلح هستند، دست يابيم و اين مساله مستلزم بهبود اوضاع داخلى اسراييل نيز هست.»
معلم تاکید کرد که سوريه از طريق رجب طيب اردوغان، نخست وزیر ترکيه تضمين‌هايى را مبنى بر اينکه اسراييل آماده بازگرداندن بلندى‌هاى جولان به سوريه است، دريافت کرده است. سوريه بارها گفته که بازگرداندن کامل بلندى‌هاى جولان را مساله غير قابل سازش مى‌داند.
در همین حال وزير امور خارجه سوريه ديدار بشار اسد و ايهود المرت را در نيمه ماه جارى در پاريس بعيد دانست و گفت که «هنوز مقدمات دیدار رئیس جمهوری سوریه با ایهود اولمرت مهیا نشده و تا کنون نیز برنامهای برای دیدار آنها در نظر گرفته نشده است. نشست پاریس یک نشست درباره اتحادیه دریای مدیترانه است و اولویتهای دیگری دارد.»
معلم که برای آماده ساختن سفر بشار اسد به فرانسه راهی پایتخت این کشور شده است، درباره این تقاضای اسرائیلیها که صلح با سوریه را به جدایی این کشور از ایران، حماس و حزبالله منوط کردهاند، گفت: «جدايى دمشق از ايران بعيد است و ما اميدواريم پاريس، تل آويو و واشنگتن شروط قبلى خود براى مذاکرات صلح را مطرح نکنند چرا که اين شروط قابل قبول نيست. همانطور که ما از اسراييل نمى‌خواهيم از آمريکا دورى کند. آنها نيز نبايد از دمشق بخواهند که از ايران جدا شود.»
آقای معلم می گوید که سوريه هرگز ديکته‌هاى ديگر کشورها را نمى‌پذيرد و اميدوار است که روابط بسيار مناسبى با فرانسه داشته باشد. سوریه نيز خواهان چنين روابطى با فرانسه است. نيکولا سارکوزى، رييس جمهوری فرانسه تاکنون از سوريه نخواسته است که از ايران جدا شود، به اعتقاد من مذاکرات سازنده غير مشروط ميان تمام گروهها مى‌تواند بسيارى از مسايل پيچيده را حل کند.
منابع ترکی اعلام کردهاند، اسرائیل و سوریه به توافق رسیدهاند تا پایان ماه ژوئیه در استانبول با حضور طرف ترکی مرحله چهارم مذاکرات خود را آغاز کنند. همچنین به گفته این منابع دور پنجم و ششم مذاکرات نیز در ماه اوت برگزار خواهد شد. در همین حال گفته میشود، ممکن است دور پنجم یا ششم به صورت مستقیم میان سوریه و اسرائیل برگزار شود.
این در حالی است که ایهود اولمرت نخستوزیر اسرائیل اعلام کرد، ممکن است مذاکرات مستقیم ما به زودی آغاز شود.
اولمرت در این باره گفت: «گفت و گوهای غیر مستقیم ما با سوریه بسیار جدی است و مشکلات بر خلاف آنچه گفته میشود کمتر مشکل دارد.»
اولمرت که در کنفرانس اقتصادی شهر ایلات در جنوب اسرائیل سخنرانی میکرد، همچنین گفت: «ما با جدیت تمام با سوریها در حال مذاکرهایم و به اعتقاد من در آینده نزدیک تعیین خواهد شد که مذاکرات مستقیم و رو در رو چگونه برگزار شود. البته این امکان وجود دارد مذاکرات به حالت فعلیش ادامه یابد.»
وی در ادامه افزود: «امضای توافقنامه صلح با سوریه میتواند نتایج بسیار خوب و گستردهای برای اسرائیل و منطقه به دست آورد و به اعتقاد من نباید از تمسک جستن به چنین استراتژیهایی یک لحظه غفلت کرد.»
از سوی دیگر ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل و گابی اشکینازی رئیس ستاد ارتش اسرائیل در هفتههای آینده با ایالات متحده آمریکا سفر خواهند کرد و در آنجا با مقامهای ارشد آمریکایی دیدار و گفت و گو خواهند داشت.
رادیو اسرائیل هدف از سفر این دو مقام ارشد اسرائیلی به آمریکا را مناقشه بر سر کمک های نظامی آمریکا به اسرائیل دانستهاند. جمعه گذشته کنگره آمریکا تصویب کرد، میزان کمکهای امنیتی خود به اسرائیل را 170 میلیون دلار افزایش دهد.
اما با این حال گفته میشود، مذاکره بر سر فعالیتهای هستهای ایران و روند مذاکرات سوریه و اسرائیل جزء محورهای اصلی مذاکرات باراک و اشکیناتزی به مقامهای ارشد آمریکایی باشد.
