جلالی: آماده انعقاد توافق‌ لغو روادید و مصمم به تولید مشترک خودرو با روسیه هستیم

سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو با بیان اینکه «تهران آماده لغو روادید برای گردشگران روس است» تاکید کرد که ایران و روسیه می‌توانند همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور را در زمینه‌های مختلف گسترش دهند.

به گزارش ایسنا، کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو در گفت‌وگو با روزنامه ایزوستیا بر آمادگی تهران به منظور لغو ویزا برای مسافران روس تاکید کرد و گفت که روسیه و ایران باید خطوط هوایی مشترک ایجاد کنند تا تعداد پروازهای بین دو کشور افزایش یابد.

جلالی خاطرنشان کرد: ایجاد خطوط هوایی مشترک یکی دیگر از مسیرهای [همکاری در حوزه هوانوردی] است. تا زمانی که ما به دنبال افزایش مبادلات گردشگری بین کشورهایمان هستیم، به‌طور قطع ایجاد خطوط هوایی مشترک یک ضرورت است.

وی در ادامه خواستار تلاش برای پروازهای بیشتر بین دو کشور و گسترش خدمات هوایی منظم فراتر از دو پایتخت تهران و مسکو شد.

سفیر جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: تهران آماده انعقاد توافق‌نامه با مسکو برای معافیت متقابل روادید بین دو کشور است. ایران و روسیه در حال آغاز پروژه‌های خود برای اجرای توافق‌نامه سفر بدون روادید برای گروه‌های گردشگری هستند. ما اکنون در ابتدای اجرای این توافق هستیم.

وی با تاکید بر اینکه «همکاری دو کشور در این زمینه می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای ایران و روسیه فراهم کند» افزود: در مورد لغو روادید برای اتباع دو کشور، مایلم به این نکته اشاره کنم که جمهوری اسلامی ایران آمادگی کامل برای برداشتن این اقدام و صرف نظر از روادید را دارد تا مردم ما بتوانند به کشور یکدیگر سفر کنند. واضح است که از مسئولان انتظار داریم تصمیمات مربوطه  اتخاذ کنند و پس از آن این اقدامات تصویب و عملیاتی می‌شود.

جلالی در پاسخ به این سوال که سفر گردشگران میان دو کشور در سال جاری چه تغییراتی داشته است؟ گفت: تاکید می‌کنم که ما در حال حاضر در ابتدای این مسیر قرار داریم. شهروندان روسیه ممکن است با ظرفیت‌های ایران و فضای آن آشنایی خاصی نداشته باشند. با این وجود، مایلم متذکر شوم که ما از دعوت روس‌ها به سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس در فصل زمستان خرسند خواهیم بود، چراکه در این زمان از سال در آنجا بسیار گرم است. علاوه‌ بر این، جزایر زیادی در این قسمت از کشور وجود دارد، ازجمله بنادر کیش، قشم، بندر چابهار، شهرهای بندرعباس، بوشهر، استان خوزستان و اهواز.

این دیپلمات ارشد ایران در پاسخ به سوالی درباره روابط تجاری میان دو کشور و اینکه او همکاری‌های ایران و روسیه را در زمینه اقتصادی و فن‌آوری چگونه ارزیابی می‌کند؟ بیان کرد: کشورها در حال توسعه تدریجی همکاری در زمینه‌های مختلف هستند. قبلاً این تعاملات تا حد زیادی محدود بود؛ ما اساساً می‌گفتیم که ایران و روسیه دو قدرت بزرگ تولیدکننده نفت هستند و بنابراین استدلال می‌کردیم که ما رقیب یکدیگر هستیم و نمی‌توانیم تعامل خاصی را توسعه دهیم. چنین دیدگاه‌هایی هم در ایران و هم در روسیه حاکم بود.

وی ادامه داد: ما هر دو ذخایر عظیم نفت و گاز داریم، اما اکنون این ویژگی را به زمینه‌ای برای تعامل و همکاری تبدیل کرده‌ایم. شرکت‌های روسی وارد صنعت نفت و گاز ایران شده‌اند، در آن سرمایه گذاری کرده و در حال کسب درآمد هستند. بر این اساس می‌توانیم در سایر حوزه‌های اقتصادی همکاری جدی داشته باشیم و تنها یکی از آنها مربوط به فن‌آوری است. امروزه در روسیه این درک وجود دارد که ایران مدرن کشوری است که از نظر فنی نیز پیشرفته است.

