خروج روسیه از کنوانسیون رامسر

وزارت خارجه روسیه اخیرا اعلام کرده که از کنوانسیون رامسر که در ماموریتش محافظت‌ از تالاب‌های طبیعی است، خارج شده اما به تلاش‌های خود برای حفظ و استفاده پایدار از تالاب‌های خود و بهبود چارچوب قانونگذاری ملی در این زمینه ادامه خواهد داد.

به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز به نقل از خبرگزاری تاس روسیه، وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد که روسیه از معاهده بین‌المللی استفاده از تالاب‌ها -معروف به کنوانسیون رامسر- خارج می‌شود، زیرا این معاهده از وظایف خود فراتر رفته و دیگر به وظایف اصلی خود عمل نمی‌کند.

این وزارتخانه اعلام کرد: «روسیه رویه‌های داخلی خود را برای خروج از این سازوکار بین‌المللی آغاز کرده است».

این وزارتخانه توضیح داد: «از سال ۲۰۲۲، کنوانسیون تالاب‌های با اهمیت بین‌المللی، به‌ویژه به عنوان زیستگاه پرندگان آبزی (کنوانسیون رامسر)، علیرغم مأموریت صرفا کاربردی خود، بسیار فراتر از وظایف خود عمل کرده است. درخواست‌های منظم ما از کشورهای عضو و دبیرخانه کنوانسیون برای پایبندی به حوزه صلاحیت خود، آشکارا مورد بی‌توجهی قرار گرفته است».

در این بیانیه تأکید شده است: «در چنین شرایطی، استفاده از ابزارهای کنوانسیون برای حفاظت از تالاب‌های روسیه غیرممکن به نظر می‌رسد». آنها تأکید کردند که روسیه پس از پایان مشارکت خود در کنوانسیون رامسر، «به تلاش‌های خود برای حفظ و استفاده پایدار از تالاب‌های خود و بهبود چارچوب قانونگذاری ملی خود در این زمینه ادامه خواهد داد».

کنوانسیون رامسر ۵۰ تالاب در روسیه را نام می‌برد که بسیاری از آنها به عنوان بخشی از ذخایر طبیعی از بالاترین وضعیت حفاظتی برخوردارند. این کنوانسیون در سال ۱۹۷۱ در شهر رامسر ایران تصویب شد و در سال ۱۹۷۵ توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق تصویب شد و بسیاری از کشورها از جمله ایران در آن عضو هستند.

شورای فدراسیون روسیه یا مجلس علیای پارلمان، این کنوانسیون را محکوم کرد. به گفته قانونگذاران روسی، با توجه به اینکه این پلتفرم بین‌المللی در سال‌های اخیر به طور گسترده سیاسی شده است، مشارکت بیشتر روسیه تنها عواقب منفی خواهد داشت‌. روسیه در خصوص جزئیات و موارد خاصی که باعث این خروجی شده توضیحی نداده است.

در واقع روسیه با ادعای سیاسی‌شدن کنوانسیون و نادیده‌گرفتن حاکمیت کشورها، این معاهده را دیگر هم‌راستا با منافع ملی خود نمی‌داند. از منظر امنیتی، عقب‌نشینی از چارچوب‌های همکاری محیط‌زیستی می‌تواند باعث کاهش شفافیت در اقدامات زیست‌محیطی و افزایش سوءظن میان کشورها، به‌ویژه همسایگان روسیه شود. همچنین تالاب‌های بزرگ روسیه با کشورهای همسایه مانند قزاقستان، چین، اوکراین و فنلاند و مرتبط‌اند و خروج از کنوانسیون می‌تواند همکاری‌های منطقه‌ای زیست‌محیطی را تضعیف کند و خطراتی مانند خشکسالی، مهاجرت پرندگان، آتش‌سوزی‌های طبیعی و آلودگی منابع آبی را افزایش دهد.

ایران از نخستین کشورهای عضو این پیمان بوده و هم‌اکنون دارای بیش از ۲۰ تالاب ثبت‌شده در فهرست تالاب‌های با اهمیت بین‌المللی (فهرست رامسر) است، از جمله تالاب‌های هامون، گاوخونی، انزلی، میانکاله و بختگان. عضویت ایران در این کنوانسیون نه‌تنها بیانگر اهمیت جهانی برخی تالاب‌های کشور است، بلکه چارچوبی برای همکاری‌های بین‌المللی در حفاظت، احیاء و استفاده پایدار از این زیست‌بوم‌های حساس فراهم کرده است.