سوریه چه میخواهد؟
اشاره مستقیم ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه به ضمانتهای عملی از آمریکا و اروپا برای تدوام گفت و گوها با اسرائیل گفته تازهای است که بسیار جای تامل دارد.
حقیقتا آنچه سوریه از آن به عنوان ضمانت یاد میکنید، چیست؟ طبیعتا یکی از این خواستههای سوریه ضمانت امنیتی از ایالات متحده آمریکا است. سوریه که تا قبل از حمله ایالات متحده آمریکا به عراق، تهدیدهای آمریکا برای خاورمیانه بزرگ را جدی میدانست به گفته بشار اسد دیگر از این بابت نگرانی ندارد.
سوریه که در اوج دوران ناآرامیهای عراق به دخالت در امور داخلی آن کشور بواسطه پناه دادن به اعضای برجسته حزب بعث عراق، قاچاق اسلحه و چشم پوشی در برابر عبور اعضای القاعده به خاک عراق متهم بود، اکنون به مرحلهای رسیده که گمان میکند، توانسته نفوذ و کارایی خود را به آمریکایی ها نشان دهد و به آنها ثابت کند، به اندازه کافی قدرت دارد که برای آمریکاییها مشکل ایجاد کند.
آمریکایی ها در آغاز حمله خود به عراق دائما تهدید میکردند، تمام نظامهای حاکم در کشورهای عربی را که از یک حکومت دموکراتیک برخوردار نیستند، تغییر خواهند داد و با همین هدف روابط خود با سوریه را نیز بر هم زدند.
در سایه همین تیرگی روابط است که اکنون سوریه و اسرائیل ایالات متحده آمریکا را مجبور کردهاند که به مذاکرات تلآویو با دمشق تن دهد. در حالی که آمریکا معتقد بود، اسرائیل نباید با سوریه وارد مذاکره میشد، زیرا این کشور اصول دموکراتیک را رعایت نمیکند و در راه آمریکا برای تبدیل کردن خاورمیانه به خاورمیانه جدید خلل و سنگاندازی ایجاد میکند. آمریکا در سال پیش به همین علت و به گفته اولمرت نخست وزیر اسرائیل مذاکرات صلح تلآویو دمشق را متوقف کرد.
اکنون سوریه مشاهده میکند که آمریکا در برابر مذاکراتش با اسرائیل کوتاه آمده است. حال میخواهد از واشنگتن تضمینی عملی بگیرد که دیگر بار علیه سوریه وارد عمل نخواهد شد.
در تایید این ادعا میتوان به برخی پیشبینیها به نقل از منابع نزدیک به دفتر بشار اسد اشاره کرد. به گفته منابع رئیس جمهوری سوریه تمایل دارد، مذاکرات با اسرائیل به همین شیوه کنونی و در سطح فعلی آن تا پایان دوران ریاست جمهوری جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا ادامه یابد.
بشار اسد به خوبی میداند تا پایان دوران ریاست جمهوری بوش برقراری رابطه با آمریکا برای دولت وی میسر نخواهد بود و از آنجا که سیاست متفاوت دموکراتها در قبال سوریه با آمدن نانسی پلوسی به دمشق را مشاهده کرده، امیدوار است که با آمدن نماینده حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا به آن تضمینی که خواستار آن است، برسد.
از سوی دیگر روابط اروپا با سوریه نیز رو به بهبودی است و پیشبینی میشود با سفر بشار اسد به فرانسه و دیدارش با نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری این کشور، فصل تازهای از روابط سوریه و فرانسه و به تبع آن اروپا گشوده شود. فرانسه هم اکنون رئیس اتحادیه اروپا است و طبیعتا اکنون بهترین فرصت برای سوریه بوجود آمده تا به واسطه فرانسه به فکر عادی سازی روابط با کل اروپا باشد. سوریه از همین دریچه نیز خواستار تضمین از اروپا است تا دیگر بار این قاره به فکر ضربه زدن به سوریه نیفتد.
سفر مقامهای عالیرتبه اسرائیلی که به بهانه تقویت خرید تسلیحاتی امنیتی اسرائیل صورت گرفته را نیز میتوان در همین چارچوب تحلیل کرد. شاید آنها هم به دنبال این هستند که فضای موجود میان آمریکا و سوریه را تلطیف کرده و به نوعی تضمینهایی که دمشق خواستار آن است را با واشنگتن در میان بگذارند.
به هر صورت نتیجه بخش شدن مذاکرات سوریه و اسرائیل برای تلآویو به ویژه در شرایط فعلی بسیار حائز اهمیت است و میتواند، موفقیت بسیار بزرگی برای دولت رو به سقوط اولمرت نیز باشد.
نظر شما :