کاظم جلالی یکی دیگر از زمینه‌های همکاری میان ایران و روسیه را صنعت خودرو عنوان و تصریح کرد: به‌عنوان مثال، در حوزه اتومبیل نیز ما شروع به همکاری کرده و در واقع نیمه راه را رفته‌ایم. نمایشگاه MIMS Automobility Moscow ۲۰۲۳ به زودی [۲۱-۲۴ آگوست] برگزار می‌شود که غرفه ما در آن ۳۰۰۰ متر مربع را اشغال خواهد کرد. سال گذشته حدود ۹۰۰ متر مربع غرفه داشتیم. اتفاقاً از سال ۲۰۲۲ در همین نمایشگاه توافقاتی صورت گرفت که همکاری ما در صنعت خودرو را به شکل بسیار جدی تبدیل کرد.

وی همچنین تاکید کرد که از نظر او، همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات نیز جدی است.

سفیر تهران در مسکو گفت: البته، ما می‌خواهیم کالاهایی را که کمبود داریم از بازار روسیه خریداری کنیم - به‌عنوان مثال، غلات و کره اما علاوه‌براین، خواهان آن هستیم که بخشی از نیازهای فدراسیون روسیه را در واردات تامین کنیم و ایران در این مسیر بسیار فعال است.

جلالی در پاسخ به این سوال که آیا شرکت‌های صنعت خودرو ایران برای بومی‌سازی تولید در روسیه برنامه‌ریزی می‌کنند؟ و آیا بنگاه‌های روسی برنامه‌های مشابهی در ایران دارند؟ خاطرنشان کرد: ما مصمم به تولید مشترک خودرو هستیم. من خودم از برخی از کارخانه‌های صنعت خودرو روسیه بازدید کرده‌ام و به نظرم می‌رسد که از این نظر می‌توانیم یکدیگر را تکمیل کنیم. در حال حاضر صحبت‌های بسیار جدی در این حوزه وجود دارد و یکی از زمینه‌های مهمی که چنین همکاری‌هایی می‌تواند در آن موثر باشد، تولید خودرو و قطعات آن است.

وی افزود: سال گذشته نمایشگاه MIMS Automobility ۲۰۲۲ با حضور بیش از ۴۵ شرکت بزرگ ایرانی در زمینه تولید قطعات خودرو برگزار شد و من خود شاهد بودم که چگونه روس‌ها از موفقیت ما در این زمینه شگفت زده شدند.

این دیپلمات ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در حال حاضر مذاکراتی میان تهران و مسکو برای همکاری در زمینه صنعت هواپیماسازی وجود دارد؟ با بیان اینکه «ما در حال حاضر در بخش هوانوردی از چند جنبه همکاری داریم» اظهار داشت: اولین مورد، تامین قطعات یدکی است که ایران در این زمینه به نتایج خوبی دست یافته است. می‌دانید که تحریم‌های بسیار سختی علیه هوانوردی ما اعمال شد، آنها [کشورهای غربی] می‌خواستند صنعت هوانوردی ایران را نابود کنند اما اکنون می‌دانیم که این تحریم‌ها به یک فرصت بزرگ برای ایران تبدیل شده است.

وی ادامه داد: مورد دیگر ایجاد شرکت‌های هوایی مشترک است. اگر بخواهیم تردد گردشگران بین کشورهایمان را افزایش دهیم، البته یکی از الزامات آن، ایجاد خطوط هوایی مشترک است. امروزه تعداد پروازهای بین کشورهای ما محدود است و تعداد آنها باید چندین برابر شود. به‌علاوه نیازی به محدود شدن به تنها مسکو و تهران نیست، اگرچه در حال حاضر هم پروازهای زیادی بین پایتخت‌ها وجود ندارد.

کاظم جلالی در ادامه درباره وجود موانعی بر سر راه توسعه همکاری‌های تجاری تهران و مسکو خاطر نشان کرد: این موانع باید رفع شود. یکی از آنها عدم آگاهی کارآفرینان ما از فرصت‌هایی است که در دو کشور وجود دارد. وقتی تجار ایرانی به سفارت ما می‌آیند و درباره آن صحبت می‌کنم، آنها بسیار تعجب می‌کنند. بازار روسیه بزرگ و با فرصت‌های عالی است، چرا فعالیت ما در اینجا اینقدر کم است؟ کارآفرینان روسی که به ایران سفر می‌کنند نیز می‌گویند فرصت‌هایی را در کشور ما می‌بینند که قبلاً از آن اطلاع چندانی نداشتند. انگار تازه همدیگر را کشف کرده‌ایم.

وی‌ تاکید کرد که روسیه یک قدرت بزرگ با پتانسیل بسیار زیاد است و ایران هم همینطور. مدتی طول می‌کشد تا این درک در هر دو کشور به وجود آید. این حرکت کند است، اما وجود دارد.

