بسته ۱+۵ در آستانه رد شدن

برخى اظهار نظرها و اعمال عقيده ها از سوى مسئولين ايران نشان از آن دارد که بسته پيشنهادى اروپا اين بار نيز به مانند دور قبل مورد پذيرش جمهورى اسلامى قرار نخواهد گرفت.

 

با در نظر گرفتن سياست قديمى وقت کشى براى پاسخ گويى به طرف هاى مقابل در جريان مذاکرات هسته اى ، اين بار به نظر نمى رسد دست اندرکاران برنامه هسته اى ايران قصد گزينش مجدد اين سياست را داشته باشند چراکه طرف هاى غربى با اين تکنيک ايران آشنا شده و پيشتر خاوير سولانا مسئول سياست خارجى اتحاديه اروپا نيز به مقامات تهران خاطر نشان ساخته بود که وقت کشى، نشانه بى سياستى است.

 

اين در حالى است که غلامرضا آقازاده، رئيس سازمان انرژى اتمى در حاشيه جلسه هيات دولت در موردبررسى بسته پيشنهادى 1+5 از سوى ايران گفت: "ما در اين زمينه در حال بررسى زياديهستيم و کار مى‌کنيم ، بايد به جمع بندى برسيم و در زمان خودش نتايج آنرا اعلام خواهيم کرد.عليرضا شيخ عطار قائم مقام وزير خارجه نيز در خصوص بررسى بسته 1+5 گفت که "در انتهاى کار بررسى هستيم و پس از پايان بررسى، پاسخ گروه 1+5 داده مى‌شود."

 

بر اين اساس مسئولين اين بار زود تر از دور قبل به اظهار نظر پيرامون محتوا و چهارچوب بسته پرداخته اند اما از ابتدا متذکر اين نکته نيز بودند که پذيرش بسته با تعليق غنى سازى همراه نخواهد بود و هر پيشنهاد در برگيرنده تعليق، منتفى است.

 

اعلام صريح مواضع على لاريجانى به عنوان رئيس دوره هشتم مجلس شوراى اسلامى ايران در خصوص بسته پيشنهادى اروپا، حکايت از تلاش مجلس براى نقش آفرينى بيشتر در موضوع هسته اى دارد و اين در حالى است که محتواى مواضع مجلسيان بويژه على لاريجانى حول محور رد بسته اروپا مى چرخد.

 

با وجود اينکه لاريجانى عملا پس از ورود به مجلس و قبول رياست آن از حوزه تصميم سازى و اجراى سياست خارجى خارج شده و آخرين حلقه اتصال وى با اين حوزه يعنى نمايندگى رهبرى در شوراى عالى امنيت ملى نيز با حکم رهبرى براى جانشينى سعيد جليلى، قطع شد، اما به نظر مى رسد که او در جايگاه جديد و از تريبون رياست مجلس ايران با استقلال بيشترى در مباحث خارجى بويژه برنامه هسته اى ايران، اعمال نظر کرده و مواضع ايران را به اطلاع طرف هاى غربى مى رساند.

 

على لاريجانى پس از آنکه در نطقى شفاف به طرف هاى اروپايى اولتيماتوم داده بود که از وقت کشى بپرهيزند و مذاکره را آغاز کنند و متذکر شده بود که زمان به صدا در آمدن سوت پايان بازى نزديک است، روز شنبه هشتم تير ماه نيز در سخنانى پيرامون محتواى بسته غرب، آنرا بى خاصيت ارزيابى کرد و گفت که "بسته پیشنهادی سراب است و گروه 1+5، رفتار دیپلماتیک بازیگوشانه دارد."

 

رئيس مجلس بسته مذکور را داراى ظاهری جذاب اما فاقد خاصیت دانست و ضمن استقبال از ادامه مذاکرات با طرف هاى غربى، تاکيد کرد که اين مذاکرات بايد در فضاى سالمى برگزار شود.

 

به اين ترتيب با بررسى سير سخنرانى هاى على لاريجانى از زمان انتخابش به عنوان رئيس دور هشتم مجلس شوراى اسلامى تاکنون، مشخص مى شود که وى در نطق هاى پى در پى، زمان کوتاه تعامل با غرب را گوشزد مى کند که همزمان براى مسئولين داخل کشور و طرف هاى اروپايى پيام دارد، از يک سو مقامات داخلى کشور را به هوشيارى و دقت عمل بالا در موضوع هسته اى فرا مى خواند و متذکر حضور پر رنگ مجلس در تصميم گيرى هاى ديپلماتيک و بررسى مسائل سياست خارجى مى شود و از سوى ديگر به غرب توصيه مى کند که فرصت ادامه مذاکرات را غنيمت شمرده و با ايران به شيوه مشروط يا پيش دستانه برخورد نکنند.

 

در اين ارتباط لاريجانى خطاب به طرف هاى غربى پيشتر اظهار کرده بود که " مجلس با دقت رفتار شما را زیر ذره بین قرار داده و اگر احساس کند که مذاکره را وسیله توجیه اقدامات غیرقانونی خود قرار داده اید، مطمئن باشید که مسیر عوض خواهد شد."

 

در عين حال تعدادى از نمایندگان مجلس از طيف هاى گوناگون سياسى روز يکشنبه نهم تيرماه در گفتگو با روزنامه اعتماد ملی، پیشنهاد واگذاری پرونده هسته ای به مجلس را مطرح کرده اند.

 

در کنار بحث هاى مطرح پيرامون نقش جديد مجلس در سياست خارجى و گمانه زنى هايى در خصوص احتمال تعيين تکليف نهايى موضوع هسته توسط مجلس شوراى اسلامى، آنچه اکنون در شرايطى نامطمئن خودنمايى مى کند اين است که مقامات تهران صراحتا هرگونه پيشنهاد متضمن تعليق غنى سازى اورانيوم را غير قابل پذيرش دانسته و بر اين تعهد پايبندند.

 

 اما با در نظر گرفتن اين نکته که طرفهای اروپايى پيش از ارائه بسته جديد، از عزم ايران براى ادامه غنى سازى مطلع بودند، هنوز اين اميد وجود دارد که زمينه هايى براى اشتراک و ادامه مذاکرات وجود داشته باشد.