خروج ایران و اسرائیل از نبرد سایه ها

نویسنده: یاکوب کَتز Yaakov Katz، عضو ارشد موسسه سیاست مردم یهود Jewish People Policy Institute است که خود را یک اندیشکده جهانی برای مردم یهود معرفی می کند. وی همچنین نویسنده کتابی است با عنوان "ضربه در سایه: اندرونی ماموریت مخفی اسراییل برای نابودسازی قدرت هسته ای و جنگ افزاری سوریه: چگونه اسراییل به یک ابرقدرت فن آوری عالی نظامی تبدیل شد Shadow Strike: Inside Israel's Secret Mission to Eliminate Syrian Nuclear Power and Weapon Wizards: How Israel Became a High-Tech Military Superpower "

دیپلماسی ایرانی: در یک سوی، واکنش اسرائیل به بارش موشکی و پهپادی ایران، نمایش حیرت آوری از توانش فن آورانه بود. سامانه ضدموشکی پیکان اسرائیل، که معماری سطح اول دفاعی کشور است، حدود 120 موشک بالستیک ایران را که دارایی های حیاتی اسرائیل از جمله پایگاه هوایی محل استقرار جت های اف 35 را نشانه رفته بودند، ردگیری کرد. هرچند بیشتر موشک ها خنثی شدند، این واقعیت که برخی از آنها به اهدافشان رسیدند، تاکیدی است بر خطرات احتمالی.

اصلی ترین سامانه هایی که برای ردگیری موشک ها به کار گرفته شد، پیکان 2 و پیکان 3 بودند که قادر به ردیابی موشک ها در حین پرواز در فضا هستند. هرچند سامانه معروفتر گنبد آهنین هم فعال شد، از آن برای پایین کشیدن بیش از صد پهپاد ایران استفاده شد و سامانه کمان داوود David's Sling هم برای زدن موشک های کروز به کار گرفته شد.

هر دو سامانه های پیکان، توسط صنایع هوافضای اسرائیل و شرکت بوئینگ آمریکا توسعه یافته اند. این پروژه از اواسط دهه 1980 آغاز شد... هرچند موفقیت فنی این سامانه ها، ستایش برانگیز است اما درس های حمله ایران هم عمیق است. بطور سنتی، ایران از هماوردی رو در رو پرهیز داشت و بواسطه نیابتی هایش عمل می کرد. حمله مستقیم از خاک ایران، نشانگر یک تشدید چشمگیر و نیز دگرشی در تاکتیک هاست. این رویکرد مستقیم حکایت از آن دارد که از این پس، هرگونه اقدام چشمگیر اسرائیل علیه ایران، همچون هدف گرفتن رهبران نظامی یا خرابکاری در تاسیسات هسته ای، می تواند یک واکنش موشکی مستقیم را در پی بیاورد. این تحول، اسرائیل را که در موقعیت خطیری قرار داده است وادار می کند تا آرایش دفاعی و سنجش های راهبردی اش را بازنگری کند.

به همین دلیل، اسرائیل نمی تواند از این وضعیت خرسند باشد. هرچند این بار موفق بود، اما همیشه قادر نخواهد بود که روی ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها برای ردیابی پهپادها و برخی از موشک ها، حساب کند. از این گذشته، با ردیابی ده ها موشک توسط سامانه پیکان، ایران اکنون این توان بالقوه را دارد که از نحوه پرتاب موشک هایش درسهایی بیاموزد، اینکه کدامشان از سامانه های دفاعی اسرائیل عبور کردند و چرا؟ آنگاه حملات آینده اش را سازگار کند. در اساس، دستاوردهای ردیابی اسرائیل، هرچقدر هم چشمگیر باشند، می تواند به عنوان یک پیش نویس برای ایران عمل کند تا با تحلیل آن تلاش کند حملات بعدی اش موثر باشند.

برپایه ارزیابی های نظامی ایالات متحده، ایران حدود سه هزار موشک بالستیک در زرادخانه خود دارد و با توجه به حمله اخیر به اسرائیل، اکنون روشن شده که حدود 120 پرتابگر موشک هم در اختیار دارد. همه اینها نشان می دهد که ایران تقریبا با محدودیتی در توانایی اش برای تولید موشک و تجهیزات جانبی آن روبه رو نیست.

به همین دلیل، اسرائیل می داند که نمی تواند به سادگی صبر کند. پس سرگرم استخراج درس های خود از این حمله است تا دریابد که چرا چندتایی از موشک های ایران، به سامانه های دفاع هوایی اش نفوذ کرده است و موفق شدند که برای مثال به پایگاه نواتیم در صحرای نقب برخورد کنند. هرچند این موشک ها، این بار، آسیب بسیار اندکی بر جا گذاشتند، ممکن است در حمله بعدی این گونه نباشد.

این باور وجود دارد که موشک عماد، یکی از موشک هایی است که به اسرائیل برخورد کرد. عماد یک موشک ارتقاء یافته شهاب 3 هست که از روی موشک نودونگ کره شمالی ساخته شده و حدود 1120 مایل برد دارد. این موشک یک کلاهک چند-دروندادی multiple-reentry دارد که دقت و تاثیر عملیاتی اش را افزایش می دهد.

آینده، بویژه با پیگیری توانمندی هسته ای توسط ایران، نگران کننده می شود. اگر ایران بر این باور باشد که می تواند بر سامانه های دفاع هوایی اسرائیل با بارشی از موشک ها فائق آید، چه چیزی آن را از نصب کلاهک های هسته ای روی برخی از آنها باز می دارد؟ هرچند یک موفقیت 99درصدی، خیره کننده است اما ناکامی یک درصدی هم در یک حمله غیرمتعارف، قابل تحمل نیست. حتی یک موشک می تواند پیامدهای فاجعه باری داشته باشد.

جنبه اقتصادیِ برساختن چنین سپر دفاعی ای را هم نمی توان نادیده گرفت. هزینه هر ردیاب موشکی پیکان، حدود سه میلیون دلار برآورد می شود. ردیاب های گنبد آهنین ارزانتر هستند یعنی هرکدام بین 50 تا 100 هزار دلار. این میزان هزینه برای هر جنگ طولانی ای، خرد کننده است.

جنگ اسرائیل با ایران، از سایه ها بیرون آمده و پس از حمله اخیر، اکنون شاهد تولد یک مسابقه جنگ افزاری تازه در خاورمیانه هستیم. ایران تلاش خواهد کرد که توانمندی هایش را توسعه دهد و طوری توانایی هایش را سازگار کند که بر سامانه دفاع موشکی اسرائیل غلبه کند، در حالی که چالش اسرائیل همانی است که همیشه بوده: دست کم یک قدم جلوتر از دشمن باش.

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