سفیر ایران یکی از دلایل این وضعیت را نبود رسانه‌هایی دانست که بتواند به زبان‌های روسی و فارسی اطلاعات لازم را در اختیار مردم دو کشور قرار دهد و افزود: مشکل این است که هم ایران و هم روسیه از طریق رسانه‌های غربی درباره یکدیگر اطلاعات می‌گیرند. یعنی غرب نماینده ایران به روسیه است و روسیه به ایران.

جلالی همچنین اظهار داشت: دومین مانع ترانزیت است. در حوزه خودرو و همچنین در حوزه حمل‌ونقل دریایی و ریلی مشکلات زیادی داریم. ما دو کشوری هستیم که از طریق دریا از هم جدا شده‌اند. برای مسیرهای زمینی باید از خاک کشورهای ثالث استفاده کنیم. این هم یکی از موانع است اما با سطح مذاکرات و همکاری‌هایی که امروز وجود دارد، این امید وجود دارد که این مانع را برطرف کنیم.

در حوزه تعامل بانکی نیز موانعی وجود دارد. روسیه و ایران هر دو تحت تحریم هستند. بنابراین، ما باید از این وضعیت خارج شویم و قوانین جدیدی برای همکاری‌های خود تدوین کنیم. به‌عنوان مثال، همان‌طور که می‌دانید سیستم‌های پیام رسان مالی (FSFS) کشورهای ما به هم متصل هستند و در ادامه قصد داریم سیستم‌های پرداخت «میر» و «شتاب» را نیز به هم پیوند دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که کریدور حمل و نقل شمال - جنوب که باید روسیه، ایران و سپس هند را به هم متصل کند، چه زمانی راه اندازی می‌شود؟ بیان کرد: در واقع این کریدور به سه شاخه تقسیم می‌شود؛ اولین آن، شرقی است که از روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و ایران می‌گذرد. این مسیر قبلاً تشکیل شده و فعالیت است. ما حجم حمل‌ونقل احتمالی را 15 میلیون تن تخمین می‌زنیم و دوستان روسی ما، هفت میلیون تن. اکنون ما با فاصله زیادی از حجم کامل آن، از این ظرفیت استفاده می‌کنیم.

مسیر دوم فرا خزری است که چندوجهی می‌باشد، زیرا از حمل و نقل جاده‌ای، راه آهن و مسیر دریایی استفاده می‌کند. این شاخه نیز هم اکنون به صورت فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرچند مشکلات خاص خود را دارد. ما معتقدیم که لازم است برای تعمیق ولگا کار انجام دهیم - در آن صورت می‌توانیم از تانکرهای هشت هزار نفری استفاده کنیم و اکنون فقط از سه هزار نفر استفاده می‌کنیم. و البته، ما باید قابلیت‌های بنادر خود را افزایش دهیم - توسعه بندر ماخاچ‌کالا در دریای خزر هم‌اکنون در دستور کار دولت روسیه قرار دارد. این بندر می‌تواند نقش بسزایی در روابط تجاری و اقتصادی کشورهای ما داشته باشد.

و در نهایت مسیر غربی که الان خیلی از آن صحبت می‌کنین ولی در اینجا یک قسمت ناتمام در راه آهن بین رشت و آستارا هست که همچنان نقطه ضعف در این شاخه به شمار می‌آید. من معتقدم که هر سه این شاخه‌ها باید هر چه زودتر بهبود یابند و حتی از این هم فعال‌تر استفاده شود. با توجه به کاهش روابط مسکو با کشورهای غربی، ایران ممکن است به نوعی به مسیر ترانزیت روسیه تبدیل شود. معمولاً بار از جنوب شرق آسیا تا اروپا 17000 کیلومتر را طی می‌کندو از طریق راهرو ما - هفت هزار کیلومتر. ببینید چه تفاوت بزرگی دارد.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سوالی درباره همکاری‌های تهران با مناطق مختلف در روسیه گفت: همکاری جدی با مناطق داغستان، تاتارستان، ولگوگراد و آستاراخان برقرار شده است. البته مسکو و سن پترزبورگ هم هست. مناطق سامارا و نیژنی نووگورود، منطقه چلیابینسک اخیراً به آن ملحق شده‌اند. اینها همه مناطقی هستند که ما با آنها همکاری می‌کنیم. ما تماس‌های خوبی با منطقه Tver، با Kaluga برقرار کرده‌ایم. اکنون در حال برنامه‌ریزی برای بحث در مورد مسائل صنعت خودرو هستیم. در نیژنی نووگورود، من از کارخانه کشتی سازی Krasnoe Sormovo بازدید کردم که کشتی‌های کانتینری، کشتی‌های باری خشک از انواع مختلف می‌سازند. فرصت بسیار خوبی برای ایجاد همکاری با این کارخانه در صنعت کشتی‌سازی وجود دارد. ما تعداد زیادی کارخانه کشتی‌سازی در ایران داریم و در این حوزه نیز می‌توانیم مکمل یکدیگر باشیم. در همان مکان، در نیژنی نووگورود، از یک کارخانه خودروسازی تاریخی بازدید کردم - پتانسیلی برای توسعه همکاری بین ایران و این شرکت وجود دارد.

