نقش هوش مصنوعی در آینده سیاسی بشر

گفت وگو از: محمد حسین واحدی

دیپلماسی ایرانی: آنچه این روزها همه را به شگفتی واداشته، قدرت هوش مصنوعی است. هوش مصنوعی به زودی می رود تا نقشی تعیین کننده در سرنوشت بشر داشته باشد، تا آنجا که بسیاری بر این باورند که در آینده ای نه چندان دور این هوش مصنوعی است که برای مردم، سیاستمداران و جوامع سیاسی و اقتصادی تصمیم می گیرد و سرنوشت آنها را رقم می زند. در این رابطه گفت وگویی را با خانم دکتر نسرین حقیقت، دانشجوی دکتری دانشگاه ویسکانسین آمریکا انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

تحولات جهان تکنولوژی به سرعت دارد بر زندگی اجتماعی ونگرش سیاسی ما تاثیر می گذارد. شما با توجه گسترش تکنولوژی های نوین، بهت آور و قدرتمند ازجمله هوش مصنوعی، آینده جهان را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظرم این سوال شما خیلی کلی است. آینده جهان از چه نظر؟ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و… از نظر سیاسی هوش مصنوعی می‌تواند در آینده جهان، بسته به طریقه استفاده افراد، هم تاثیر مثبت و هم تاثیر منفی داشته باشد. هوش مصنوعی می‌تواند به پیش‌بینی نتایج انتخابات کمک کند. هوش مصنوعی در مقایسه با روش‌های قدیمی نظرسنجی برای پیش‌بینی نتایج انتخابات از دقت بیشتری برخوردار است. در نتیجه می‌تواند به کمپین‌های انتخاباتی کمک کند تا راجع به اینکه پول و وقت‌شان را کجا سرمایه‌گذاری کنند، تصمیم درستی بگیرند. یا مثلا چون هوش مصنوعی خاصیت زاینده دارد، یعنی بر اساس داده‌های ورودی می‌تواند چیزهای جدید تولید کند، می‌تواند بر اساس تاریخچه رای هر فرد، یا چیزهای که برای او اهمیت دارد، پیام‌های انتخاباتی شخصی‌سازی شده تولید کند. 
اما درباره تاثیرات منفی هوش مصنوعی می‌توان به این موارد اشاره کرد: هوش مصنوعی می‌تواند به حکومت، توانایی نظارت فراوانی بر شهروندان بدهد. از نظر من مهترین تاثیر منفی هوش مصنوعی کمک به پخش شدن اخبار غلط در رسانه‌های اجتماعی است. اخبار جعلی می‌توانند به گونه‌ای تولید شوند که افراد به راحتی نتوانند دروغ را از واقعیت تشخیص دهند. به عنوان مثال می‌توانند فیلمی جعلی با صدا و تصویر یک کاندیدای ریاست جمهوری بسازند که واقعی به نظر برسد.
در نتیجه بسته به استفاده‌ای که ما از هوش مصنوعی کنیم یا در آینده شاهد تقویت دموکراسی و بهبود روابط شهروندان با حکومت هستیم و یا گسترش روزافزون اخبار جعلی و غلط و ایجاد هرج و مرج.

آیا هوش مصنوعی قدرت تصمیم گیری و اراده مانند انسان را دارد؟ و می تواند در آینده جایگزین انسان ها شود؟ 

از دو‌ منظر باید باید به این موضوع نگاه کنیم: قدرت تصمیم‌گیری و اراده مبتنی بر حقایق و بر اساس محاسبه سود و زیان و یا تصمیم‌گیری احساسی. هوش مصنوعی می‌تواند بر اساس داده‌های ورودی تصمیماتی اتخاذ کند که بر اساس محاسبه سود و زیان و به حداکثر رساندن سود باشد. مثلا تاکسی‌های بدون راننده که بر اساس هوش مصنوعی کار می‌کنند در صورت احتمال تصادف تصمیمی خواهند گرفت که به کشتن‌شدن تعداد کمتر و نجات دادن تعداد بیشتری از افراد منجر شود. واضح است که از منظر احساسی هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین انسان شود.

هوش مصنوعی در آینده چقدر می تواند بر باورهای ما تاثیر بگذارد زیرا آن طور که در اخبار است، هوش مصنوعی حتی ممکن است ادعای پیامبری نیز بکند؟

این سوال های شما در حیطه تخصص من نیست. یک مهندس کامپیوتر بهتر می‌تواند به این سوالات پاسخ دهد زیرا که متخصصان ماشین لرنینگ و هوش مصنوعی هستند که با الگوریتم‌های ابزارهای هوش مصنوعی مثل چت جی پی تی آشنایی دارند. از نظر فردی با پیشینه علوم اجتماعی، چیزی که ساخته دست بشر باشد نمی‌تواند خارج از محدوده‌ای که برایش تعریف شده باشد حرکت کند مگر اینکه خود بشر آن را به نحوی طراحی کند که ادعای خدایی داشته باشد. 
همین الان اگر مثلا از چت‌ جی پی تی سوال کنید که آیا تو خدا هستی پاسخ می‌دهد خیر زیرا من هوشیاری، خودآگاهی و یا ویژگی‌های الهی ندارم. ولی همین الآن خالق هوش مصنوعی می‌تواند الگوریتم را به گونه‌ای بنویسد که پاسخ این سوال مثبت باشد.
در مورد تاثیر بر باورهای ما باید بگویم که تا شما سوالی از هوش مصنوعی نپرسید جوابی دریافت نخواهید کرد. حال چگونه چیزی که از خودش نمی‌تواند آغازگر مکالمه باشد می‌تواند بر باورهای ما تاثیر بگذارد؟!

ترکیب هوش مصنوعی، فناوری نورالینک و متاورس چطور می تواند آینده انسان‌ها را شکل دهد؟

چیزی که از این ترکیب برای من جذابیت دارد کمک به انسان‌های دچار نقص عضو یا معلولیت است. اگر این ترکیب بتواند به بهبود نوروپروتزهایی منجر شود که می‌توانند سیگنال های مغز را تفسیر کنند و به معلولان اجازه دهد که بازوها و پاهای پروتزی را حرکت دهند، انقلابی در پزشکی به وقوع خواهد پیوست. البته من متخصص پزشکی و کامپیوتر نیستم و متخصصان بهتر می‌توانند دراین موارد نظر بدهند.