وی در ادامه این گفت‌وگوی تفصیلی درباره علت تمایل ایران برای پیوستن به بریکس توضیح داد: در موضوع تلاش برای پیوستن به بریکس، ما بر دو جنبه تکیه می‌کنیم. اولین مورد از این درک اساسی ناشی می‌شود که دوره جهان تک قطبی در حال پایان است و ما به سمت شکل‌گیری یک جهان چند قطبی حرکت می‌کنیم. سخت است بتوان کشوری پیدا کرد که بیشتر از ایران با جهان تک قطبی جنگیده باشد. ما در این مبارزه هزینه‌های هنگفتی متحمل شده‌ایم. وگرنه 40 سال تحریم نبودیم.

جلالی تصریح کرد: اگر ما نمی‌جنگیدیم، آنها با ما نمی‌جنگیدند و صدام [حسین] را به جنگ علیه ما تحریک نمی‌کردند و نه آنها هواپیمای غیرنظامی ما را ساقط می‌کردند که در نتیجه آن افراد بیگناه جان خود را از دست دادند (سقوط هواپیما در خلیج فارس در 3 ژوئیه 1988 که 290 نفر در نتیجه آن کشته شدند). این همه جنایت علیه ایران، تحریم، جنگ، ترور و وحشت - همه اینها به خاطر چیست؟ چون ایران گفت: من می خواهم روی پای خودم بایستم و می‌خواهم یک کشور مستقل باشم.

بنابراین، شکل‌گیری جهان آینده، اینکه چه قطب‌هایی در آن ظاهر می‌شوند - این مسائل بسیار برای ایران مهم است. ما تقویت سازمان‌هایی مانند بریکس و مشارکت خود در آنها را مهم تلقی می‌کنیم، ما اخیراً به عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای درآمده‌ایم، با EAEU کار می کنیم و البته با بریکس هم کار خواهیم کرد.

جنبه دوم اقتصاد است. بریکس حجم عظیمی از تولید ناخالص داخلی و تجارت با کشورهای دیگر دارد. ایران هم اقتصاد عظیمی دارد و مشارکت ما در این انجمن می‌تواند نوعی هم‌افزایی ایجاد کند، بنابراین ما می‌توانیم مکمل یکدیگر باشیم.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در پاسخ به آخرین سوال ایزوستیا درباره هتک‌ حرمت قرآن کریم در سوئد و دانمارک و همچنین سایر کشورهای اروپایی تاکید کرد: اروپایی‌ها در رابطه با یکی از مقدس‌ترین کتاب‌ها، یعنی وحی الهی، بدترین رفتار را داشته‌اند. این، نشان می‌دهد که اخلاق در کل اروپا در حال نابودی است. حتی یک کتاب معمولی را هم نباید سوزاند، چه برسد به کتب مقدس. اگر می‌خواهید با کتابی مبارزه کنید، کتاب دیگری را در برابر کتاب اول بنویسید و آن را نسوزانید.

وی افزود: در قرآن دعوت دائمی به عقل و عقلانیت وجود دارد و اگر در یک مسیر عقلان هستید، چرا کتاب را می‌سوزانید؟ چنین رفتار بی اهمیتی، البته با هیچ منطقی جز بربریت و وحشیگری قابل توجیه نیست. روسیه از این منظر نمونه‌ای از جامعه‌ای است که در آن ادیان و عقاید مختلف به صورت مسالمت‌آمیز با یکدیگر همزیستی دارند. ما هیچ‌گاه نمی‌بینیم که رهبران مذهبی در روسیه به یکدیگر بی احترامی کنند. وقتی می‌بینیم که رئیس جمهور کشور [ولادیمیر پوتین] به داغستان می‌رود، از مسجد بازدید می‌کند و قرآن را به او هدیه می‌دهند - و او آن را به نشانه احترام بر قلبش می‌گذارد - این احترام بسیار ارزشمندی است.

جلالی در پایان خاطر نشان کرد: این نگرش نسبت به دین مطلقاً با آنچه در برخی کشورهای اروپایی می‌بینیم قابل مقایسه نیست و سوزاندن قرآن چیزی کاملاً وحشیانه و بدوی است.